Trong lịch sử vẻ vang của Đảng ta, có không ít cán bộ, đảng viên bằng bản lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức cao quý và trí tuệ ưu việt của mình, đã có những đóng góp quan trọng vào sự nghiệp cách mạng của Đảng và tạo được lòng tin yêu sâu sắc trong quần chúng nhân dân. Trong số đó, in đậm tên tuổi của đồng chí Ngô Gia Tự - người chiến sĩ Cộng sản lỗi lạc, kiên trung với những phẩm chất cao quý của người Cộng sản tiên phong, sống, chiến đấu hết mình vì sự nghiệp cách mạng của Đảng, của dân tộc.
Đồng chí Ngô Gia Tự sinh ngày 3-12-1908 trong một gia đình nhà Nho tại làng Tam Sơn, huyện Đông Ngàn, phủ Từ Sơn, Xứ Kinh Bắc (nay là phường Tam Sơn, thành phố Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh). Kế thừa truyền thống gia đình, quê hương, ngay từ nhỏ đồng chí Ngô Gia Tự đã nổi tiếng ham học và học giỏi. Sau khi tốt nghiệp Trường tiểu học Pháp - Việt với điểm giỏi, đồng chí tiếp tục thi vào Trường Bưởi và trúng tuyển với điểm số cao. Chính tại ngôi trường này, được tiếp xúc với trào lưu tư tưởng tiến bộ và những nhà giáo yêu nước, được đọc sách báo do đồng chí Nguyễn Ái Quốc gửi về nước, đồng chí Ngô Gia Tự đã sớm được giác ngộ, bồi đắp nhận thức về cách mạng và tinh thần đấu tranh chống áp bức dân tộc. Là học sinh giỏi, được thầy cô và bạn bè quý mến, đồng chí tích cực tham gia vào các phong trào, hoạt động của học sinh, sinh viên, nhất là phong trào đấu tranh đòi thực dân Pháp thả nhà yêu nước Phan Bội Châu (1925) và đấu tranh đòi truy điệu cụ Phan Chu Trinh (1926), nên đồng chí bị Giám đốc trường Bưởi đuổi học vì “tội” chống lại chính phủ “bảo hộ”.

Năm 1926, đồng chí Ngô Gia Tự tham gia Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên ngay từ những ngày đầu thành lập Hội tại Hà Nội, được tổ chức phân công ở lại hoạt động ngay trên quê hương, đồng chí Ngô Gia Tự là một trong những thành viên góp phần rất lớn vào việc phát triển tổ chức Hội, đặc biệt ở các tỉnh Bắc Ninh, Bắc Giang. Giữa năm 1927, đồng chí được cử sang Quảng Châu (Trung Quốc) dự lớp huấn luyện chính trị do đồng chí Nguyễn Ái Quốc tổ chức, trực tiếp xây dựng chương trình và soạn thảo nội dung huấn luyện.
Trở về từ lớp huấn luyện, đồng chí Ngô Gia Tự đã tích cực hoạt động và trở thành một trong những nhà lãnh đạo xuất sắc của phong trào cách mạng Việt Nam với cương vị Bí thư Tỉnh bộ Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên Bắc Ninh, Ủy viên Kỳ bộ Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên Bắc Kỳ (1928)… Đến năm 1929, nắm bắt được xu thế phát triển chung của thời đại và yêu cầu thực tiễn của cách mạng Việt Nam, nhận thấy Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên đã hoàn thành sứ mệnh lịch sử, nên đồng chí Ngô Gia Tự đã cùng một số đồng chí hăng hái tham gia cuộc vận động thành lập Chi bộ Cộng sản tại Bắc Kỳ...
Tinh thần, ý chí đấu tranh kiên quyết cho sự nghiệp cách mạng của đồng chí Ngô Gia Tự được thể hiện rõ nét tại Đại hội đại biểu lần thứ nhất Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên tại Hương Cảng (5-1929). Khi nêu vấn đề và yêu cầu đưa vào chương trình nghị sự của Đại hội việc thành lập Đảng Cộng sản nhằm đáp ứng đòi hỏi và yêu cầu của thực tiễn nhưng không được Đại hội chấp nhận, đồng chí Ngô Gia Tự đã cùng đoàn Đại biểu Bắc Kỳ đã thoát ly Đại hội ra về, và sau đó thành lập Đông Dương Cộng sản Đảng vào ngày 17-6-1929, tại số nhà 312 phố Khâm Thiên (Hà Nội). Sự ra đời của Đông Dương Cộng sản Đảng đã góp phần động viên cách mạng Việt Nam tiến lên một bước mới và lôi cuốn sự ra đời của các tổ chức khác ở trong nước, trước khi hợp nhất thành Đảng Cộng sản Việt Nam.
