Ngôi nhà tình nghĩa

Đó là lời giới thiệu đầu tiên của dịch giả Hoàng Thúy Toàn, khu phố Phù Lưu, phường Đông Ngàn (thị xã Từ Sơn) với chúng tôi về ngôi nhà lưu niệm “Văn học Nga ở Việt Nam” do ông tự tay sưu tầm, cóp nhặt qua thời gian.

Ngôi nhà lưu niệm 2 tầng khoảng hơn 50m² được dịch giả Thúy Toàn bố trí trưng bày sắp xếp khoa học giúp bạn đọc dễ dàng tìm kiếm thông tin về các tư liệu văn học Nga viết về Việt Nam và văn học Việt Nam viết về Nga. Tầng 1 của gian tình nghĩa gồm những tư liệu, hiện vật, sách, báo liên quan đến văn học Nga ở Việt Nam và đề tài Việt Nam trong văn học Nga được bố trí theo 3 chủ đề chính: Bác Hồ với nước Nga; Đề tài nước Nga trong sách báo của các tác giả Việt Nam; Đề tài Việt Nam trong văn học Nga. Ngoài ra dịch giả Thúy Toàn còn dành một góc của gian tình nghĩa gồm các tư liệu giới thiệu về làng ông, những nhân vật trong họ hàng và hương ước làng… Vốn là người có nhiều năm học tập, làm việc gắn bó với nước Nga nên dịch giả Thúy Toàn đã có những tình cảm sâu sắc với con người và đất nước Nga. Theo năm tháng ấp ủ, gian tình nghĩa của dịch giả Thúy Toàn đã có hàng nghìn sách, hàng trăm trang báo cũ được gìn giữ bảo quản qua bao năm chiến tranh sơ tán, chuyển nhà, nhiều cặp hồ sơ tư liệu về các tác giả, tác phẩm tiêu biểu của Văn học Nga, văn học Xô viết… bước đầu được sắp đặt có qui củ, hệ thống.

Dịch giả Hoàng Thúy Toàn bên ngôi nhà tình nghĩa.

Chia sẻ về việc tâm huyết dành dụm vốn liếng cả đời công tác của mình vào gian tình nghĩa dịch giả Thúy Toàn tâm sự: Sau 7 cuộc trưng bày hiện vật về quan hệ Việt-Nga tại Hà Nội, được bạn bè khích lệ, tôi đã mạnh dạn khai trương nhà lưu niệm “Văn học Nga ở Việt Nam” năm 2015, tại quê nhà khu phố Phù Lưu, nơi có truyền thống văn hóa, khoa bảng từ nghìn đời nay với mong muốn có chút gì để lại cho thế hệ trẻ, quê hương có thêm một điểm văn hóa.

Trong gian tình nghĩa, góc trưng bày được ông trân trọng giới thiệu với bạn đọc đầu tiên đó là chủ đề Bác Hồ ở nước Nga. Từ những bài báo đầu tiên đến bài báo cuối cùng viết về Bác Hồ ở Nga và Bác viết về nước Nga đều được dịch giả đóng khung kính treo lên giá đỡ trang trọng. Mảng đề tài nước Nga trong văn học Việt Nam gồm hàng trăm cuốn sách kể chuyện về nước Nga của các tác giả Việt Nam được xuất bản từ rất lâu như: “Kể chuyện Liên Xô vĩ đại” của tác giả Nam Mộc, xuất bản năm 1952; “Một tháng ở Liên Xô” của Đỗ Đức Dục, xuất bản năm 1955; các tờ báo cũ của Việt Nam từ năm 1959 viết ca ngợi chiến công tàu vũ trụ của Nga cũng được dịch giả Thúy Toàn gìn giữ đến ngày nay… Chủ đề Việt Nam trong văn học Nga gồm nhiều sách, báo cũ quý giá cũng được dịch giả Thúy Toàn cóp nhặt và trưng bày. Mỗi một hiện vật là 1 câu chuyện về giới văn nghệ sĩ nước Nga với Việt Nam và giới nghệ sĩ Việt Nam với nước Nga.

Góc trưng bày năm giai đoạn văn học Nga ở Việt Nam.

Tầng 2 của ngôi nhà được dịch giả trưng bày các tư liệu, hiện vật giới thiệu quá trình văn học Nga ở Việt Nam với các chủ đề: Những người Việt Nam đầu tiên tiếp xúc với văn học Nga; Năm giai đoạn văn học Nga ở Việt Nam với các chủ đề nhỏ: Hơn nửa thế kỷ thơ Nga ở Việt Nam; Puskin ở Việt Nam; Các tác giả tiêu biểu của Văn học Nga, Văn học Xô Viết; Sách Văn học Nga hợp tác xuất bản giữa các NXB Việt Nam và các NXB Liên Xô, giữa Quỹ hỗ trợ quảng bá Văn học Nga-Văn học Việt Nam, Hội Nhà văn Việt Nam và NXB Liên Bang Nga Lokid Premium; Tủ sách văn học Việt Nam bằng tiếng Nga. Ngoài ra là các kỷ vật: bản thảo, thư từ, các bộ sưu tập văn học Nga qua tem, văn học Nga qua huy hiệu, văn học Nga qua những đồng tiền kỷ niệm…

Với tình cảm yêu mến của mình đối với văn học Nga và nhân dân Nga, dịch giả Hoàng Thúy Toàn đã để lại một kho tài liệu, hiện vật quý giá với nguyện vọng thế hệ trẻ sẽ tiếp nối bảo quản, phát huy tác dụng của nó trong mối quan hệ hữu nghị anh em giữa hai đất nước Việt-Nga. Hiện tại dịch giả Thúy Toàn đang ấp ủ dự định trong tương lai sẽ khai trương phòng trưng bày văn học Việt Nam được dịch ra các thứ tiếng trên thế giới. Bước đầu ông đang sở hữu 40 bản truyện Kiều được dịch ra nhiều tiếng: Anh, Pháp, Hàn Quốc, Nhật Bản… Dù còn nhiều khó khăn trước mắt nhưng tin rằng với tâm huyết của mình dịch giả Thúy Toàn sẽ sớm cho ra mắt bạn đọc một gian trưng bày văn học Việt Nam với thế giới, góp phần gắn kết quan hệ giữa Việt Nam và bạn bè khắp năm châu.