Những khó khăn trong thực hiện chính sách BHYT

Sau gần 2 năm triển khai thực hiện Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật BHYT, các cấp, các ngành hữu quan có nhiều nỗ lực nhằm mở rộng diện bao phủ BHYT; nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh BHYT… qua đó góp phần từng bước thực hiện lộ trình BHYT toàn dân. Tuy nhiên, quá trình triển khai thực hiện chính sách về BHYT cũng đặt ra nhiều tồn tại, khó khăn cần tháo gỡ để chính sách BHYT ngày càng thiết thực, hiệu quả.

Nhằm nâng cao nhận thức của người dân về BHYT và những điểm mới của Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật BHYT, các cấp, các ngành đẩy mạnh tuyên truyền để mỗi người dân hiểu rõ những điểm mới, quyền lợi và trách nhiệm khi tham gia BHYT. Cùng với đó là nhiều giải pháp cải cách thủ tục hành chính giúp các tập thể, cá nhân thuận tiện hơn khi tham gia BHYT như cắt bỏ các thủ tục rườm rà, thực hiện giao dịch điện tử trong lĩnh vực BHYT, triển khai giám định BHYT điện tử; thực hiện BHYT theo gia đình… Trong công tác thu BHYT, ngay từ đầu năm, BHXH tỉnh đã giao chỉ tiêu, kế hoạch thu phù hợp với thực tế từng đơn vị, địa phương và kế hoạch của BHXH Việt Nam cho Phòng quản lý thu và BHXH các huyện thị xã, thành phố. Các đơn vị chức năng tiến hành rà soát, nắm bắt tình hình sản xuất, việc làm, thu nhập của doanh nghiệp để mở rộng số người tham gia BHYT. Trong lĩnh vực khám, chữa bệnh (KCB) BHYT, BHXH tỉnh đã tổ chức ký hợp đồng với các cơ sở y tế đủ điều kiện. Năm 2015, BHXH tỉnh đã ký hợp đồng với 21 cơ sở KCB, năm 2016 tăng lên 30 cơ sở trong đó có 21 cơ sở công lập, 9 cơ sở ngoài công lập. Việc đăng ký KCB ban đầu, thanh toán chi phí KCB cho người có thẻ BHYT được thực hiện nhanh gọn, đúng quy định. Đặc biệt nhờ đẩy mạnh ứng dụng CNTT trong thanh toán chi phí KCB BHYT, mã hóa thuốc, dịch (KCB) BHYT, BHXH tỉnh đã tổ chức ký hợp đồng với các cơ sở y tế đủ điều kiện. Năm 2015, BHXH tỉnh đã ký hợp đồng với 21 cơ sở KCB, năm 2016 tăng lên 30 cơ sở trong đó có 21 cơ sở công lập, 9 cơ sở ngoài công lập. Việc đăng ký KCB ban đầu, thanh toán chi phí KCB cho người có thẻ BHYT được thực hiện nhanh gọn, đúng quy định. Đặc biệt nhờ đẩy mạnh ứng dụng CNTT trong thanh toán chi phí KCB BHYT, mã hóa thuốc, dịch vụ kỹ thuật liên thông dữ liệu giữa các cơ sở KCB và cơ quan BHYT bước đầu thực hiện giúp cơ quan BHXH quản lý chặt chẽ hơn chi phí phát sinh tại cơ sở KCB và rút ngắn thời gian làm thủ tục thanh toán khi bệnh nhân ra viện. Từ những việc làm tích cực góp phần tăng số người tham gia BHYT trên địa bàn, năm 2015, toàn tỉnh tỷ lệ bao phủ BHYT đạt 77,47% thì đến tháng 9 năm 2016 tỷ lệ bao phủ BHYT đạt 83,39%.

Mặc dù việc thực hiện chính sách BHYT đạt nhiều kết quả tích cực nhưng vẫn còn bộc lộ một số tồn tại, hạn chế như nhiều người dân chưa nhận thức đầy đủ về quyền lợi và trách nhiệm tham gia BHYT nên chưa tham gia; nhiều đơn vị, doanh nghiệp nợ tiền đóng BHYT cho người lao động. Trong quá trình thực hiện khám, chữa bệnh BHYT vẫn còn một số cơ sở KCB sử dụng thuốc hỗ trợ nhiều dẫn đến chi phí thuốc gia tăng; thanh toán thuốc cao hơn giá kê khai, thanh toán ngoài danh mục quy định; một số cơ sở KCB còn tình trạng người chỉ định hoặc thực hiện cung cấp dịch vụ y tế không có chứng chỉ hành nghề, không đủ điều kiện thực hiện dịch vụ kỹ thuật, nhất là lĩnh vực xét nghiệm, chẩn đoán. Cơ quan BHXH cũng gặp khó khăn trong kiểm soát việc thanh toán chi phí KCB đối với bệnh nhân KCB nhiều lần trong ngày ở những nơi khác nhau và đối với bệnh nhân chuyển viện lên tuyến trên… Những hạn chế trên không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng KCB BHYT và nếu không kiểm soát chặt chẽ sẽ dẫn đến nguy cơ không cân đối Quỹ BHYT.

Để kiểm soát và quản lý chi phí KCB BHYT có hiệu quả, không để tình trạng bội chi quỹ BHYT cần tăng cường kiểm tra liên ngành việc thực hiện KCB BHYT; kiên quyết xử lý các trường hợp thực hiện không đúng quy định của Luật BHYT và các văn bản hiện hành. Tăng cường kiểm soát bệnh nhân đến KCB không để tình trạng mượn thẻ BHYT đi khám. Trong quá trình chỉ định cận lâm sàng cần thực hiện hợp lý, tiết kiệm, cung cấp dịch vụ kỹ thuật cần thiết đúng tình trạng bệnh nhân. Bên cạnh đó cần tăng cường đôn đốc các cơ quan, doanh nghiệp thực hiện nộp tiền đóng BHYT đúng quy định để bảo đảm quyền lợi chính đáng cho người lao động.