Phấn đấu trở thành thị xã học tập

Đó là gợi ý của ông Nguyễn Thế Sơn, Giám đốc Sở GD-ĐT trong buổi làm việc với lãnh đạo chủ chốt huyện Thuận Thành về phát triển giáo dục hồi tháng 4-2022. Gợi ý của ông Nguyễn Thế Sơn đã nhận được sự đồng thuận cao của lãnh đạo huyện, bởi Thuận Thành thực sự là đất học tiêu biểu của tỉnh.

Nói Bắc Ninh là đất học, người ta hay nói đến Thuận Thành, vùng đất cổ Luy Lâu, nơi có đền thờ và lăng Sỹ Nhiếp, vị Thái thú phương Bắc nhưng có công lớn với sự học nước Nam. Ông được dân ta suy tôn là Nam Giao học tổ, đền thờ và lăng Sỹ Nhiếp ở xã Gia Đông được nhân dân ý thức coi sóc, hương khói quanh năm.
Hoà cùng nhịp phát triển của quê hương, Thuận Thành cũng có những đổi thay ngoạn mục, trở thành thị xã hoặc có thể là 1 quận phát triển trong tương lai của thành phố Bắc Ninh trực thuộc Trung ương. Nhưng có lẽ, nếu hỏi đâu là niềm tự hào lớn lao nhất ở vùng đất cổ Luy Lâu, nhiều người vẫn khẳng định đó là truyền thống hiếu học vốn đã ăn sâu vào máu thịt người dân nơi đây!

Không gian mướt xanh của Trường THCS Song Hồ - Đơn vị Anh hùng Lao động thời kỳ đổi mới của ngành GD-ĐT và huyện Thuận Thành.

Nhắc đến chuyện học ở Thuận Thành là nhắc đến nhiều cái nhất, nhiều cái tiêu biểu điển hình, đại diện cho vùng đất học Bắc Ninh. Năm 2022, ngành GD-ĐT Bắc Ninh vinh dự dẫn đầu toàn quốc cả về số lượng và chất lượng giải tại kỳ thi học sinh giỏi quốc gia. Trong đó, thí sinh xuất sắc nhất là em Nguyễn Đăng Phúc, quê Mão Điền, giải Nhất quốc gia và Huy chương Bạc Olympic vật lý quốc tế.
Điều dễ nhận thấy ở Bắc Ninh có rất nhiều thôn, xã được báo chí ngợi ca là “làng Đại học” nhưng tiêu biểu nhất vẫn là xã Mão Điền, mỗi năm có hàng trăm học sinh đỗ đại học. Năm 2000, ông Lê Nho Nùng, Giám đốc Sở GD-ĐT về Mão Điền đã có một câu nói rất hay: Người trẻ Mão Điền đang tiến hành một cuộc “di cư” ra các thành phố lớn. Đường đi ấy tuy gập ghềnh nhưng thật vẻ vang!

Tháng 9-2009, về thăm xã Mão Điền, bất ngờ và cảm phục về “làng Đại học” ven sông Đuống, Phó Chủ tịch nước Nguyễn Thị Doan phát biểu: Bác rất tin tưởng và kỳ vọng trong tương lai, những cháu học sinh giàu nghị lực đang ngồi đây sẽ trở thành những công dân toàn cầu, cùng góp phần xây dựng quê hương giàu đẹp.
Mão Điền, mảnh đất thuần nông 450 ha với hơn 15 nghìn dân ấy đã góp cho sự nghiệp trồng người quê hương 9 Giáo sư, Phó Giáo sư, 35 Tiến sĩ, hàng trăm Thạc sĩ và hàng nghìn cử nhân, kỹ sư, bác sĩ. Vì thế nhiều người còn ví Mão Điền hiện không chỉ là “làng Đại học” mà thậm chí là “làng trên Đại học”.
Sự học thăng hoa bởi có những nhà giáo tâm huyết trọn đời với nghiệp trồng người. Tiêu biểu nhất là Nhà giáo Nhân dân Nguyễn Tiến Chấn, nguyên Hiệu trưởng Trường THPT Thuận Thành số 1. Năm 1990, thầy Chấn nghỉ hưu, ông Ngô Đình Loan, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hà Bắc (sau là Bí thư Tỉnh uỷ Bắc Ninh) đề nghị thầy tham gia khuyến học xã Song Hồ. Với lương tâm, trách nhiệm của nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục tiêu biểu, thầy Nguyễn Tiến Chấn đã xây dựng xã Song Hồ, rồi cả huyện Thuận Thành thành điểm sáng toàn Hà Bắc, Bắc Ninh và cả nước trong công tác thi đua khuyến học, khuyến tài.
Ngôi trường thầy Nguyễn Tiến Chấn từng làm Hiệu trưởng suốt gần 30 năm - Trường THPT Thuận Thành số 1 vẫn là niềm tự hào của ngành GD-ĐT tỉnh Bắc Ninh về chất lượng giáo dục toàn diện, ngôi trường của những thủ khoa đại học một thời. Phương châm chỉ đạo “dạy thật, học thật, thi thật” từ những năm 1960 của thầy Nguyễn Tiến Chấn vẫn nguyên giá trị và đang trở thành mẫu mực của đổi mới giáo dục theo tinh thần Đổi mới căn bản toàn diện GD-ĐT Việt Nam.
Một người thầy tiêu biểu nữa là Nhà giáo Ưu tú Vương Toản, nguyên Hiệu trưởng Trường THCS Song Hồ, ngôi trường 23 năm dưới sự dẫn dắt của thầy Vương Toản liên tục là trường tiên tiến xuất sắc cấp tỉnh, nhiều năm là Lá cờ đầu khối THCS của tỉnh. Năm 2005, trường trở thành đơn vị đầu tiên và duy nhất được Chủ tịch nước phong tặng danh hiệu Anh hùng Lao động thời kỳ đổi mới.
Có lẽ, với người dân Thuận Thành, ý thức vươn lên trên con đường học vấn từ lâu đã ăn sâu vào máu thịt, do vậy mục tiêu xây dựng thị xã học tập chắc chắn sẽ nhận được sự đồng thuận cao không chỉ trong bộ máy lãnh đạo mà rộng hơn là của đông đảo các tầng lớp nhân dân. Vấn đề ở chỗ, lãnh đạo huyện đặc biệt là ngành GD-ĐT với vai trò tham mưu phải thực sự quyết tâm dám nghĩ, dám làm và phải ưu tiên cao cho phát triển giáo dục. Phải luôn nhận thức sâu sắc rằng, đầu tư cho giáo dục mới chính là điểm tự vững chắc, đón đầu cho những bước phát triển toàn diện và bền vững của quê hương Thuận Thành trong tương lai không xa.