Sinh trắc học “tường lửa” bảo vệ khách hàng hiệu quả

Hơn 4 tháng thực hiện theo Quyết định số 2345 của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) về triển khai các giải pháp an toàn, bảo mật trong thanh toán trực tuyến và thanh toán thẻ ngân hàng, toàn bộ các chi nhánh ngân hàng trên địa bàn tỉnh đồng loạt tăng cường hỗ trợ khách hàng thực hiện sinh trắc học (STH) đối với một số loại giao dịch trực tuyến. Đây là bước đi mạnh mẽ và quyết liệt của NHNN nhằm tăng cường bảo đảm an toàn bảo mật trong thanh toán trực tuyến, tạo dựng môi trường lành mạnh, thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt phát triển sâu rộng và bền vững.

Theo thống kê mới nhất từ NHNN, có khoảng 38 triệu lượt khách hàng đăng ký thông tin STH thành công và số lượng vụ lừa đảo giảm đến 50%, số lượng tài khoản nhận tiền lừa đảo cũng giảm 72% so với trung bình 7 tháng năm 2024. Đặc biệt, tại một số đơn vị không phát sinh vụ việc lừa đảo trong tháng 8, 9 và tháng 10-2024. Những kết quả này cho thấy hiệu quả của Quyết định 2345 trong việc tăng cường bảo mật và ngăn chặn các hành vi gian lận, mang lại sự an tâm và an toàn cho khách hàng trong các giao dịch tài chính. Các ngân hàng tăng cường hỗ thực hiện STH cho khách hàng trong thực hiện thanh toán trực tuyến, đến nay hoàn thành 70%.
Nhằm tiếp tục gia tăng an toàn bảo mật trong giao dịch thanh toán, tại Thông tư 17/2024/TT-NHNN quy định việc mở và sử dụng tài khoản thanh toán tại các tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán và Thông tư 18/2024/TT-NHNN quy định về hoạt động thẻ ngân hàng, NHNN tiếp tục bổ sung các quy định mới về đối chiếu, cập nhật thông tin STH; kiểm tra thời hạn hiệu lực của giấy tờ tùy thân; kiểm tra thời hạn cư trú đối với chủ tài khoản thanh toán và chủ thẻ…Các quy định mới này yêu cầu khách hàng phải cập nhật thông tin STH, cập nhật thông tin giấy tờ tùy thân hết hạn và cập nhật thông tin về giấy tờ chứng minh thời hạn cư trú (áp dụng đối với người nước ngoài cư trú). Các thông tin bảo đảm chính chủ tài khoản/chủ thẻ khi sử dụng các dịch vụ tài chính ngân hàng, góp phần hạn chế tình trạng lừa đảo, gian lận chuyển tiền vào các tài khoản thuê/mua bán/mượn của đối tượng lừa đảo, giảm thiểu thiệt hại cho khách hàng trong trường hợp bị lừa đảo đánh cắp thông tin bảo mật.
Theo quy định tại hai Thông tư 17 và 18, từ ngày 1-1-2025, chủ tài khoản thanh toán/chủ thẻ ngân hàng sẽ bị tạm dừng thực hiện các giao dịch ngân hàng trong các trường hợp như: Khách hàng có giấy tờ tùy thân hết hạn hiệu lực, khách hàng có giấy tờ tùy thân còn hiệu lực, nhưng chưa cập nhật/đối chiếu thông tin STH  với Cơ sở dữ liệu quốc gia.

Sinh trắc học khuôn mặt được xem là hạn chế tối đa khả năng làm giả và có tính bảo mật cao nhất hiện nay.

Trước quy định của NHNN, nhiều ngân hàng đẩy mạnh tuyên truyền tới khách hàng về việc cập nhật STH để tránh gián đoạn giao dịch. Agribank đề nghị khách hàng chủ động thực hiện đối chiếu đúng giấy tờ tùy thân và thông tin STH theo 1 trong 2 cách là thực hiện trên các ứng dụng ngân hàng điện tử của ngân hàng hoặc thực hiện trực tiếp tại phòng giao dịch. Vietcombank cũng khuyến nghị, các khách hàng chưa cập nhật thông tin STH hoặc chưa cập nhật thông tin căn cước/CCCD gắn chip (còn hiệu lực) tại ngân hàng hãy cập nhật ngay trên ứng dụng VCB Digibank hoặc tại các điểm giao dịch của Vietcombank.
Khuyến khích khách hàng chủ động thực hiện việc xác thực STH, nhiều ngân hàng đưa ra chương trình ưu đãi hấp dẫn. Cụ thể, từ nay đến hết ngày 29-12-2024, BIDV tặng cho khách hàng cài đặt STH quà tặng 130.000 đồng, gồm tiền chuyển khoản 30.000 đồng và voucher ưu đãi đến 100.000 đồng các dịch vụ xem phim, gọi taxi, mua sắm trên BIDV SmartBanking. Quà tặng áp dụng với 10.000 khách hàng cài đặt STH sớm nhất mỗi tuần. Tại MB, không những hỗ trợ STH siêu tốc, ngân hàng còn khuyến khích khách hàng sử dụng dịch vụ ngân hàng số, với mỗi một tài khoản được tạo mới trên App MBBank và cập nhật STH thành công, chủ thẻ sẽ nhận về nhiều phần quà hấp dẫn.
Công nghệ STH là cách nhận diện và xác minh cá nhân thông qua các đặc điểm sinh học như: dấu vân tay, mẫu mống mắt, giọng nói, hình ảnh khuôn mặt... Công nghệ này được xem là hạn chế tối đa khả năng làm giả và có tính bảo mật cao nhất hiện nay. Việc xác thực STH cung cấp một lớp bảo mật bổ sung cho thanh toán bằng thẻ không tiếp xúc, nhờ đó có thể giúp loại bỏ hoàn toàn những hạn chế của phương thức thanh toán hiện tại, bao gồm việc phải ghi nhớ mã pin và tương tác vật lí với các mã pin.
Tuy nhiên, đây mới chỉ là thêm một lớp bảo vệ tài khoản của khách hàng, chứ không phải là 100% có thể  bảo đảm việc khách hàng sẽ không bao giờ bị kẻ gian lợi dụng. Chính vì vậy, trên hết vẫn là ý thức của chính người dân, mỗi khách hàng cần bảo mật thông tin cá nhân của mình để đảm bảo an toàn, tránh những thiệt hại rủi ro trước tình hình lừa đảo trên không gian mạng ngày càng diễn biến phức tạp.