Rì rào tre hát

Thành tre rậm rạp chạy dài dẫn vào cổng nhà tôi. Bốn mùa tre khum khum ôm trọn vào lòng con ngõ nhỏ nên chẳng biết từ bao giờ người ta đặt cho nó cái tên: Ngõ đường mây. Với lũ trẻ nhỏ ở đây, tiếng tre hát rì rào với gió đồng nội có khi còn quen thuộc hơn cả lời ru.

Tôi có thú vui là đuổi theo những chiếc lá tre vàng úa chao liệng trong không trung. Khi thì trồi lên ngụp xuống không khác gì con thuyền đang lao xuống từ đầu ngọn thác, có lúc lại xé gió tựa mũi tên xuyên qua bóng nắng hay như anh chàng vận động viên santo vài ba vòng trước khi tiếp đất khẽ khàng. Lá tre rụng thành thảm vàng ấp ủ măng non cựa mình nhú lên, mỗi ngày lại dày thêm nỗi niềm.
Chẳng có gì mà không thể biến thành đồ chơi của đám trẻ chúng tôi. Lũy tre xanh cũng vậy. Đứa nào đứa nấy mê mẩn trò “Người vận chuyển”. Lá tre được kết lại với nhau thành bè bằng tăm nhọn rồi thả xuống rãnh nước nhỏ luồn dưới cống ngầm đổ ra cái ao. Mấy đứa còn lại đứng bên kia đường ngóng những “chuyến tàu” cập bến. Chỉ thế thôi mà bao năm tuổi thơ vẫn không chán.
Chưa hết, chúng tôi còn cá cược với nhau đoán đúng số đốt tre trên một cây bất kì. Đứa nào đưa ra câu trả lời gần đúng với đáp án nhất sẽ thắng và được kẻ thua cõng chạy một vòng từ đầu đến cuối ngõ. Trong đám chúng tôi, thằng Huy có biệt tài thổi kèn bằng lá tre. Nó gấp dọc lá tre đưa lên miệng thổi te te như kèn hơi. Thế mà tôi miệt mài tập cả mùa hè cũng chỉ phì phì toàn nước bọt.
Chiều đói bụng, cả lũ hò nhau đi lùng măng tre. Bẻ một ngọn măng lột vỏ rồi chấm với muối ớt thì ngon phải biết. Cứ truyền tay nhau mỗi đứa cắn một miếng rồi thi nhau xuýt xoa. Thế nhưng cả tuổi thơ tôi cứ hoài tiếc nuối là chưa một lần được ngắm hoa tre. Nghe nói đây là loài hoa bí ẩn bậc nhất, trăm năm mới nở một lần và cũng đẹp đến kì diệu.
Có lần, đọc xong truyện cây tre trăm đốt, tôi chạy ra ngõ, trân trân đứng nhìn như thể chúng vừa bước ra từ trang cổ tích nhiệm màu, cứ ngây ngô đọc mỏi miệng câu thần chú: “Khắc nhập, khắc nhập” mà mấy đoạn tre chẳng dính vào nhau. Không chỉ vậy, lũy tre còn ôm vào lòng những câu chuyện ma lạnh gáy mà mỗi lần kể là lại thêm mắm thêm muối cho đậm đà. Chập choạng tối, rặng tre cắt lên nền trời biêng biêng đỏ những hình thù kì dị. Và cũng kể từ thời điểm ấy, lũ trẻ chúng tôi không dám ra ngoài đường, trừ khi chẳng đặng đừng thì phải kéo bằng được ai đó đi cùng.
Một hôm, chúng tôi đang ngồi vòng tròn chơi oẳn tù tì búng tai thì bất giác nghe tiếng chíp chíp thảm thiết nửa như kêu cứu, nửa lại khóc than từ đâu vọng lại. Ngay lập tức, chẳng đứa nào bảo đứa nào, lục tục đứng dậy lần theo dấu của âm thanh lạ. À thì ra là một chú chim non mắc kẹt trong bụi tre. Nó giương đôi mắt tròn xoe ầng ậc nước chỉ trực trào ra vừa muốn được giúp đỡ, vừa sợ hãi vì bóng người lạ.
Tôi gỡ từng sợi mây tua tủa gai, chằng chịt xung quanh rồi luồn tay bế chú chim non ra ngoài. Nó run rẩy trong lòng bàn tay tôi. Bây giờ phải làm sao? Cả lũ chụm đầu bàn tán. Chúng tôi phán đoán tổ của chú chim này chỉ ở đâu đó quanh đây thôi vì nó chưa biết bay. Có thể nó bị rơi từ trên tổ xuống. Sau một hồi dáo dác kiếm tìm, chúng tôi phát hiện tổ chim bện bằng cỏ nhỏ hơn cái bát tô một xíu trên cao khoảng 2 mét. Tôi bắc thang và đặt chú chim non vào đó. Nó ngước nhìn tôi, chớp chớp mắt như thầm cảm ơn. Cả đám sau đó luộc một rổ khoai ăn mừng vì đã hoàn thành “chuyên án” giải cứu chú chim tội nghiệp.
Chúng tôi lớn lên, tường bê tông thay thế thành tre xanh rì. Giờ đây, mỗi lần về thăm quê, chẳng còn bóng râm ru mát những bước chân phố thị. Tiếng tre hát rì rào chỉ còn trong câu thơ, điệu nhạc.