Người giữ nghề mành truyền thống

Trước đây, nhân dân Giới Tế, xã Phú Lâm (Tiên Du) làm mành nhiều đời nay đem đi các nơi bán. Nhiều hộ định cư ở Hà Nội lập nên phố Hàng Mành để buôn bán mành, hiện giờ họ không mua mành ở quê nữa, qua tìm hiểu ông được biết: Mành mộc và thô của làng bây giờ không được khách hàng ưa chuộng. Người ta đòi hỏi mành phải đẹp. Nghe nói vậy, ông đề nghị được làm mẫu một số mành đưa về Hà Nội bán thử. Biết tiếng ông là người có hoa tay làm mành nổi tiếng của làng nên bà con đồng ý ngay.

Trước thực tế ấy, ông Ngô Văn Tiến không khỏi chạnh lòng. Ông có đôi bàn tay tài hoa. Từ nhiều đời nay, gia đình ông làm được rất nhiều loại mành phục vụ xã hội. Ông là người không được may mắn, một chân bị tàn tật từ lúc còn nhỏ. Nhưng cái tài làm mành của ông lại vượt trội các tiền nhân trong gia đình. Chẳng lẽ lại phải bỏ cái nghề gắn bó với ông gần 70 năm qua, giúp ông kiếm được miếng cơm, manh áo nuôi các con trưởng thành. Từ xót xa, tiếc nuối, ông nảy ra suy nghĩ là phải tìm đầu ra cho loại hàng mành này.Ông cho người lên phố Thắng, huyện Hiệp Hòa (Bắc Giang) chọn mua những cây nứa già, đốt dài, thẳng và về Hà Nội mua sợi móc, sợi ni lông, chỉ mầu các loại đem về làm mành. Cây nứa được cắt ra từng đoạn theo kích cỡ từng loại mành, pha ra từng mảnh rồi chẻ thành từng nan. Sau hơn một tháng, ông đã làm được các loại mành: nan to, nan nhỡ, nan nhỏ, loại đan bằng dây móc, bằng ni lông, loại đan bằng chỉ mầu, có loại để nan mộc đánh bóng, có loại nan sơn các màu, có loại được trang trí các loại hoa văn. Sau đó đưa sang Hà Nội bán chào hàng. Tin vui đã đến với ông. Chỉ có mấy ngày mà đã bán hết số mành. Như vậy mành tre, nứa vẫn có chỗ đứng trên thị trường. Theo thời gian, khách mua mành tre nứa ngày một tăng và đặt nhiều loại mành khác nhau. Có loại mành phải làm rất công phu, ngoài tác dụng che nắng, che gió, che mưa, ngăn bụi còn là một tác phẩm nghệ thuật bài trí trong nhà. Có loại mành dùng để bài trí nơi thờ thành hoàng ở đình, đền. Đó là những loại mành nan nhỏ như cái tăm, có chiều dài bằng một gian đình, mỗi nan đều được đánh bóng, sơn, bề mặt mành được vẽ lưỡng long chầu nguyệt. Tùy theo yêu cầu người đặt hàng mà trên bề mặt chiếc mành thể hiện Tứ quý, Tứ linh, Tam đa, Sơn Thủy hữu tình, một nét riêng quê, một danh lam thắng cảnh của đất nước, một sự yên bình nơi cửa phật v.v... Ông Ngô Văn Tiến, một nghệ nhân cao tuổi, đã thổi hồn vào những bức mành, có giá trị văn hóa và thẩm mỹ cao và giữ được nghề thủ công truyền thống.Với sự sáng tạo và tài năng, ông Tiến đã giàu lên bằng nghề làm mành tre nứa. Trừ chi phí, mỗi tháng gia đình thu lãi từ 2,5 triệu đến 3 triệu đồng. Nhưng cái được lớn hơn là từ mô hình làm giàu bằng nghề truyền thống của ông Ngô Văn Tiến nhiều hộ ở Giới Tế lại tiếp tục làm mành, phát huy nét đẹp của nghề thủ công trong làng xã Việt Nam.