Người đam mê đá cổ

Gần 20 năm lặn lội, tìm tòi sưu tầm cổ vật, với anh, mỗi cổ vật đều mang đậm nét xưa cổ kinh gắn liền biết bao kỷ niệm và niềm say mê. Anh là Dương Minh Chính, 44 tuổi ở số nhà 20 Nguyễn Gia Thiều (T.P Bắc Ninh).

Cơ duyên đến với những bộ cổ vật quý của anh Chính thật tình cờ. Ban đầu, anh chơi và mua cây cảnh, gỗ lũa, đồ đồng… rồi để ý dần những tảng đá. Thoạt nhìn các tảng đá đặt ngã ba, ngã tư, vệ đường… cứ tưởng vô hồn, sau này mới biết đá cũng có hồn và “biết nói” qua những hoạ tiết chạm khắc hoa văn. Tình cờ, một lần về Hải Dương thăm bạn, anh nhìn thấy lọ hoa đá giữa ao sen mênh mông. Lòng bất chợt suy nghĩ phải mua bằng được đem về. Cũng từ đó, lôi cuốn và kích thích niềm say mê khám phá, sưu tầm trong con người anh.  

Chỉ với ý nghĩ mong muốn giữ lại những hiện vật của người xưa, của lịch sử, anh Chính đã lặn lội đi khắp nơi từ Bắc Ninh, Bắc Giang, Hải Dương, Hà Nội đến các vùng núi phía Bắc tìm kiếm, sưu tầm các cổ vật bằng đá như: Giếng đá, khánh đá, cổng đá… Đặc biệt là bộ cầu đá đời Lê trưng bày trong Bảo tàng tỉnh trong dịp kỷ niệm 15 năm tái lập tỉnh để lại cho du khách thăm quan nhiều sắc thái biểu cảm về giá trị và ý nghĩa nhân văn sâu sắc.

Cây cầu được tạc bằng đá xanh với những phiến đá xếp hình bán nguyệt khép kín gắn kết lại với nhau bằng những chất liệu thô sơ có độ kết dính cao. Hai chân cầu được chạm khắc họa tiết tinh xảo bố trí cân xứng, tạo cảm giác khoan thai, ung dung mỗi khi bước lên cầu mà thoả sức thưởng ngoạn cảnh quan xung quanh. Xưa kia, chiếc cầu chính là nơi gặp gỡ của bao lớp gái trai hò hẹn.

Trong những ngày Tết khi mọi người có dịp sum họp, những người trong làng đi lập nghiệp hay lấy chồng xa cũng về tụ hội trên cây cầu này để tâm sự hàn huyên. Cây cầu đá gần gũi nhưng cũng rất thiêng liêng trong tâm khảm mỗi người. Cũng từ cây cầu đá cũ kỹ đã diễn ra nếp sống văn minh, sinh hoạt đặc trưng của vùng đồng bằng Bắc Bộ. Bởi vậy mà thôi thúc, nhắc nhở anh Chính đi tìm kiếm cây cầu đá hơn 10 năm qua.

Anh Chính chia sẻ: “Bao nhiêu năm đi tìm và sưu tầm đồ đá, tôi ngẫm một điều ở đó có những dấu vết chứa đựng nét đẹp văn hoá truyền thống ghi dấu của thời gian, của lịch sử. Khám phá, ngẫm suy về các sản vật thấy lòng như thanh tịnh, chảy trôi mà tôn kính thêm những giá trị nghệ thuật dân tộc ngày xưa, hôm nay và cả mai sau…”.

Những cổ vật anh Chính có được chủ yếu là thời Lê, thời Trần, thời Nguyễn cách đây gần nghìn năm lịch sử… Ngoài chiếc cầu đá, anh Dương Minh Chính còn sưu tập được bộ cổng làng bằng đá được chạm khắc tinh xảo. Theo anh thì cổng làng bằng đá là một trong những bộ phận cấu thành không thể thiếu của làng quê vùng Bắc Bộ. Cổng Tam quan nằm lặng lẽ nơi đầu ngõ đã chứng kiến bao thăng trầm và dường như nó biểu trưng cho sự uy nghi, nề nếp riêng của con người Việt.

Chiếc cổng làng chính là dấu ấn minh chứng cho một nếp làng bề thế, chỉn chu. Cửa nhà trong làng có thể xộc xệch, sơ sài; con người có thể lam lũ, nhưng cổng làng thì phải đàng hoàng, chững chạc. Đơn giản chỉ bởi cổng làng là bộ mặt, là biểu tượng của mỗi một làng quê, phần nào thể hiện được cốt cách của làng, tư chất của mỗi người dân trong làng.

Lặn lội, tìm tòi, sưu tầm, gìn giữ những tài sản quý báu của cha ông với anh Chính trở thành niềm đam mê kỳ lạ. Trong “bảo tàng” này, mỗi cổ vật là một cuốn sách ghi dấu những thăng trầm trong lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc.