Sâu nặng nghĩa tình

Tối nay (21-11), tại Trung tâm văn hóa Kinh Bắc sẽ diễn ra Chương trình Giao lưu văn hóa-nghệ thuật giữa hai tỉnh Bắc Ninh-Hà Tĩnh với chủ đề “Thắm đượm nghĩa tình”.

Đây là một chương trình tạp kỹ có sự chuẩn bị công phu của Sở Văn hóa-Thể thao và Du lịch hai tỉnh; có sự đóng góp nhiệt tình, trách nhiệm của tập thể diễn viên, nghệ sỹ Đoàn Dân ca Quan họ Bắc Ninh và Đoàn Ca-múa-kịch Hà Tĩnh. Nội dung chương trình dự kiến gồm 15 tiết mục nghệ thuật và 3 phóng sự truyền hình minh họa giới thiệu về truyền thống lịch sử, khoa bảng và những đổi thay, thành tựu đạt được trong công cuộc đổi mới, sự giàu đẹp của 2 tỉnh Bắc Ninh và Hà Tĩnh dưới sự lãnh đạo của Đảng. Chương trình giao lưu này được coi là một hoạt động văn hóa tổng hợp trên cơ sở lựa chọn và giới thiệu một số tiết mục nghệ thuật mang nét đặc trưng tiêu biểu nhất về thể loại, hình thức diễn xướng của mỗi địa phương như hát Ví dặm, hát đối, ca trù, dân ca Quan họ... và nhiều tiết mục ca ngợi quê hương, đất nước.

“Đi mô cũng nhớ về Hà Tĩnh. Nhớ núi Hồng Lĩnh, nhớ dòng sông La” . Hà Tĩnh một thời máu lửa, đau thương mà kiên trung bất khuất. Hà Tĩnh, vùng đất đầy nắng gió bão giông, gánh nặng hai đầu đất nước mà thủy chung nhân nghĩa, son sắt, bao dung. Nơi ấy đã sản sinh và nuôi dưỡng biết bao anh hùng hào kiệt, danh nhân văn hóa làm rạng danh đất Việt.

Trong 2 cuộc kháng chiến vệ quốc của dân tộc, Hà Tĩnh đã đóng góp sức người, sức của cho đất nước. Đánh đế quốc Mỹ xâm lược, Hà Tĩnh luôn đảm bảo mạch máu giao thông ra tiền tuyến. Gần 92.000 thanh niên lại tiếp bước cha anh ra trận và hàng trăm nghìn lượt người đi dân công hỏa tuyến, thanh niên xung phong. Trong số đó hơn 13.000 lượt người đã hy sinh. Những tên người, tên đất như Anh hùng La Thị Tám, Vương Đình Nhỏ, Uông Xuân Lý, 10 cô gái Ngã ba Đồng Lộc... những Bến Thủy, Núi Nài, Đèo Ngang, Khe Giao, Linh Cảm… đã làm sáng thêm chủ nghĩa anh hùng cách mạng của người Hà Tĩnh.

Sông La vẫn chảy, đằm sâu câu ví nặng tình, thế núi hình sông hùng vĩ đã bồi đắp cốt cách, bản lĩnh “uy vũ bất năng khuất” của người Hà Tĩnh. “Đất nghèo nuôi những anh hùng”, Hà Tĩnh hiếu học, khao khát vươn lên, tỏa sáng, đi đầu trong phong trào cách mạng. Hà Tĩnh gìn giữ tinh hoa văn hóa dân tộc, phát huy và nuôi dưỡng di sản của ông cha, sáng tạo ra những giá trị văn hóa mới phù hợp cuộc sống đương đại. Nắng hạn và bão giông nhưng mảnh đất Hà Tĩnh với những câu hò điệu ví lắng đọng da riết, những lễ hội dân gian đậm đà bản sắc, những con người biết nhường nhịn, dám sẻ chia, tự trọng, nghĩa tình sau trước… đã trở thành nỗi nhớ niềm thương cho ai đi xa cũng nhớ về.

