Phát triển các cụm công nghiệp theo hướng bền vững

Thời gian qua, Sở Công thương nỗ lực xây dựng Phương án phát triển cụm công nghiệp (CCN) trên địa bàn tỉnh giai đoạn năm 2021- 2030, tầm nhìn đến năm 2050 trên quan điểm phát triển bền vững các CCN gắn với chuyển đổi cơ cấu ngành công nghiệp địa phương theo chiều sâu; ưu tiên phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa có vốn đầu tư trong nước; nâng cao giá trị gia tăng, góp phần tạo việc làm, thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội.

Công ty TNHH TEA WON HD là doanh nghiệp 100% vốn đầu tư trong nước, chuyên gia công lắp ráp kinh kiện điện tử cho Tập đoàn Samsung đã có gần 10 năm hoạt động tại CCN Khắc Niệm (thành phố Bắc Ninh). Ông Nguyễn Bá Dung, Giám đốc Công ty chia sẻ: Vượt qua những khó khăn do dịch bệnh, thiếu hụt nguyên liệu, nguồn cung lao động… những năm gần đây TEA WON HD vẫn đạt kết quả tăng trưởng tốt. Tuy nhiên trong CCN không còn nhiều quỹ đất trống, ảnh hưởng đến mục tiêu mở rộng sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Mong muốn được tỉnh và các cấp, ngành quan tâm tháo gỡ khó khăn, đặc biệt về quỹ đất để mở rộng quy mô, mặt bằng sản xuất.

Toàn tỉnh hiện có 37 CCN trong quy hoạch với diện tích hơn 1.140ha, đã thành lập được 33 CCN với diện tích hơn 1.057ha, trong đó 23 CCN đã đầu tư và đi vào hoạt động với diện tích 723ha, 3 CCN diện tích 65ha đang hoàn thiện hạ tầng chuẩn bị đưa vào hoạt động; 7 CCN diện tích 269ha đang tiến hành thủ tục chuẩn bị đầu tư hạ tầng kỹ thuật; 2 CCN diện tích 35ha đang tiến hành lựa chọn chủ đầu tư.

Các doanh nghiệp trong cụm sản xuất ổn định, thu hút khoảng 50.000 lao động, chủ yếu là người địa phương. Tăng trưởng bình quân giá trị sản xuất công nghiệp của các CCN là 12,4%/năm, chiếm tỷ trọng khoảng 9,4% tổng giá trị sản xuất công nghiệp trên địa bàn (do khu vực FDI tăng trưởng đột phá, chiếm tỷ trọng trên 90%).

Theo đánh giá của Sở Công thương, thực tiễn gần 20 năm hoạt động, các CCN bộc lộ một số hạn chế, tồn tại. Cơ sở hạ tầng của phần lớn các CCN (đường giao thông nội bộ, cây xanh, các công trình xử lý rác thải, nước thải...) hầu hết chưa được đầu tư đồng bộ, hoàn chỉnh. Một số CCN gây ô nhiễm nghiêm trọng, đặc biệt là các CCN làng nghề. Công tác quản lý đầu tư xây dựng hạ tầng các CCN còn nhiều bất cập, chưa hợp lý. Thu hút doanh nghiệp đầu tư hạ tầng CCN do UBND cấp xã, huyện làm chủ đầu tư hạ tầng còn hạn chế dẫn tới quá trình chuyển đổi mô hình chủ đầu tư còn chậm.

Hoạt động sản xuất tại Công ty TNHH TEA WON HD (CCN Khắc Niệm, thành phố Bắc Ninh).

Thực hiện nhiệm vụ được giao, Sở Công thương xây dựng Báo cáo Phương án phát triển CCN trên địa bàn tỉnh giai đoạn năm 2021- 2030, tầm nhìn đến năm 2050 trên quan điểm: Phát triển bền vững các CCN gắn với chuyển đổi cơ cấu ngành công nghiệp địa phương theo hướng tập trung phát triển theo chiều sâu; ưu tiên phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa có vốn đầu tư trong nước (doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ, hộ sản xuất kinh doanh trong các làng nghề kết hợp với đổi mới công nghệ, không gây ô nhiễm môi trường). Nâng cao giá trị gia tăng sản phẩm công nghiệp, giá trị sản xuất công nghiệp; định hướng các ngành nghề có tính liên kết trong chuỗi giá trị của sản phẩm, dịch vụ.

Theo phương án, giai đoạn 2021-2030 tiếp tục nâng cao hiệu quả công tác quản lý Nhà nước đối với các CCN; phân bố không gian phát triển các CCN hợp lý; xây dựng cơ chế, chính sách để giải quyết tình trạng ô nhiễm môi trường và tổ chức chuyển đổi các CCN trên địa bàn theo lộ trình. Mục tiêu đến năm 2030 chuyển đổi 15 CCN, giữ nguyên 22 CCN; trong đó quy hoạch mở rộng 6 CCN với tổng diện tích tăng thêm gần 150ha gồm: CCN Mẫn Xá (Văn Môn, Yên Phong), CCN Phù Lãng (Quế Võ), CCN Quảng Bố (Lương Tài), CCN Cao Đức (Vạn Ninh, Gia Bình), CCN Xuân Lai, CCN Quỳnh Phú (Gia Bình); quy hoạch mới 6 CCN với tổng diện tích 340ha. Tổng cộng đến năm 2030 có 28 CCN với diện tích hơn 1.331ha. Định hướng giai đoạn 2031-2050, chuyển đổi 2 CCN với diện tích 147,05ha, quy hoạch mới 1 CCN với diện tích 60ha.

Cùng với nỗ lực của các sở, ngành, đơn vị chức năng, các huyện, thành phố trong tỉnh cũng tích cực đẩy nhanh tiến độ, tháo gỡ khó khăn và mời gọi các nhà đầu tư có năng lực để phát triển CCN. Tại huyện Lương Tài, công tác đầu tư kết cấu hạ tầng CCN được quan tâm, quyết tâm thu hút các nhà đầu tư có năng lực tài chính mạnh để thực hiện. Thời gian tới, huyện tăng cường phối hợp với Sở Công thương rà soát, định hướng để lập phương án phát triển tích hợp vào quy hoạch tỉnh; đẩy nhanh tiến độ thực hiện các thủ tục thành lập, bổ sung, điều chỉnh và mở rộng các CCN đủ điều kiện; đồng thời mời gọi đầu tư vào các CCN bằng nhiều hình thức, ưu tiên các dự án đầu tư được khuyến khích phát triển, không gây ô nhiễm môi trường, sử dụng khoa học công nghệ hiện đại, nâng cao giá trị sản phẩm địa phương.

Tại phiên họp thường kỳ UBND tỉnh tháng 3-2022, cho ý kiến về Phương án phát triển cụm công nghiệp trên địa bàn tỉnh giai đoạn năm 2021- 2030, tầm nhìn đến năm 2050, Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Hương Giang thống nhất với đề xuất của Sở Công thương; đồng thời lưu ý việc xử lý ô nhiễm môi trường ở các CCN còn hạn chế. Chủ tịch UBND tỉnh giao Sở Công thương tiếp tục phối hợp với các sở, ngành, địa phương hoàn thiện nội dung phương án, thường xuyên rà soát hiệu quả hoạt động của các CCN trên địa bàn, bảo đảm phù hợp điều kiện thực tế, hiệu quả sử dụng đất và tuân thủ quy định của pháp luật, nhất là Luật Bảo vệ môi trường. Tăng cường kiểm tra, giám sát, kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho các doanh nghiệp, phát triển các CCN theo hướng bền vững.