Nguy cơ “biến mất” 120 mẫu đất bãi ở Nghĩa Chỉ

Đến thôn Nghĩa Chỉ, xã Minh Đạo (Tiên Du) những ngày này mọi  người sẽ được chứng kiến cảnh tượng những mảng đất bãi bồi ven sông Đuống đổ xuống dòng sông và biến mất tăm trong biển nước. Chỉ trong một thời gian ngắn, vùng sạt lở kéo dài hàng trăm mét rộng 5 đến 10 m, có điểm rộng tới 20-30m. Theo phản ánh của bà con trong thôn, vùng đất bãi chuyên màu đang dần bị thu hẹp lại do nạn khai thác cát bừa bãi.

Đoạn sông đi qua địa bàn xã Minh Đạo dài hơn 3 km thường xuyên có khoảng 40 thuyền hút cát với nhiều loại công suất, trọng tải khác nhau hoạt động, bao gồm cả các tầu được phép và không được phép khai thác. Trong khi đó, cả đoạn sông này có 1 điểm quy hoạch khai thác cát sỏi thuộc địa phận thôn Nghĩa Chỉ, điểm tiếp giáp với thôn Rền (Cảnh Hưng). Điểm khai thác cát chỉ có một trong khi các đối tượng khai thác thì nhiều, do vậy hầu hết các chủ tầu thuyền khai thác trộm ở những điểm không được phép, nên đa số là khai thác trái phép. Hiện nay, do bên Hữu Đuống (khu vực kè á Lữ) đã được Bộ NN và PTNT đầu tư hàng chục tỷ đồng cải tạo nâng cấp, phục vụ công tác phòng, chống lũ, đồng thời tạo cảnh quan cho khu vực Lăng Kinh Dương Vương. Với đặc thù của dòng chảy là bên lở, bên bồi, cát sỏi bồi tụ lại bên Tả Đuống nên khu vực bãi bồi Nghĩa Chỉ lại càng là nơi bọn “cát tặc” nhăm nhe.  Ông Nguyễn Xuân ánh, Trưởng thôn Nghĩa Chỉ bức xúc: “Do xã Cảnh Hưng làm tốt việc kiểm tra, ngăn chặn nên không có đối tượng nào dám lai vãng đến mà chúng đổ dồn cả về khu vực bãi bồi Nghĩa Chỉ. Bọn chúng thường dùng vòi hút cát dài khoảng vài chục mét trọc thẳng vào tận chân bãi bồi để hút, làm bãi canh tác bị sạt lở từng mảng lớn. Thôn, xã dường như bất lực. Bọn “đạo chích cát” ngang nhiên hoành hành. Nhân dân, lãnh đạo thôn nhiều lần phản ánh. Xã cũng đã giải quyết song tình hình vẫn đâu đóng đấy…” Bọn cát tặc cũng rất nhanh nhạy trong việc đối phó với các cơ quan chức năng. Mỗi lần có đoàn kiểm tra, lập tức chúng “án binh bất động”. Đợt cao điểm đầu tháng 6 vừa qua, xã  thuê phương tiện đường thuỷ để bắt quả tang các đối tượng hút trộm cát nhưng chỉ bắt giữ được 2 thuyền đều là người ngoài địa phương. Tuy nhiên, khi vắng bóng các lực lượng chức năng, cả đoạn sông lại như một công trường hút cát tấp nập.

Theo báo cáo của UBND xã Minh Đạo thì chủ nhân những thuyền hút cát này đa phần là người trong xã, tập trung chính ở thôn Tử Nê. Các phương tiện khai thác hầu hết đều do tự chế,  không có đăng ký, đăng kiểm. Anh Nguyễn Đức Tuyến, Trưởng Công an xã cho biết: “Công an xã thường xuyên phối hợp với Đội an ninh của thôn kiểm tra bắt các tầu hút cát sai quy định nhưng khi lực lượng kiểm tra xuất hiện các tàu đều dừng hoạt động. Xã còn phối hợp với Đoạn quản lý đường sông để kiểm tra nhưng xem ra không mấy hiệu quả, khi tàu kiểm tra đến nơi thì các đối tượng đã bỏ chạy hết. Mặt khác trong phạm vi của địa phương chỉ được phép xử phạt hành chính, không có quyền xử lý đối với phương tiện nên không đủ sức răn đe. Các đối tượng sau khi bị phạt lại tái diễn”.

 Bãi màu Nghĩa Chỉ rộng 120 mẫu, mang lại nguồn thu nhập chính cho nông dân Nghĩa Chỉ đang có nguy cơ “biến mất” do nạn khai thác cát trái phép. Nhìn những mảng đất bãi bồi màu mỡ từng ngày mất tăm dưới lòng sông trong khi bọn cát tặc vẫn tiếp tục lộng hành, không còn cách nào khác người dân thôn Nghĩa Chỉ đành tự đứng ra giữ bãi bằng những biện pháp thủ công nhất. Họ tập hợp những đống gạch vụn trên bờ để ném vào các tàu hút cát và xua đuổi. Tuy nhiên, biện pháp này xem ra cũng chỉ là bất đắc dĩ và khó có thể cứu được bãi màu của Nghĩa Chỉ nếu không có sự vào cuộc quyết liệt của chính quyền và cơ quan chức năng các cấp.

Bài, ảnh: Thuỳ Dương – Vân Giang