Nguyên nhân nhiều tuyến đường thi công chậm tiến độ

Hiện tại, trên địa bàn tỉnh đang triển khai 13 dự án giao thông, song nhiều dự án bị đình trệ hoặc thi công cầm chừng do thiếu vốn và vướng mặt bằng.

Có mặt tại công trường gói thầu cải tạo nâng cấp Quốc lộ 38 đoạn km0 đến km6 555 do liên danh nhà thầu Công ty Nam Hồng và Công ty TNHH Thái Bình Dương trúng thầu, chúng tôi chứng kiến cảnh thi công cầm chừng của đơn vị nhà thầu. Được khởi công từ 3-2011, đến nay đã qua gần 20 tháng, gói thầu mới thi công hoàn chỉnh 1,7km và làn trái tuyến từ km3 413 đến km4 236. Ngay cả làn trái đoạn km3 413 đến km4 236 cũng đã được nhà thầu thi công hoàn chỉnh từ tháng 2-2012 xong đến tháng 9-2012 mới thi công tiếp làn phải.

Tuy nhiên, đây vẫn là một “điểm sáng” của cả dự án bởi tính đến thời điểm hiện tại thì đây cũng mới là gói thầu duy nhất của dự án cải tạo nâng cấp Quốc lộ 38 được triển khai thi công. Các gói thầu khác bởi chưa được ghi vốn và do năng lực của các nhà thầu chưa đủ mạnh nên hầu như vẫn đang “nằm im”.

Cũng trong tình trạng tương tự là các gói thầu thuộc Dự án cải tạo nâng cấp Tỉnh lộ 280 đoạn Tân Lãng-Lâm Bình (Lương Tài). Được khởi công từ năm 2009, đến nay sau gần 3 năm thi công, công trình vẫn chưa thể hoàn thành và đưa vào sử dụng. Hay như các gói thầu số 1 đường 287 (Phật Tích-Quốc lộ 38); gói thầu số 1 đường 283 (Đông Côi-Bờ Nam kênh Bắc)… cũng đã được khởi công từ nhiều năm nay song đến thời điểm này công trình vẫn chưa thể hoàn thành dù đã hết thời gian quy định.

Trao đổi với chúng tôi, đại diện các nhà thầu thi công cho biết nguyên nhân chủ yếu là do các công trình không có vốn cấp cho các đơn vị thi công, trong khi tiềm lực của các nhà thầu chưa thực sự vững mạnh dẫn đến công trình bị chậm tiến độ. Một nguyên nhân quan trọng không kém nữa là ngay cả ở những công trình trọng điểm, đủ vốn vẫn chậm tiến độ là bởi việc bàn giao mặt bằng của các địa phương cho đơn vị thi công chậm.

Đơn cử như dự án cải tạo, nâng cấp tuyến Tỉnh lộ 279 đoạn từ thị trấn Phố Mới đi Chợ Chì (Bồng Lai, Quế Võ). Đây là một trong số các dự án trọng điểm mà tỉnh khẳng định sẽ tập trung mọi nguồn lực để hoàn thành trong năm 2012. Tuy nhiên đến thời điểm này chỉ còn gần 2 tháng nữa là hết thời hạn thi công song công trình mới thi công được 60%, trong khi mặt bằng vẫn chưa bàn giao hết nên theo nhận định công trình sẽ khó có điều kiện hoàn thành đúng thời hạn. Nguyên nhân chính ở đây không nằm ở vấn đề vốn mà là việc bàn giao mặt bằng của địa phương không đúng tiến độ.

Nhìn chung, các dự án xây dựng giao thông trên địa bàn tỉnh thời gian qua gặp nhiều khó khăn trong việc bồi thường GPMB, do chế độ, chính sách có nhiều thay đổi, khung giá chưa rạch ròi nên khó áp vào từng trường hợp cụ thể. Thứ hai là sự tác động của giá đất trên thị trường đến tâm lý của người dân trong diện đền bù, giải tỏa. Ngoài ra, một số hộ dân cố tình không chấp hành chủ trương, chính sách của Nhà nước trong việc xây dựng các công trình hạ tầng, dù đã áp giá với khung cao nhất nhưng vẫn chưa chịu nhận tiền, di dời.

Một điều khá quan trọng chưa được giải quyết triệt để chính là sự phối hợp giữa chủ đầu tư và các cơ quan chức năng trong việc kiểm kê, áp giá bồi thường giải phóng mặt bằng không đồng bộ và thực hiện thiếu quyết liệt. Để giải quyết tình trạng này, các địa phương cần vào cuộc tích cực, phối hợp với ngành GT-VT cũng như các nhà thầu thi công chặt chẽ hơn nữa trong vấn đề giải phóng mặt bằng cho các công trình giao thông. Ngoài ra, việc lựa chọn các nhà thầu thi công cũng cần kỹ lưỡng hơn nữa để chọn được các nhà thầu có đủ năng lực ứng trước một phần vốn thi công giảm gánh nặng cho ngân sách mà vẫn bảo đảm tiến độ các công trình.