Nghề “săn chuột” ở Đình Bảng

Đình Bảng (Từ Sơn) nổi tiếng với “món thịt chuột đồng”. Ở đây cũng có nhiều “chuyên gia” săn chuột nhất khu vực. Nghề săn bắt chuột ở Đình Bảng không chỉ đơn thuần kiếm thực phẩm cho bữa ăn gia đình mà còn góp phần đáng kể làm nên những mùa vàng bội thu.

Thịt chuột giờ đã trở thành món khoái khẩu cho dân sành nhậu khắp nơi, nhất là khách Hà Nội...”.

Để “mục sở thị”, chúng tôi về Đình Bảng vào buổi chiều trung tuần tháng Tư, đúng thời điểm các ruộng lúa đang thì con gái. Vừa tới trung tâm xã, chúng tôi gặp người đàn ông chừng 30 tuổi, tay này xách một lồng sắt đầy chuột. Anh là Nguyễn Thạc Hoà, thôn Xuân Đài, người có hơn 10 năm gắn bó với nghề săn chuột đồng. Anh bảo: “Đồng ruộng mênh mông, nơi nào chả có chuột. Chỉ cần đi ra ruộng, nhìn thấy những đám cỏ bị nát hoặc nền đất mềm có nhiều vết chân chuột là biết ngay gần đó có hang...”. Anh Hoà được bà con trong vùng gọi bằng cái tên thân mật “dũng sĩ” săn chuột đồng. Vật dụng săn chuột của anh Hoà rất đơn giản, một cái thuổng khoảng 50 cm, bó rơm và chiếc nơm. Anh giải thích: “Lũ chuột khôn lắm, trong hang trú ẩn có tới vài ba lối thoát. Khi phát hiện ra hang có chuột, trước tiên lấy thuổng đào rộng cửa, cho rơm đốt là khói thông ra các ngách, dùng nơm úp vào một đầu, đầu còn lại bịt kín. Sau hơn 1 phút, chuột ngạt khói sẽ tự chui ra...”.

“Thà chịu cắn chứ không để chuột bị chết”- Đó là câu cửa miệng của những thợ săn chuột Đình Bảng. Vì nếu chuột chết, thịt sẽ không săn chắc và thơm ngon. Có nhiều “binh pháp” bắt chuột khác nhau nhưng theo những người có kinh nghiệm thì tuỳ thuộc vào từng địa hình để lựa chọn sao cho hiệu quả. Ngoài sử dụng nơm và rơm thì dùng lưới hoặc bẫy là lựa chọn số hai. Phương pháp này chỉ săn chuột trong các khu dân cư và ngõ hẻm. Vào nhà anh Nguyễn Thạc Cường, sinh năm 1982, thôn Thịnh Lang, hình ảnh bắt gặp đầu tiên đó là một lồng đựng đầy chuột, mỗi con khoảng 0,2- 0,4 kg. Anh khoe: “Đây là kết quả của 7 tiếng đồng hồ đêm qua đi săn đấy. Số chuột này có khách đặt mua từ vài hôm trước rồi. Trung bình mỗi đêm tôi săn được 3kg- 5kg chuột, có hôm lên tới 7kg”.

Trời nhá nhem tối nhưng các quầy bán thịt chuột ở trung tâm xã Đình Bảng vẫn tấp nập người mua. “Thịt chuột được chế biến thành nhiều món khác nhau như: Luộc ép lá chanh, rang khô..., trong đó nấu giả cầy ăn kèm với bánh mỳ được người dân lựa chọn là món ăn ngon nhất”. - Chị Nguyễn Thị Hiền bán thịt chuột giới thiệu với chúng tôi như vậy. Trong hoài niệm của người dân địa phương, nghề săn bắt chuột đồng chẳng biết có từ khi nào. Chỉ biết rằng trong thời bao cấp, thì những món thịt chuột đơn giản đã phần nào giúp người dân vượt qua gian khó. Sau bao nhiêu năm, giờ đây thịt chuột ở Đình Bảng đã thực sự trở thành những món ăn đặc sản. Hiện nay, toàn xã có khoảng hơn 20 “chuyên gia” săn chuột thường xuyên, bình quân mỗi ngày săn được gần 2 tạ, giá 1 kg chuột thịt đã qua sơ chế 45- 50 nghìn đồng. Một khách hàng ở Gia Lâm (Hà Nội) khẳng định: “Với tôi, đây là một trong những món khoái khẩu nhất. Chị Hiền cho biết thêm: “Cả chục năm nay, gia đình bán thịt chuột nhưng chưa thấy khách mua nào phàn nàn vấn đề gì. Cũng nhờ vào nghề này mà các con tôi được ăn học đầy đủ”.

Nhờ những người thợ săn mà trong nhiều năm qua ở Đình Bảng không còn xảy ra tình trạng chuột phá hoại mùa màng và còn góp phần tạo nên những món đặc sản.

Bài, ảnh: Minh Phương