Người Anh hùng trong lòng đồng đội

Liệt sĩ Nguyễn Đình Xô sinh ngày 4-7-1946, tại xã Lạc Vệ, huyện Tiên Du. Trong thời gian chiến đấu, ông bị địch bắt, lần lượt bị giam tại các nhà tù của Mỹ, Ngụy và chuyển đến nhà tù Phú Quốc, giam tại trại B5. Trong hoàn cảnh tù đày, đồng chí Nguyễn Đình Xô luôn nêu cao tinh thần chiến đấu, giữ vững phẩm chất danh dự của người chiến sĩ cách mạng, đi đầu trong các phong trào đấu tranh chống chế độ độc ác của nhà tù. Ngày 12-4-1969, sau một trận tra tấn dã man, ông đã anh dũng hy sinh, kiên quyết không chịu khuất phục trước kẻ thù, vững vàng phẩm chất của người cộng sản, tuyệt đối trung thành với Đảng, với Tổ quốc, với nhân dân. Tháng 4-2018, ông được truy tặng danh hiệu Anh hùng LVVT nhân dân.

Tiết mục “Nhớ người tử tù nhà lao Cây Dừa” tại lễ truy tặng danh hiệu Anh hùng LLVT nhân dân cho liệt sĩ Nguyễn Đình Xô.

Sau đây là một trong những câu chuyện xúc động của đồng đội về liệt sĩ Nguyễn Đình Xô: theo lời kể của ông Đào Văn Kim, Phó Chủ tịch Hội chiến sĩ bị địch bắt, tù đày tỉnh Bắc Ninh.

Trong các nhà tù, trại giam đế quốc, để bảo vệ nhân phẩm, quyền sống, chúng tôi vẫn tiếp tục chiến đấu. Chiến đấu trong một hoàn cảnh hết sức đặc biệt, khốc liệt và không cân sức. Một cuộc chiến không khoan nhượng, một mất một còn giữa một bên là những kẻ máu lạnh dã man, quỷ quyệt, có mọi thứ trong tay (trừ lương tâm và chính nghĩa), với một bên chỉ có hai bàn tay trắng, thậm chí còn bị tước cả quyền tự vệ, nhưng có lý tưởng, có một niềm tin son sắt vào Đảng, vào Bác kính yêu, biết đoàn kết và dám chấp nhận hy sinh. Ở cuộc chiến này, mỗi chiến công đều phải trả bằng máu, bằng mạng sống của chính mình. Ở đó đã có biết bao đồng chí đã phải dùng cái chết của bản thân để giữ trọn khí tiết người cách mạng để bảo vệ đồng chí, đồng đội, bảo vệ đến cùng bí mật của tổ chức. Đồng chí Nguyễn Đình Xô là một tấm gương tiêu biểu. Mặc dù bị địch tra tấn dã man nhưng vẫn kiên cường, bất khuất để giữ trọn khí tiết của người chiến sĩ cách mạng, kiên quyết không khuất phục kẻ thù. Ngày 12-4-1969, đồng chí Nguyễn Đình Xô đã anh dũng hy sinh. Nguyễn Đình Xô đã được các bạn tù Phú Quốc tôn vinh là một Anh hùng ngay từ ngày anh dũng hy sinh.

Những ngày tháng sau đó, noi gương liệt sĩ Nguyễn Đình Xô, các chiến sĩ cách mạng bị địch bắt, tù đày tại trại giam Phú Quốc tiếp tục đấu tranh anh dũng, kiên cường với kẻ thù cho tới ngày Hiệp định Pa-ri được ký kết (27-1-1973) và được trao trả… Bộ Chính trị cũng đã phong tặng danh hiệu “Những người chiến thắng trở về” cho các chiến sĩ cách mạng bị địch bắt, tù đày. Ngày 27-4-2012 cùng với các cựu tù Côn Đảo, Tập thể cựu tù Phú Quốc đã được Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng LLVT nhân dân. Sau bao nhiêu năm khát khao, chờ đợi - những Chiến sĩ cách mạng bị địch bắt tù đày tỉnh Bắc Ninh nói riêng và toàn quốc nói chung được đón nhận Quyết định của Chủ tịch nước truy tặng danh hiệu “Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân” cho liệt sĩ Nguyễn Đình Xô - Người đồng chí, đồng đội, người bạn chiến đấu của chúng tôi trong Trại giam Tù binh Phú Quốc. Đây là một sự kiện hết sức trọng đại, một niềm vui vô bờ bến. Và đó không hẳn là niềm vinh quang dành riêng cho gia đình, dòng tộc liệt sĩ mà còn là niềm vinh quang của tất cả những chiến sĩ cách mạng bị địch bắt tù đày toàn quốc và của toàn thể Đảng bộ và nhân dân trong tỉnh.

Những chiến sĩ cách mạng bị địch bắt tù đày năm xưa có người đã mãi mãi nằm lại nơi địa ngục trần gian, có đồng chí đã mất sau khi trở về quê hương vì những di hại của chiến tranh và đòn thù; có đồng chí còn sống với thương tích đầy mình. Tất cả vẫn vẹn nguyên lòng tin với Đảng. Với chúng tôi khi nhắc đến các anh là nhắc đến niềm tự hào về một quá khứ rất đỗi đau thương nhưng cũng rất đỗi hào hùng. Trong mỗi chúng tôi, các anh là những tượng đài chói sáng sừng sững ngự trong tim mình và là hành trang theo suốt cuộc đời chúng tôi.