Phát triển nghề mới ở nông thôn

Nhân cấy và phát triển nghề mới có vai trò hết sức quan trọng trong việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế, tạo thêm việc làm, tăng thu nhập cho người lao động, góp phần xoá đói, giảm nghèo khu vực nông thôn.

Những ngày này, nhiều người nông dân ở Đại Lai phấn khởi tham gia học các lớp thêu tranh nghệ thuật, mây tre đan. Theo chị Phan Thị Định (thôn Phương Triện) thì việc có thêm nghề mới chắc chắn tăng thu nhập cho người dân, nhưng cần các cấp chính quyền tạo điều kiện để các học viên yên tâm với nghề mới của mình. Trao đổi với ông Trần Danh Thuận, Chủ tịch UBND xã Đại Lai được biết đây là địa phương thuần nông, việc đưa nghề mới sẽ tạo điều kiện tốt để đưa xã tiến tới trở thành một trong 12 xã nghề của tỉnh vào năm 2010. Hiện nay xã đang có HTX thêu tranh nghệ thuật tạo việc làm cho khoảng 150 lao động thường xuyên và hơn 50 hộ nhận làm tại gia đình. Đối với nghề mây, tre đan, chính quyền sẽ phối hợp chặt chẽ với HTX Toàn Phong bảo đảm vấn đề tiêu thụ sản phẩm, từng bước nhân rộng, phát triển thành nghề truyền thống của địa phương. Được biết sau khi đưa đội ngũ giáo viên lành nghề về trực tiếp giảng dạy, HTX Toàn Phong đang dự định mở rộng quy mô sản xuất. Tuy nhiên, trong buổi khai giảng lớp đào tạo nghề mây tre đan xuất khẩu tại xã Đại Lai (Gia Bình), bà Nguyễn Thị Thinh, Chủ nhiệm HTX mây tre đan xuất khẩu Toàn Phong vẫn trăn trở bởi sản phẩm mây tre đan là mặt hàng mỹ nghệ xuất khẩu sang thị trường Đài Loan, đòi hỏi về kỹ, mỹ thuật cao. Vì vậy ngoài sự chăm chỉ người thợ phải có trình độ nhất định để tạo ra sản phẩm đẹp, chất lượng.

Cùng với việc giữ vững và phát triển nghề truyền thống, hiện nay Bắc Ninh đang đẩy mạnh việc nhân cấy nghề mới. Trong 3 năm qua, Sở Lao động-Thương binh và Xã hội đào tạo được 6.092 lao động. Ngoài ra Sở Nông nghiệp-PTNT, Liên minh các HTX, Tỉnh đoàn, Hội Nông dân, Phụ nữ… đã tìm hiểu và phối hợp cùng các địa phương, các doanh nghiệp mở nhiều lớp đào tạo các nghề thêu tranh xuất khẩu, sản xuất sản phẩm nứa ghép sơn dầu xuất khẩu, may công nghiệp, mộc mỹ nghệ, điện dân dụng, điện tử, mây tre đan, thêu ren, gốm… cho gần 5.000 lao động tại hầu hết các xã thuần nông trong tỉnh. Theo điều tra của ngành Lao động-TBXH, năm 2007 số lao động có nghề nhưng chưa qua đầo tạo chiếm 65,5%, đặc biệt là lực lượng trên 35 tuổi ở các địa phương giành nhiều đất nông nghiệp cho phát triển các KCN, đô thị thiếu việc làm ngày càng tăng nhanh. Để giảm bớt tình trạng không có việc làm, Trung tâm Khuyến công và Tư vấn Phát triển Công nghiệp (Sở Công thương) liên tục tổ chức các lớp đào tạo nghề dựa trên cơ sở tiềm năng sẵn có của địa phương như mộc, thảm ngô, nứa ghép sơn mài xuất khẩu, tranh ở Hoài Thượng, An Bình, Song Hồ (Thuận Thành), Tân Chi (Tiên Du), tranh thêu nghệ thuật, mây tre đan ở Đại Lai (Gia Bình)… Chị Phan Thị Định, xã viên HTX thêu ren thôn Phương Triện (Đại Lai) cho biết: “Hầu hết xã viên trong HTX là phụ nữ, ngoài làm ruộng mỗi tháng bình quân thu nhập từ nghề đạt 1.000.000-1.500.000 đồng/người/tháng. Nhờ đó đời sống nông dân ở đây được cải thiện hơn...”.

Việc phát triển, nhân cấy nghề mới, bảo tồn nghề truyền thống đã và đang tạo ra hình thái mới trong sắp xếp lao động khu vực nông thôn. Đây cũng là yếu tố quan trọng thực hiện chủ trương “ly nông không ly hương”, tận dụng được cơ sở vật chất sẵn có tại mỗi vùng, địa phương. Tuy nhiên phần lớn các đối tượng được đào tạo là những người nông dân, vừa làm ruộng, vừa học nghề nên vấn đề tổ chức sản xuất sau đào tạo còn khá nhiều nan giải. Để mở được một lớp dạy nghề đã khó, giữ vững và phát triển hiệu quả nghề mới tại địa phương còn khó hơn. Điều này cần sự sâu sát từ cấp uỷ Đảng, chính quyền địa phương như hình thành tổ chức quản lý, hỗ trợ về mặt bằng và các điều kiện cho sản xuất. Đặc biệt là sự cộng tác từ phía các doanh nghiệp tìm kiếm thị trường tạo đầu ra cho sản phẩm.

Để  công tác khuyến công phát huy hiệu quả góp phần tích cực vào mục tiêu chung của tỉnh, phấn đấu nâng tỷ lệ lao động qua đào tạo đến năm 2010 là 40%, năm 2015 trên 50%; tới năm 2010 có thêm từ 8-10 làng nghề mới và đến năm 2015 trên địa bàn tỉnh sẽ có từ 91-98 làng nghề cần giúp đỡ các doanh nghiệp trong khu vực làng nghề có cơ hội giới thiệu sản phẩm, tiếp cận thị trường trong, ngoài nước bằng cách hỗ trợ triển lãm, cung cấp thông tin thị trường. Khuyến khích đầu tư công nghệ, thiết bị tiên tiến, cải tiến công nghệ truyền thống nâng cao chất lượng, mẫu mã sản phẩm, nhất là các mặt hàng xuất khẩu nhằm tăng sức cạnh tranh trên thị trường. Tạo môi trường thông thoáng để thu hút nguồn vốn đầu tư từ bên ngoài vào tỉnh, nhất là khu vực làng nghề để cơ cấu lao động chuyển dich vu seo theo hướng tích cực hơn.

Bài, ảnh: Vũ Thắng