Ổn định và phát triển sản xuất trong khủng hoảng kinh tế toàn cầu

Bắc Ninh là tỉnh có mật độ dân số cao, lực lượng lao động dồi dào. Kinh tế Bắc Ninh có tính hướng ngoại (giá trị kim ngạch xuất khẩu lớn, năm 2008 là 560 triệu USD, bằng 41,2% GDP).

Tỉnh có nhiều làng nghề truyền thống, sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp ở một số làng nghề phải nhập nguyên liệu từ nước ngoài (sản xuất sắt, thép), có làng nghề vừa phải nhập khẩu nguyên liệu ở nước ngoài, vừa chủ yếu tiêu thụ sản phẩm ở nước ngoài (sản xuất đồ gỗ mỹ nghệ). Số doanh nghiệp thành lập và hoạt động trên địa bàn tỉnh nhiều, đến nay có hơn 2.800 doanh nghiệp, song chủ yếu là các doanh nghiệp vừa và nhỏ; nhiều doanh nghiệp trong các KCN tập trung phải nhập khẩu nguyên liệu, thiết bị, công nghệ để sản xuất, tiêu thụ sản phẩm ở nước ngoài, có nhiều công ty đa quốc gia vì vậy chịu ảnh hưởng rất lớn do khủng hoảng kinh tế và tài chính toàn cầu.

Khủng hoảng kinh tế toàn cầu và sự suy giảm kinh tế trong nước đã khiến rất nhiều doanh nghiệp của cả nước nói chung, trên địa bàn tỉnh nói riêng lâm vào tình trạng khó khăn, đó là:

Sản xuất ngừng trệ, tiêu thụ sản phẩm chậm, chi phí đầu vào tăng cao, quy mô sản xuất bị thu hẹp, lợi nhuận giảm, nhất là các doanh nghiệp xuất khẩu, các doanh nghiệp đầu tư nước ngoài (các tập đoàn đa quốc gia).

Giá trị sản xuất công nghiệp quý I năm 2009 trên địa bàn tỉnh đạt 3.277 tỷ đồng (giá cố định năm 1994), giảm 7,02% so với cùng kỳ, trong đó: Khu vực kinh tế nhà nước giảm 21,5%, khu vực kinh tế ngoài nhà nước tăng 10,5%, khu vực kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài giảm 21,2%, đây là khu vực giảm nhiều nhất trong toàn ngành công nghiệp do sản phẩm của khu vực này chủ yếu là xuất khẩu. Giá trị sản xuất và doanh thu tiêu thụ sản phẩm của các doanh nghiệp trong các KCN tập trung giảm 40%, giá trị xuất khẩu giảm 32%, giá trị nhập khẩu giảm 42,7% so cùng kỳ; sản xuất giảm khoảng 30-40% so với quý IV năm 2008. Nhiều sản phẩm chủ yếu của tỉnh bị tồn đọng như kính các loại 6,2 triệu m2, giấy 3.700 tấn, thép 3.250 tấn, gạch xây 61 triệu viên. Đến hết quý 1-2009, trên địa bàn tỉnh đã có 64 doanh nghiệp ngừng sản xuất, 168 doanh nghiệp phải thu hẹp sản xuất, nhất là các doanh nghiệp sản xuất thép, đồ gỗ mỹ nghệ, sản xuất hàng xuất khẩu.

Giá trị xuất khẩu hàng hóa trên địa bàn tỉnh quý I năm 2009 đạt 59,4 triệu USD, giảm 56% so cùng kỳ năm trước, trong đó: Khu vực kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài giảm 63%.

Vốn tồn đọng nhiều do không tiêu thụ được sản phẩm, bị khách hàng chiếm dụng vốn nên một số doanh nghiệp thiếu vốn cho sản xuất kinh doanh; mất cơ hội đầu tư, đầu tư chậm, giải ngân vốn đầu tư gặp khó khăn. Trong quý I năm 2009, đã cấp giấy chứng nhận đầu tư cho 5 dự án FDI, với vốn đầu tư đăng ký gần 7 triệu USD, trong khi đó quý I năm 2008, đã cấp giấy chứng nhận đầu tư cho 24 dự án FDI, với vốn đầu tư đăng ký gần 850 triệu USD (trong đó có 1 dự án của tập đoàn Samsung 670 triệu USD).

