Người tình - Tuyệt tác văn chương của văn học Pháp

 

Người tình là lời tự sự, là những hồi ức day dứt miên man của chính tác giả kể về câu chuyện quá khứ thanh tân đầy ám ảnh, buồn bã nhưng thật đẹp đẽ và trong sáng.
Mười lăm tuổi rưỡi. Đó là chuyến phà qua sông Mê Kông. Cô gái da trắng mặc một chiếc váy lụa tơ tằm đã cũ sờn, gần như trong suốt, đi đôi giày cao gót dát kim tuyến vàng yêu thích, trên đầu là một chiếc mũ đàn ông vành phẳng, một chiếc mũ phớt mềm màu gỗ cẩm lai thắt một dải duy băng đen rộng. Sự mơ hồ có tính quyết định nằm ở chiếc mũ này, nó hẳn phải là sự khác biệt trong sự khác biệt để tạo dấu ấn sâu sắc đối với cô thiếu nữ ấy, như muốn được trưng ra, như muốn được ngắm nhìn, từ phía bên ngoài, cho mọi ánh mắt, giữa dòng xuôi ngược của xứ sở Đông Dương huyền bí này, nơi chỉ có một mùa duy nhất, nóng nực, đơn điệu, không có mùa xuân, không có sự hồi sinh… Nơi rất nhanh chóng, mọi thứ đã trở nên muộn màng.
Và trong ánh sáng phù sa của dòng sông ấy, một mình trên boong phà, tay chống lan can, chiếc mũ đàn ông nhuộm hồng toàn cảnh, một người tình đã run rẩy sẵn ở trong lòng, một anh người Hoa, con trai của nhà tư bản giàu có gốc Hoa, người nắm giữ rất nhiều tiền bạc, bất động sản ở thuộc địa. Người đã qua sông Mê Kông hôm đấy và đã phải lòng cô gái da trắng, người sẽ yêu nàng bằng một mối tình đặc biệt, vừa yếu đuối, vừa mãnh liệt, vừa cam chịu, vừa bền bỉ, vừa đau đớn, vừa tràn đầy khoái lạc, vừa bộc phát như nhục cảm vừa khai mở, vừa ám ảnh như định mệnh đã sắp sẵn.
Hồi ức được viết ra kể về quá khứ thanh tân, về câu chuyện tình của đời mình nhưng đã được nhuộm hóa bởi suy nghĩ của một người đàn bà từng trải qua những sóng gió cuộc đời, chính vì vậy Marguerite Duras đưa người đọc đến cực điểm của chủ nghĩa hiện thực và hiệu quả xúc cảm mãnh liệt. Cảm nhận được sự tự do, sự thách thức trong ngôn ngữ văn chương, vừa dịu nhẹ, trung tính, nhưng lại gấp gáp, ám ảnh, “cái ngôn ngữ có khả năng nắm bắt tất cả các sắc thái, và đuổi kịp tốc độ chính xác của suy nghĩ và những hình ảnh”, nó đem lại sức nặng không  ngừng nghỉ cho những gì không nói ra. Cho dù hiện thực có nghiệt ngã, cho dù con người có bị ném vào trong con nước của dòng chảy dục vọng thì ở trong toàn vẹn tác phẩm vẫn là sự tinh khiết của một mối tình thuần túy và trọn vẹn, đó là bức họa về xúc cảm yêu đương, về tình yêu đã mất, về cuộc sống muôn nghìn hồng tía…
Chính tài năng của Marguerite Duras đã khiến Người tình trở thành “tiểu thuyết tinh tế như châu ngọc, đa diện lấp lánh như kim cương, nhẵn liền và tao nhã như ngọc trai” (Boston Herald).