Những nụ cười tỏa sáng

Thu, những cơn gió xào xạc cuốn theo mái tóc bay bay khiến lòng thêm nhẹ nhàng, thanh thản cũng là lúc lòng người tràn đầy những cảm xúc tươi mới.

Công việc mưu sinh của những người lao động trên hè phố, trên cánh đồng, hay trên công trường không còn cảm giác ngột ngạt và cực nhọc như những ngày hè oi nóng. Cuộc sống, công việc và lao động hàng ngày của những người phụ nữ quanh ta dù có gõ bàn phím đến mỏi tay cũng không kể hết được những vất vả và nỗ lực của họ.

Người con gái Quan họ, người phụ nữ Bắc Ninh, Kinh Bắc từ xưa đã được ca ngợi với vẻ đẹp nền nã, duyên dáng và đảm đang. Người phụ nữ quan họ là biểu trưng cho người phụ nữ Việt Nam trung hậu, đảm đang cả trong lịch sử cũng như hiện tại.

Trong thời đại ngày nay, với vai trò ngày càng đa dạng nên người phụ nữ càng năng động và giỏi giang hơn nhiều. Chính họ đã biết tự trang bị kiến thức và hiểu biết cho bản thân để tự mình vươn lên, để “giải thoát” khỏi những tư tưởng lạc hậu từ xã hội cũ. Tôi thấy ở nông thôn, nhiều chị chẳng được học hành đến nơi đến chốn nhưng buôn bán, kinh doanh thì giỏi giang chẳng kém gì một cử nhân kinh tế. Tất nhiên ở nhà họ vẫn là một người mẹ, người vợ chu toàn, có khi cũng làm một cô giáo hay một y tá “không chuyên” nhưng chất lượng thì chẳng chê vào đâu được. Có những phụ nữ dù hoàn cảnh nghèo khó lắm nhưng chẳng ca thán một câu bởi họ biết chấp nhận và biết vượt lên hoàn cảnh. Có nhiều chị không may mắn trong cuộc sống hôn nhân nhưng để thoát ra khỏi hoàn cảnh thực tại thì không thể dễ dàng nên cũng biết tự điều tiết mình ở trong cái “hạn chế” ấy.

Hài lòng và biết dung hòa cuộc sống cũng là một đức tính quý mà ngày nay chị em phụ nữ đã học được. Tôi biết nhiều chị ở dưới khu Xuân Hội, Ngang Nội thường làm nông nghiệp nhưng lúc nông nhàn, họ lại tranh thủ đi “đồng nát” hoặc xáo xào con cua con ốc ngoài chợ. Tôi biết có những chị là nghệ nhân lâu năm của các làng nghề truyền thống như tranh Ðông Hồ, gỗ Ðồng Kị, nhưng đồng thời cũng là doanh nhân năng động điều hành cho công ty làm ăn phát đạt. Có ai ngờ, ở giữa làng quê nhỏ bé như Phù Lãng, có những họa sĩ chuyên nghiệp vẫn say mê “thổi hồn cho đất”, rồi lại lo lắng, đôn đáo để quảng bá cho “tinh hoa” được lan tỏa khắp mọi nơi. Những lúc công việc tạm lắng, các chị lại tranh thủ chăm lo mảnh vườn, ao cá để cải thiện sinh hoạt gia đình cũng như thêm thắt cho kinh tế.

Ðúng là như tổng hợp khách quan của tiến sĩ văn học Ðoàn Hương khi nói về người phụ nữ Việt Nam: đã đi nhiều nơi trên thế giới nhưng không thấy ở đâu người phụ nữ vẹn toàn như ở Việt Nam bởi họ dù “nắng mưa nhọc nhằn vẫn xinh tươi”. Họ đảm đang và anh hùng trong cả thời chiến và thời bình, giữa cái nắng gắt oằn lưng, giữa thương trường đầy gai góc nhưng chẳng bao giờ tắt nụ cười xinh duyên. Thế mà người ta thường nói phụ nữ là “phái yếu” nên thường mỏng manh và “dễ vỡ”. Nhưng không phải ai và không phải khi nào người phụ nữ cũng được nâng niu, chiều chuộng, ở những hoàn cảnh khó khăn, họ còn phải gồng gánh thay người đàn ông trong gia đình. Chính bản thân họ đã tự rèn luyện và được tôi luyện để sức khỏe và tinh thần luôn dẻo dai, chống chọi được với những “biến chuyển” trong cuộc sống.

Ở hoàn cảnh nào cũng phải thích nghi và tự thân vận động, đó cũng là một đức tính của phụ nữ Việt Nam trong thời kì mới- đầy hội nhập nhưng cũng đầy khó khăn. Tôi thấy có nhiều chị vốn là người dân tộc miền núi xuống thành phố làm công nhân nhưng ngày nghỉ vẫn tranh thủ những chuyến xe đường dài để buôn bán hàng hóa. Có những chị là giáo viên nhưng dịp hè chẳng bao giờ được nghỉ vì còn lo kiếm thêm thu nhập bù lại cho đồng lương ít ỏi. Nhiều chị suốt cả cuộc đời chỉ có cho mình một chiếc xe đạp “cà tàng” rong ruổi khắp các con đường dốc trơn mưa lội đến cả những con phố rộng thênh thang. Thế mà bằng chiếc xe đạp ấy, các chị đã nuôi cả một đàn con khôn lớn, thậm chí phải gồng gánh cả “giang sơn” nhà chồng. Có thể là người kiếm ra nhiều tiền nhất nhà nhưng họ lại là những người tiêu dùng ít nhất cho bản thân bởi phải dành hết cho mẹ già, con thơ, cho cả những ngổn ngang chẳng bao giờ được yên ổn.

Mỗi lần ra ngoài đường, hòa mình vào cuộc sống sôi động, hình ảnh làm cho tôi chú tâm nhất và đọng lại nhiều dư vị nhất là bóng dáng mưu sinh của những người phụ nữ đảm đang. Họ tỏa ra từ những ngõ phố, thôn xóm, ào ào đến mọi nơi, từ nhà máy, công trường đến vỉa hè và cánh đồng, có khi phải dầm mình trong mưa và chịu trận dưới nắng đốt. Cái tài của họ là có thể được “biên chế” dễ dàng trong mọi môi trường, từ nông dân thành công nhân, từ công nhân lại thành ông chủ. Và hơn cả, từ những người chẳng có bằng cấp, trình độ gì trong tay đến lúc được tôn vinh rực rỡ ngay trên ruộng đồng và nhà máy của mình. Tạo hóa sinh ra người phụ nữ “chân yếu tay mềm” nhưng cuộc sống lại tạo cho họ sự dẻo dai để họ trở thành “một nửa” quan trọng của thế giới. Một nửa ấy đã và đang góp phần làm cho cuộc sống của chúng ta mỗi ngày thêm tươi đẹp hơn và nhiều ý nghĩa hơn.