Nghề sắt Châu Khê trong khủng hoảng tài chính

Không nằm ngoài vòng xoáy của thị trường, sản xuất sắt thép ở Châu Khê (thị xã Từ Sơn) đang phải gánh những ảnh hưởng lớn của cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu. Sản phẩm làm ra không tiêu thụ được, trong khi nguồn vốn lại rất khó khăn buộc các cơ sở sản xuất phải gồng mình chống đỡ.

Hiện phường Châu Khê có 3.715 hộ, trong đó 1.760 hộ sản xuất sắt thép và gần 400 hộ làm dich vu seo vụ-thương mại. Những năm gần đây, do nhu cầu xây dựng phát triển mạnh, người dân địa phương nhập phôi thép về cán và thu mua sắt vụn nấu thành thép. Mỗi năm cung cấp hàng trăm nghìn tấn sắt thép cho các tỉnh, thành trong cả nước. Năm 2007 là thời kỳ phát triển vượt bậc của làng nghề, giá thép tăng từ 10.000 đồng lên đến 15.000 đồng/kg. Để có hàng xuất bán, các chủ doanh nghiệp, cơ sở sản xuất đã thu hút số lượng lao động tới 7.000 - 8.000 người/ngày. Từ các lò nấu tại cơ sở đến các cụm công nghiệp Châu Khê luôn đỏ lửa suốt ngày đêm. Năm 2007, sản lượng thép của Châu Khê đạt tới 220.000 tấn, với doanh thu 1.840 tỷ đồng, tăng 2,25 lần so với năm 2006. Thế nhưng, giữa năm 2008, khi ngành thép gánh chịu hậu quả chung của cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu, giá thép giảm trung bình chỉ còn 9.500 đồng/kg mà sản phẩm làm ra không tiêu thụ được, khiến sản xuất kinh doanh làng nghề gặp nhiều khó khăn.

Dạo qua cụm công nghiệp Châu Khê, hầu hết các cơ sở chỉ sản xuất cầm chừng, nhiều cơ sở đã tạm ngừng hoạt động để lo tiêu thụ số hàng tồn kho. Theo anh Trần Văn Cường, chủ cơ sở sản xuất sắt thép Tiến Cường thì đầu năm 2008, mỗi ngày cơ sở xuất bán trên 30 tấn sắt, thép các loại, hàng làm ra không đủ bán nhưng năm nay trong kho vẫn còn 300- 400 tấn, ứ đọng hàng tỷ đồng. Cũng trong tình cảnh tương tự, ông Trần Thái Hoà, Giám đốc   doanh nghiệp tư nhân Thái Hoà chuyên sản xuất thép góc hình chữ V giãi bày: “Trước đây xưởng chúng tôi có 50 công nhân, nhưng hiện nay chỉ dám giữ lại 4-5 người và cũng chỉ làm cầm chừng khoảng 8 đến 10 buổi/ tháng...”. Thông thường, công nhân lao động tại làng nghề có thu nhập từ 1,5 đến 3 triệu đồng tùy theo lượng sản phẩm nhưng nay, thép làm ra tồn đọng nhiều trong kho, không có vốn để kéo dài hoạt động, buộc các cơ sở phải cho công nhân nghỉ việc. Ngay bản thân chủ các doanh nghiệp cũng đang lo lắng, nếu tình hình tiếp diễn, thì nhiều hộ sản xuất có nguy cơ giải thể. Ông Phạm Văn Thinh, Chủ tịch UBND phường cho biết: “Làng nghề sản xuất sắt thép ở đây vốn tấp nập vậy giờ chỉ còn chưa đầy 300 lao động mà con số này chủ yếu là lực lượng “cửu vạn”. Do thị trường thép trong nước giảm mạnh, giá phôi thép bình quân trong năm 2008 trên địa bàn giảm 35% so với năm trước. Tổng sản lượng thép trong năm 2008 đạt khoảng 189 nghìn tấn với doanh thu ước 1.701 tỷ đồng, giảm 41 nghìn tấn so với năm 2007”. Phần lớn các cơ sở sản xuất thép ở Châu Khê đang gặp rất nhiều khó khăn. Cũng theo ông Thinh, để bảo đảm mục tiêu sản lượng thép năm 2009 là rất khó vì ngay trong những tháng đầu năm, lượng tiêu thụ đã giảm 50% so với cùng kỳ năm trước. Hơn nữa, thời điểm này, nguồn vốn tiếp cận từ các Ngân hàng vẫn khó khăn. Vì vậy, hầu hết các cơ sở sản xuất rơi vào tình trạng lao đao, hàng không tiêu thụ được, nợ đọng kéo dài, thiếu vốn. Nhiều cơ sở muốn đầu tư, đổi mới trang thiết bị sản xuất, nâng cao chất lượng tăng sức cạnh tranh của sản phẩm nhưng không đủ khả năng. Để duy trì sản xuất và hạn chế thua lỗ, nhiều cơ sở đang phải sản xuất cầm chừng chờ đợi nền kinh tế ổn định trở lại. Không chỉ chống chọi với biến động thị trường, các cơ sở sản xuất ở Châu khê còn phải đối mặt với khó khăn về mặt bằng sản xuất cũng như thiếu hụt nguồn vốn.

Khủng hoảng nền kinh tế thế giới đã tác động trực tiếp đến hoạt động sản xuất kinh doanh của các cơ sở sản xuất sắt thép ở Châu Khê. Người dân địa phương đang rất cần sự quan tâm hỗ trợ của các cấp, ngành, đặc biệt từ phía Ngân hàng nên có sự hỗ trợ cấp bách đối với nợ cũ, áp dụng các giải pháp tình thế, giãn nợ... Với những cơ sở không còn tài sản để thế chấp thì có thể áp dụng tín chấp, bảo lãnh cho tiếp tục vay vốn để khắc phục hậu quả. Đó cũng là một trong những giải pháp trước mắt, để giúp làng nghề sắt Châu Khê vượt qua giai đoạn khó khăn.

Bài, ảnh: Sông Thương