Hà Tĩnh đã hồi sinh sau chiến tranh, đang vươn mình hội nhập với tiềm năng thu hút nhiều dự án lớn có tầm chiến lược quốc gia như: Khu liên hợp sắt thép, nhiệt điện, cảng biển nước sâu Sơn Dương, kinh tế cửa khẩu, khoáng sản... Khu kinh tế Vũng Áng có gần 100 dự án đăng ký đầu tư. Dự án Mỏ sắt Thạch Khê, Ngàn Trươi-Cẩm Trang tiếp tục triển khai. Khu kinh tế Cầu Treo, Gia Lách, Hạ Vàng đã khởi động... tạo tiền đề thuận lợi cho tỉnh phát triển kinh tế-xã hội.

Bắc Ninh-Hà Tĩnh, hai vùng đất của hai miền đất nước nhưng có nhiều nét tương đồng. Người Bắc Ninh lịch lãm, tài hoa, nghiêm cẩn nhưng đặc biệt năng động trong giao thương kinh tế. Chẳng thế mà từ lâu Bắc Ninh nổi tiếng bởi những làng nghề sầm uất như Đồng Kỵ, Phù Lưu, Phong Khê, Phù Lãng... những chùa Dâu, chùa Dạm... trung tâm Phật giáo cũng là kiến trúc độc đáo kết tinh sức sáng tạo của con người. Bắc Ninh vinh dự là đất tổ sản sinh, lưu truyền những làn điệu Quan họ được UNESCO vinh danh là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại thì Hà Tĩnh tự hào là một trong 15 địa phương của cả nước sở hữu nghệ thuật Ca trù, một loại hình nghệ thuật dân gian có tính bác học cao, đã được UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể cần bảo vệ khẩn cấp. Một hành trình mới đang mở ra với những giá trị đặc sắc của Dân ca Quan họ cũng như hát đối đáp, ví dặm, ca trù của Hà Tĩnh.

Đến Bắc Ninh hôm nay không chỉ thấy một không gian đô thị hiện đại với hệ thống giao thông thuận lợi, các khu, cụm công nghiệp, làng nghề, trung tâm thương mại... mà ở đấy vẫn đậm đặc một không gian văn hóa dân gian và bác học. Bắc Ninh có sông Cầu lơ thơ nước chảy vấn vít những làn điệu dân ca Quan họ mượt mà, đằm thắm, con người phóng khoáng “thơ ngâm ngoài lái” “tay mềm mại bút hoa”. Hà Tĩnh-Miền Trung có dòng sông La xanh mát đầy ắp những điệu hò ví dặm trữ tình sâu lắng. Hà Tĩnh, vùng đất miền Trung, sông ngắn nên giọng hò cứ muốn dài thêm, giúp người vượt qua sóng gió bám đất ông cha xây dựng hạnh phúc cuộc đời. Hà Tĩnh có nhiều làng văn nghệ nổi tiếng như làng hát ca trù Cổ Đạm, chèo kiều Xuân Liên, hát ví phường vải Trương Lưu, hò ví dặm Đan Du, Phong Phú... Các làng truyền thống với những điệu hò nổi tiếng quanh núi Hồng Lĩnh, ven dòng sông La, sông Ngàn Sâu, Ngàn Phố đã để lại cho vùng quê Hà Tĩnh và đất nước những kiệt tác văn chương, những trước tác quý giá và những khí phách kiên trung. Có lẽ, chính từ chất đằm thắm, lắng sâu của câu hò Ví dặm, lịch lãm trữ tình của làn điệu Quan họ, sang trọng của ca trù đã hợp lên, tạo thành một nhân cách, một đại thi hào Nguyễn Du, được tôn vinh là thi bá của muôn đời với Truyện Kiều bất hủ. 

Hà Tĩnh hôm qua và hôm nay vẫn còn là một miền đất tiềm năng nhiều điều kiện thuận lợi cho phát triển kinh tế và tiềm ẩn những giá trị văn hóa truyền thống đặc sắc. “Đường vô xứ Nghệ quanh quanh” dù đã đến, nhưng tôi vẫn muốn một lần trở lại.

Hoàng Mai-Thuận Cẩm