Do sản xuất của doanh nghiệp bị thu hẹp hoặc bị ngừng sản xuất, thậm chí bị phá sản nên lao động bị mất việc, thiếu việc làm lớn, đời sống người lao động gặp khó khăn. Ước quý I năm 2009, toàn tỉnh có hơn 15.300 người lao động bị thiếu việc làm, riêng trong các KCN tập trung lao động mất việc làm khoảng từ 10-12% lao động chờ làm khoảng 7-8%, cá biệt như Công ty Canon giảm lao động 20%, chờ việc làm khoảng 25%.

Để các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh vượt qua khó khăn trên, cần thực hiện tốt các giải pháp sau:

Đối với các cơ quan quản lý nhà nước:

Triển khai kịp thời các giải pháp của Chính phủ về chống suy giảm kinh tế, bảo đảm an sinh xã hội, đồng thời phải tăng cường kiểm tra việc triển khai và thực hiện các giải pháp trên. Nắm chắc tình hình hoạt động kinh doanh, đầu tư của các doanh nghiệp; kịp thời giải quyết khó khăn vướng mắc của doanh nghiệp để duy trì, mở rộng và phát triển sản xuất kinh doanh. Tăng cường công tác quản lý thị trường, chống buôn lậu và gian lận thương mại; công tác quản lý giá cả trên địa bàn tỉnh.

Cung cấp kịp thời, đầy đủ các thông tin về tình hình kinh tế, tài chính, thị trường, giá cả trên thế giới và trong nước; các thông tin liên quan đến pháp luật quốc tế trong hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp.

Chỉ đạo các cơ quan quản lý nhà nước, tổ chức tín dụng, các hiệp hội doanh nghiệp, các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh thực hiện có hiệu quả gói kích cầu của Chính phủ; chính sách tài chính tiền tệ của Nhà nước trong điều kiện suy giảm kinh tế.

Sử dụng có hiệu quả nguồn lực của tỉnh để hỗ trợ xúc tiến đầu tư, mở rộng thị trường; tăng đầu tư cho hạ tầng nông nghiệp, nông thôn.

Tiếp tục đầu tư cơ sở hạ tầng, cải cách thủ tục hành chính, đẩy mạnh công tác giải phóng mặt bằng, giải ngân vốn đầu tư, nâng cao hiệu quả công tác tư vấn, hỗ trợ doanh nghiệp trong thành lập và tham gia thị trường.

Đối với các doanh nghiệp:

Nắm chắc diễn biến tình hình kinh tế, tài chính, thông tin thị trường, giá cả toàn cầu và trong nước, kịp thời điều chỉnh hoạt động kinh doanh cho phù hợp.

Tăng cường tiết kiệm chi phí, hạ giá thành và cải cách doanh nghiệp cũng như hoạt động kinh doanh; tranh thủ nguồn vốn từ gói kích cầu của Chính phủ để đầu tư, đổi mới công nghệ.

Nâng cao chất lượng sản phẩm, có giá bán hợp lý để đáp ứng được yêu cầu của người tiêu dùng trong nước và nước ngoài.

Nâng cao năng lực cạnh tranh của sản phẩm và doanh nghiệp.

Đẩy mạnh công tác xúc tiến đầu tư, xây dựng và quảng bá thương hiệu. Tăng cường liên doanh, liên kết giữa các doanh nghiệp nhằm khai thác có hiệu quả tiềm năng, lợi thế của từng doanh nghiệp, huy động nguồn lực, giảm chi phí, hạ giá thành sản phẩm, tăng lợi nhuận để tăng vốn duy trì và phát triển kinh doanh.

Hiệu quả hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp có vai trò quan trọng đến tăng trưởng kinh tế, bảo đảm an sinh xã hội. Để giúp các doanh nghiệp ổn định và phát triển sản xuất kinh doanh đòi hỏi phải huy động tổng lực cả hệ thống chính trị trên địa bàn tỉnh “đồng hành” cùng doanh nghiệp vượt qua thời kỳ suy giảm kinh tế.

Nguyễn Lương Thành

Phó Chủ tịch UBND tỉnh