Người khổng lồ ngủ quên - “câu chuyện kể đơn sơ mà mạnh mẽ về tình yêu, tuổi già và sự mất mát”

“Người khổng lồ ngủ quên” là cuốn tiểu thuyết tuyệt hay của Kazuo Ishiguro, nhà văn Anh gốc Nhật nổi tiếng thế giới, tác giả đoạt giải Nô ben năm 2017. Bằng thể loại kỳ ảo - giả tưởng, Ishiguro thuật lại những chiêm nghiệm hết sức thực tế về cuộc đời. Cuốn sách là những suy ngẫm u sầu nhưng thấm thía về sự lãng quên, tình yêu, cuộc sống, cả chiến tranh và hận thù.

Mở đầu cuốn tiểu thuyết, Kazuo Ishiguro đưa người đọc đến với nước Anh thời xa xưa, tại một ngôi làng người Briton có đôi vợ chồng già là Axl và Beatrice ngày qua ngày sống cuộc đời mơ hồ, lãng đãng giữa làn sương mù bao phủ. Luôn yêu thương và tận tình chăm sóc lẫn nhau nhưng nhiều lúc cả hai ông bà không khỏi lo lắng khi nhận ra họ cũng như mọi người chung quanh đều dễ dàng quên đi quá khứ, cho dù là sự việc vừa mới xảy ra vài ngày trước đó. Axl và Beatrice yêu nhau mà chẳng thể nhớ nổi một kỷ niệm về nhau, dù hạnh phúc hay đau khổ, tình yêu của họ không có quá khứ. Họ tìm cách chắp nối những mảnh vụn ký ức rời rạc, mơ hồ ẩn hiện để tin rằng mình có một cậu con trai và quyết tâm lên đường tìm lại người con chẳng nhớ rõ hình hài, bị thất lạc không biết từ khi nào ấy. Tạm biệt dân làng cùng sinh sống trong khu hầm ngầm, hai ông bà khăn gói lên đường, lặn lội đi tìm con. Hành trình tìm con bất ngờ đưa Axl và Beatrice dấn thân vào một chuyến phiêu lưu kỳ lạ, gặp gỡ những con người kỳ lạ, có lúc phải đối diện, đánh nhau với bầy yêu tinh, nghe kể về loài quỷ ăn thịt người ... để rồi cuối cùng mở ra miền ký ức đã từ lâu bị chôn vùi.
 Trú mưa trong một ngôi nhà cổ bỏ hoang trên đường đi, hai ông bà gặp gỡ một người đàn ông trẻ tuổi và một bà già, được nghe câu chuyện kỳ lạ của người chèo thuyền về sự lãng quên vợ/chồng của những người đàn ông/phụ nữ sau khi lên thuyền ra một hòn đảo. Khi hai vợ chồng đi qua một ngôi làng của người Saxon, nghỉ nhờ qua đêm ở nhà một người quen của bà Beatrice, tình cờ gặp gỡ chàng hiệp sĩ Wistan, một chiến binh cừ khôi được vua của người Saxon tin tưởng, giao cho nhiệm vụ quan trọng - đi tìm giết con rồng cái Querig, con quái vật luôn hoành hành, thủ phạm gây ra làn sương mù bao phủ khắp một vùng rộng lớn khiến cư dân quanh vùng mất đi ký ức. Đồng hành với Wistan và Edwin, cậu thiếu niên người Saxon dũng cảm có tố chất một chiến binh, rồi gặp gỡ hiệp sĩ già Gawain (cháu của vua Arthur - vua của người Briton), người được đức vua quá cố trao trọng trách bảo vệ Querig, hai vợ chồng già được chứng kiến biết bao chuyện lạ kỳ. Tìm đến tu viện trên núi để nhờ cha Jonus, một thầy tu giỏi có tiếng chữa trị vết thương của Edwin do con rồng gây ra và khám bệnh, tư vấn cho bà Beatrice, Axl và Beatrice cùng hai bạn đồng hành phát hiện những chuyện khác thường của tu viện trưởng và nhiều thầy tu ở đây, từ đó hé lộ bí mật khủng khiếp về cuộc chiến tàn khốc giữa người Briton và người Saxon trong quá khứ. Được sự giúp đỡ của cha Jonus và một vài thầy tu tốt bụng, sự dũng cảm, mưu trí của chàng hiệp sĩ Wistan, sự trợ giúp kịp thời của hiệp sĩ già Gawain, mọi người mới có thể thoát ra khỏi nơi mà tu viện trưởng phối hợp với quân lính của chúa đất Brennus giăng bẫy hòng lấy mạng của chiến binh Wistan và cậu bé Edwin.
Sự tranh chấp giữa người Saxon và người Briton vẫn chưa có hồi kết, hòa bình chỉ là giả tạo và những ký ức, thù hận cũng bị che khuất bởi làn sương mù. Khi Querig bị Wistan giết, làn sương mù tan đi, người Saxon và người Briton lại nhớ thù hận cũ, cuộc chiến mới rất có thể lại nổ ra. Từng day dứt, mất mát vì không có ký ức khi bị làn sương mù bao phủ, nhưng cả Axl và Beatrice đều không ít lần lo lắng khi ký ức quay về vì không biết mình có từng làm việc gì xấu, tổn thương vợ/chồng hay không... Khi ký ức trở về, cả Axl và Beatrice đều nhớ về những ngày tháng tươi đẹp, cả những khoảng tối trong cuộc đời và tình yêu của họ. Những lầm lỡ mà vì nó, con trai của họ bị tổn thương, bỏ nhà ra đi rồi chết vì dịch bệnh. Thế nhưng, chính tình yêu đích thực đã giúp hai người vượt qua được tất cả. Axl đã nói với Beatrice rằng “Công chúa của anh ơi, khi mặt đất vẫn cho phép hai ta sánh bước bên nhau như từ trước đến nay vẫn thế, thì không được đi bên em sẽ là điều đau buồn nhất trên đời đối với anh”.
Kazuo Ishiguro có lối kể chuyện chậm rãi. Chuyến phiêu lưu của đôi vợ chồng già được thuật lại một cách từ tốn qua giọng kể thâm trầm, sâu sắc, thực sự cuốn hút bạn đọc. Nói về “Người khổng lồ ngủ quên”, có biết bao lời hay ý đẹp “Một cuốn sách đẹp đẽ, não lòng về phận sự cần nhớ và mong muốn được quên đi”; “Một cái nhìn sâu sắc về ký ức và mặc cảm tội lỗi, về cách chúng ta hồi tưởng lại mọi thương tổn trong quá khứ” (The Guardian). Hay theo như tờ Nhật báo Phố Wall “Lộng lẫy... Tuyệt đỉnh... Người khổng lồ ngủ quên là câu chuyện kể đơn sơ mà mạnh mẽ về tình yêu, tuổi già và sự mất mát”.
“Người khổng lồ ngủ quên” được Kazuo Ishiguro viết năm 2013 và phát hành tháng 3 - 2015 tại Anh và Mỹ. Bản quyền bản tiếng Việt thuộc về Công ty Văn hóa và Truyền thông Nhã Nam;  sách do Lan Young dịch,  Nhà xuất bản Văn học phát hành năm 2017.