Sức vươn của làng gỗ mỹ nghệ Đồng Kỵ

Trải qua mấy trăm năm, từ một làng nghề truyền thống, đến nay, phường Đồng Kỵ (thị xã Từ Sơn) đã trở thành một cụm công nghiệp sản xuất kinh doanh đồ gỗ mỹ nghệ sầm uất, chuyên cung cấp các sản phẩm đồ gỗ mỹ nghệ cho thị trường trong và ngoài nước được nhiều người biết đến.

Theo ông Ngô Xuân Tạo, Chủ tịch phường Đồng Kỵ, nghề làm gỗ mỹ nghệ ở Đồng Kỵ có từ bao giờ thì hầu như người dân không rõ. Chỉ biết những đứa trẻ nơi đây mới lớn đã được bố mẹ dạy cho cách đục đẽo, chạm trổ. Hiện nay, làng vẫn giữ được ngôi đền cổ hơn 300 năm tuổi, được làm bằng gỗ với những đường nét chạm khắc tinh xảo, do 36 người thợ của làng tạo nên. Ngày trước, người thợ Đồng Kỵ đi làm ở khắp nơi, ai thuê gì làm đó, từ giường tủ, bàn ghế đến cả làm tượng phật…  Đến đầu những năm 1990, khi nhu cầu của thị trường ngày càng tăng, người làng mới bắt đầu mở cơ sở sản xuất gỗ mỹ nghệ ngay tại làng. Khi đo, cả phường chỉ có vài trăm hộ sản xuất kinh doanh. Đến cuối thế kỷ XX đã có hơn 90 % số hộ trong địa phương và gần 20 doanh nghiệp tổ chức làm. Thị trường tiêu thụ là các thành phố, thị xã trong nước và hàng trăm cửa hàng bên Pò Chài (Trung Quốc).

Sang thế kỷ XXI, tốc độ phát triển tiểu thủ công nghiệp dich vu seo vụ làng nghề của địa phương càng nhanh và mạnh. Hiện nay, cả phường Đồng Kỵ đã có hơn 3.000 hộ (chiếm gần 95% số hộ trong toàn phường) cùng 140 doanh nghiệp và hợp tác tham gia sản xuất kinh doanh đồ gỗ mỹ nghệ. Gỗ mỹ nghệ Đồng Kỵ được làm hết sức khéo léo, cầu kỳ từ khâu chọn nguyên liệu, làm đồ ngang (xẻ gỗ thành tấm theo kích cỡ đã định trước) đến khâu chạm khắc và hoàn thiện. Người thợ với đôi bàn tay khéo léo tỉ mỉ chạm khắc những nét hoa văn độc đáo hay hình rồng, phượng…, tạo thành những sản phẩm gỗ mỹ nghệ rất đa dạng, từ các sản phẩm thông dụng như giường, tủ, bàn ghế… đến các sản phẩm trang trí nội thất độc đáo, có tính thẩm mỹ cao phục vụ cho nhu cầu ngày càng cao của xã hội.

Nét độc đáo của sản phẩm gỗ mỹ nghệ Đồng Kỵ là kết hợp rất nhuần nhuyễn giữa truyền thống và hiện đại, vì thế rất phù hợp với xu hướng tiêu dùng và gu thẩm mỹ của khách hàng. Chính vì thế, hàng năm, các công ty du lịch đã đưa rất nhiều khách nước ngoài như Nhật Bản, Hàn Quốc, Mỹ, Anh, Hà Lan... đến tham quan và tìm hiểu làng nghề. Nhiều người nước ngoài đã xây và thuê các khách sạn, nhà nghỉ nằm trên địa bàn phường để thuận lợi cho việc đặt mua sản phẩm gỗ mỹ nghệ Đồng Kỵ.

Bên cạnh đó, nhiều gia đình, công ty trong làng nghề đã mở cửa hàng, đặt văn phòng giao dịch ở khắp các tỉnh thành trong cả nước và nhiều nước trên thế giới, nhất là ở Trung Quốc, Lào, Campuchia, Thái Lan… để giới thiệu sản phẩm. Gỗ mỹ nghệ Đồng Kỵ không chỉ phổ biến ở thị trường nội địa mà còn vươn xa sang cả các thị trường nước ngoài. Cùng với đó, doanh thu từ sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp cũng không ngừng lớn mạnh. Trong đó, có những doanh nghiệp cho tổng doanh thu hàng trăm tỷ đồng/năm, điển hình như các Công ty: Thiên Long, Hưng Long, Việt Hà… góp phần đưa tổng giá trị kinh tế của làng nghề năm 2009 lên 3.500 tỷ đồng, trừ chi phí cả làng nghề thu về hơn 500 tỷ đồng. Thu nhập bình quân 35 triệu đồng/người/năm.

Hiện làng nghề tạo việc làm cho 6000 lao động địa phương và hàng chục nghìn lao động từ các tỉnh lân cận như: Bắc Giang, Hà Nội, Hưng Yên, Hải Dương, Vĩnh Phúc… với mức thu nhập bình quân từ 2-5 triệu đồng/người/tháng.

Ông Tạo cho biết: “Do nghề ngày một phát triển nên năm 2003 địa phương đã xây dựng và đưa vào hoạt động một khu công nghiệp rộng hơn 10 ha nhằm đáp ứng nhu cầu mở rộng sản xuất. Đặc biệt, trong giai đoạn 2005-2010 vừa qua, Đảng bộ và chính quyền phường đã tập trung đẩy mạnh phát triển khu công nghiệp, có nhiều giải pháp khuyến khích, thúc đẩy các thành phần kinh tế phát triển, tháo gỡ kịp thời khó khăn, vướng mắc của các cơ sở sản xuất về vốn, mặt bằng, thuế… nên đến nay diện tích khu công nghiệp đã được lấp đầy. Đến bây giờ, chỉ đủ để trưng bày sản phẩm, không đủ diện tích để sản xuất. Vì thế, chúng tôi dự kiến xây dựng thêm một khu công nghiệp rộng hơn 70 ha. Với khu công nghiệp này, nghề gỗ mỹ nghệ Đồng Kỵ sẽ có điều kiện phát triển hơn nữa”.

Như vậy, từ một làng nghề, đến nay phường Đồng Kỵ đã tiến một bước dài trở thành cụm công nghiệp, làng nghề thủ công mỹ nghệ Đồng Kỵ. Để tiếp tục khẳng định vị trí của mình trên thị trường trong nước và quốc tế, một số doanh nghiệp lớn tại Đồng Kỵ đang tiến hành nghiên cứu cách sao tẩm gỗ để sản phẩm có thể chịu được nhiệt độ khí hậu lạnh nhằm tiếp cận thị trường phương Tây.

Bài, ảnh: Thanh Ngân