Ngành Giáo dục góp phần bảo tồn các di sản

Quá trình giảng dạy di sản trong trường học được đánh giá là một trong những giải pháp bảo tồn di sản trong tiến trình CNH,HĐH. Đây là một hướng đi mới quan trọng, có ảnh hưởng mạnh mẽ đến sự tồn tại và phát triển của kho tàng di sản trước mắt cũng như lâu dài.

Mới đây, tại hội thảo “Nhận diện một số loại hình di sản văn hoá truyền thống của tỉnh Bắc Ninh, những vấn đề cần quan tâm trong việc đưa vào giảng dạy cho học sinh” vừa được Trường Trung cấp VHNT&DL Bắc Ninh tổ chức, các nhà quản lý giáo dục và văn hoá đều khẳng định rằng: Việc giảng dạy di sản trong trường học là một nhiệm vụ của quá trình đào tạo thế hệ trẻ hôm nay để tạo ra những lớp người mới trong tương lai. Đó cũng là một việc làm cần thiết, nâng cao hiệu quả phổ cập tri thức về di sản văn hoá truyền thống đối với học sinh cũng như các đối tượng công chúng.

Hoạt động ngoại khoá tìm hiểu di sản văn hoá truyền thống của học sinh thành phố Bắc Ninh tại Bảo tàng tỉnh.

Được sinh tụ ở vùng đất có hệ thống di sản văn hoá phong phú, dày đặc và tiêu biểu nên học sinh cũng như giáo viên Bắc Ninh có nhiều điều kiện thuận lợi trong quá trình tiếp cận với di sản văn hoá. Sau 6 năm triển khai việc dạy hát Dân ca Quan họ trong trường học của tỉnh đã mang lại những kết quả tích cực. Đến nay, có hơn 1500 CLB văn nghệ của các trường thuộc phòng GD&ĐT, 75 CLB của các trường THPT và 17 CLB ở các TTGDTX-GDNN. Trong quá trình triển khai, một số đơn vị có những sáng kiến tổ chức phong phú các hoạt động nên đạt hiệu quả cao, sức lan toả mạnh mẽ. Không chỉ đưa Dân ca Quan họ vào giảng dạy mà Bắc Ninh còn thực hiện đúng hướng dẫn của Bộ GD&ĐT về nội dung giáo dục di sản trong nhà trường. Khi giảng dạy các môn vật lý, hoá học, văn học, lịch sử, địa lý, mỹ thuật, âm nhạc… giáo viên đã chủ động tích hợp, lồng ghép nội dung di sản vào trong các bài giảng nếu thấy phù hợp. Tại các cuộc thi thiết kế bài giảng về Dư địa chí Quốc gia do Bộ GD&ĐT phối hợp với Bộ VHTT&DL tổ chức từ năm học 2008-2009 đến nay, giáo viên Bắc Ninh đã có 22 bài giảng được đưa vào kho bài giảng Quốc gia. Năm 2015, Trường THPT Quế Võ số 3 có bài giảng về “Di tích lịch sử chùa Dâu” đạt giải Nhất và bài giảng về “Di tích lịch sử Đền Đậu” đạt giải Nhì, các tác giả được Bộ GD&ĐT tặng Bằng khen.

Nhiều trường học tăng cường hoạt động ngoại khoá, tổ chức đưa học sinh đến tìm hiểu, học tập, trải nghiệm tại các điểm đến có di sản hay những làng nghề thủ công truyền thống. Đặc biệt, các trường THPT, THCS trên địa bàn tỉnh còn đăng ký mỗi trường tham gia chăm sóc một di tích lịch sử nhằm giáo dục học sinh về ý thức bảo vệ di sản. Ông Trịnh Khôi, Phó Giám đốc Sở GD&ĐT khẳng định: Việc đưa di sản vào trường học góp phần quan trọng trong việc giáo dục học sinh Bắc Ninh trở thành những con người phát triển toàn diện, có tri thức đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp CNH, HĐH quê hương, đất nước mà vẫn giữ gìn bản sắc văn hoá truyền thống của quê hương, dân tộc.

Di sản Dân ca Quan họ Bắc Ninh được truyền dạy cho lớp măng non.

Với khối lượng di sản văn hoá đồ sộ và đặc sắc mà quê hương Bắc Ninh đang sở hữu và để việc đưa di sản vào giảng dạy trong các nhà trường đạt hiệu quả, các chuyên gia cũng phân tích, chỉ rõ một số vấn đề cần lưu tâm như: Cần lựa chọn loại hình di sản phù hợp để đưa vào giảng dạy trong các trường phổ thông; những điều kiện cần và đủ khi đưa di sản vào giảng dạy cho học sinh; vai trò, trách nhiệm của các cấp, ngành chức năng, của nhà trường, giáo viên, nghệ nhân, các bậc phụ huynh…; công tác biên soạn giáo trình làm sao cho phù hợp với lứa tuổi học sinh ở từng khối lớp, từng bậc học; ứng dụng hiệu quả công nghệ thông tin và các giáo cụ trực quan trong các bài giảng về di sản; sáng tạo, linh hoạt trong tổ chức các hoạt động ngoại khoá để học sinh có cơ hội tương tác với di sản…

Trong một “thế giới phẳng”, “nhỏ dần và chật chội hơn” thì sự khác biệt giữa các quốc gia chính là văn hoá. Do vậy, việc bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hoá là nhiệm vụ quan trọng và cần thiết. Việc đưa di sản vào dạy trong trường học là cách thức hữu hiệu để phát huy giá trị, tạo nên sức sống cho di sản. Và đối với học sinh, các em sẽ được bổ trợ kiến thức nghệ thuật, xã hội, lịch sử qua đó giáo dục thẩm mĩ, hoàn thiện nhân cách, lối sống.