Những khó khăn trong mở rộng đối tượng tham gia BHXH, BHYT

Thời gian qua, các cấp, các ngành thực hiện nhiều giải pháp để mở rộng đối tượng tham gia Bảo hiểm Xã hội (BHXH), Bảo hiểm Y tế (BHYT) và Bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) nhằm bảo đảm quyền lợi chính đáng của người lao động, giúp người dân được chăm sóc sức khỏe tốt hơn.

Để ngày càng có nhiều người tham gia BHXH, BHYT, BHTN, BHXH tỉnh và các huyện, thị xã, thành phố tích cực tham mưu cho các cấp, các ngành đề ra nhiều chủ trương thực hiện hiệu quả chính sách BHXH, BHYT, BHTN. Công tác tuyên truyền chủ trương, chính sách, pháp luật về BHXH, BHYT, BHTN được đẩy mạnh dưới nhiều hình thức giúp người sử dụng lao động, người lao động và các tầng lớp nhân dân hiểu rõ ý nghĩa, trách nhiệm và quyền lợi khi tham gia. Cùng với các phương tiện thông tin đại chúng, ngành BHXH phối hợp với các ngành có nhiều hình thức tuyên truyền. Điển hình như tham gia tuyên truyền tại hội nghị thông tin công tác tư tưởng văn hóa cho báo cáo viên cấp tỉnh hay phối hợp với Hội Nông dân các cấp tổ chức hội nghị tư vấn, đối thoại về chính sách BHXH, BHYT, hội thi “Nông dân với chính sách BHXH, BHYT”… 

Các hoạt động cải cách thủ tục hành chính, thực hiện giao dịch điện tử với các đơn vị sử dụng lao động; tiếp nhận và trả kết quả thủ tục hành chính qua dịch vụ bưu điện (cơ quan BHXH chi trả tiền cước phí); mở đại lý thu rộng khắp các xã, phường, thị trấn… tạo thuận lợi nhất cho các cơ quan, đơn vị, người dân tham gia BHXH, BHYT. Các hoạt động chi trả chế độ BHXH, giám định BHYT luôn được thực hiện kịp thời, chính xác, đúng đối tượng ngày càng tạo được niềm tin với người tham gia.

Cán bộ BHXH tỉnh phát tờ rơi về BHXH, BHYT đến người dân xã Nam Sơn (thành phố Bắc Ninh).

Tuy nhiên, việc mở rộng đối tượng tham gia vẫn còn những khó khăn cần được tháo gỡ. Theo số liệu thống kê, đến nay, mới có khoảng 35,94% lực lượng lao động tham gia BHXH bắt buộc và 34,85% lực lượng lao động tham gia BHTN. Riêng với BHYT, hiện vẫn còn gần 20% dân số chưa tham gia. Theo cơ quan BHXH tỉnh thì việc phát triển BHYT với những đối tượng này là hết sức khó khăn do phần lớn họ không được Nhà nước đóng hoặc hỗ trợ đóng. Bên cạnh đó vi phạm pháp luật về BHXH, BHYT còn xảy ra; tình trạng chậm đóng, trốn đóng, nợ đọng diễn biến phức tạp và xuất hiện ở tất cả các địa phương. Lạm dụng quỹ khám chữa bệnh BHYT, đặc biệt là lạm dụng các quy định mới về thông tuyến khám chữa bệnh BHYT, thống nhất giá dịch vụ khám chữa bệnh BHYT tại các cơ sở y tế tư nhân gia tăng… là những yếu tố ảnh hưởng đến việc phát triển đối tượng. Tỷ lệ tham gia BHXH, BHYT chưa thực sự cao đồng nghĩa với việc quyền lợi của người lao động chưa được bảo đảm và ảnh hưởng đến lộ trình thực hiện BHYT toàn dân.

Nguyên nhân của những hạn chế trên, ngoài yếu tố khách quan còn do công tác thanh tra, kiểm tra về thực hiện chính sách BHXH, BHYT của cơ quan quản lý Nhà nước chưa thường xuyên, chế tài xử lý vi phạm chưa đủ sức răn đe; việc phối hợp triển khai thực hiện chính sách BHXH, BHYT của một số cơ quan liên quan chưa quyết liệt, đồng bộ, nhất là trong việc xây dựng hệ thống văn bản và ứng dụng công nghệ thông tin, liên thông dữ liệu quản lý; vai trò của cơ quan BHXH trong hội đồng đấu thầu thuốc tại các địa phương; nhận thức của một số người sử dụng lao động, người lao động còn hạn chế.

Theo ông Phạm Đức Cường, Phó Giám đốc BHXH tỉnh: Trong thời gian tới, BHXH tỉnh sẽ tiếp tục tham mưu cho các cấp, các ngành triển khai nhiều giải pháp nhằm mở rộng đối tượng tham gia BHXH, BHYT, BHTN, trong đó có người lao động tự do, nông dân. Tập trung chỉ đạo và tổ chức thực hiện tốt các chế độ, chính sách BHXH, BHYT cho người tham gia và thụ hưởng; đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính; nâng cao chất lượng, hiệu quả trong mọi hoạt động. Trong đó sẽ tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật về BHXH, BHYT, quyền lợi khi tham gia BHXH, BHYT; tổ chức đối thoại trực tiếp với người lao động và nhân dân, coi tuyên truyền là biện pháp cơ bản và chủ yếu để phát triển đối tượng góp phần giúp nhiều người lao động, người dân trong tỉnh được thụ hưởng chính sách về BHXH, BHYT, BHTN.