Cuối tháng 7 năm 1929, đồng chí Ngô Gia Tự về Bắc Ninh thành lập Chi bộ Cộng sản đầu tiên ở hai tỉnh Bắc Ninh-Bắc Giang. Theo sự chỉ đạo của đồng chí Ngô Gia Tự, ngày 4-8-1929 tại núi Hồng Vân (núi Lim, huyện Tiên Du), các hội viên tiên tiến của Việt Nam Cách mạng Thanh niên hai tỉnh Bắc Ninh, Bắc Giang đã họp và thành lập Đông Dương Cộng sản Đảng Bắc Ninh-Bắc Giang. Cuối tháng 8-1929, theo quyết định của Ban Chấp hành Trung ương Đông Dương Cộng sản Đảng, đồng chí Ngô Gia Tự vào hoạt động ở Nam Kỳ để vận động các tổ chức Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên ở đây chuyển thành các chi bộ Đông Dương Cộng sản Đảng. Với sự năng nổ và tài vận động tổ chức, đồng chí đã xây dựng được nhiều Chi bộ Đông Dương Cộng sản Đảng ở Nam Kỳ, đặc biệt là ở những vùng xung yếu. Có thể nói, với trí tuệ sắc sảo, sự nhạy cảm chính trị của mình, đồng chí Ngô Gia Tự đã góp phần quan trọng vào sự hình thành các tổ chức Cộng sản, chuẩn bị thành lập chính đảng của giai cấp công nhân Việt Nam.
Ngày 3-2-1930, dưới sự chủ trì của đồng chí Nguyễn Ái Quốc, các tổ chức Cộng sản được hợp nhất, Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời. Đồng chí Ngô Gia Tự là một trong những thành viên có đóng góp tích cực vào việc thống nhất Đảng về tổ chức. Ngay sau khi được bầu làm Bí thư Xứ uỷ Nam Kỳ, đồng chí Ngô Gia Tự đã ngày đêm lăn lộn với phong trào cách mạng của quần chúng, trực tiếp chỉ đạo, lãnh đạo các tầng lớp nhân dân biểu tình đấu tranh ngay tại trung tâm thành phố Sài Gòn, Chợ Lớn, Gia Định và các tỉnh Cần Thơ, Tây Ninh.... Đồng chí cũng đã góp phần rất lớn vào việc phát triển các tổ chức Đảng tại Nam Kỳ. Tiêu biểu là đồng chí đã thay mặt Xứ ủy đến công nhận chi bộ đầu tiên được thành lập tại xã Vĩnh Kim, tỉnh Tiền Giang, tại buổi lễ đồng chí đã căn dặn các đảng viên: “Người đảng viên phải bảo vệ Đảng. Ta vì Đảng, vì cách mạng mà hy sinh, đừng vì ta mà cách mạng bị hy sinh”. Lời căn dặn của đồng chí thể hiện rõ quan điểm người Cộng sản luôn hết lòng vì Đảng, vì cách mạng.
Cuối tháng 5 năm 1930, đồng Ngô Gia Tự bị địch bắt tại Sài Gòn. Thực dân Pháp giải đồng chí từ Nam Kỳ ra Bắc Kỳ để xét xử. Ban đầu đồng chí bị giam tại Hỏa Lò, Hà Nội, sau đó bị đày ra Côn Đảo. Dù bị giam tại nhà tù Hỏa Lò (Hà Nội), hay địa ngục trần gian Côn Đảo, phải trải qua mọi đòn roi, tra tấn dã man của kẻ thù song tấm gương, ý chí đấu tranh không khoan nhượng trước quân thù và tinh thần cách mạng tiến công, niềm lạc quan vào tương lai tươi sáng của cách mạng vẫn luôn được thể hiện rõ trong con người đồng chí Ngô Gia Tự. Trước quân thù, đồng chí Ngô Gia Tự luôn giữ vững khí tiết của người cộng sản, luôn ở thế tiến công, nêu cao tinh thần kiên trung, bất khuất, khí phách anh hùng.
Đặc biệt, tại địa ngục trần gian Côn Đảo đồng chí đã cùng các bạn tù-những chiến sỹ Cộng sản “biến ngục tù đế quốc thành trường học cách mạng”. Đồng chí đã tham gia tổ chức cho anh em học tập, nghiên cứu những vấn đề lý luận của chủ nghĩa Mác - Lênin, đường lối, phương pháp cách mạng; nghiên cứu những đặc điểm của giai cấp trong xã hội Việt Nam, rút ra những bài học kinh nghiệm về đường lối lãnh đạo của Đảng. Chính từ kiến thức tích lũy được trong quá trình học tập tại lớp huấn luyện chính trị ở Bản Đáy (Trung Quốc) và hoạt động thực tiễn đã giúp đồng chí Ngô Gia Tự viết cuốn “Những vấn đề cơ bản của cách mạng Đông Dương”. Tài liệu này còn được đưa ra ngoài phổ biến cho các đảng bộ ở đất liền để tổ chức học tập. Đồng thời, đồng chí còn thường xuyên viết bài cho tờ Ý kiến chung- tạp chí lý luận của Đảng bộ nhà tù và báo Tiến lên, cơ quan tuyên truyền của Hội Cứu tế tù nhân Côn Đảo. Đầu năm 1935, trên đường vượt biển trở về đất liền để tiếp tục hoạt động cách mạng, đồng chí Ngô Gia Tự đã hy sinh ở tuổi 27, tuổi thanh xuân rực rỡ nhất của đời người.
Là người chiến sỹ cách mạng đã hoạt động không biết mệt mỏi, đóng góp lớn cho việc thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam, vượt qua tất cả mọi mọi khó khăn, gian khổ, đồng chí Ngô Gia Tự đã luôn sống, chiến đấu vì sự nghiệp cách mạng của Đảng, của dân tộc. Không chỉ lựa chọn đúng đắn con đường, hướng đi, lý tưởng cách mạng, đồng chí Ngô Gia Tự còn là tấm gương về sự phấn đấu hết mình cho lý tưởng cách mạng đó. Đồng chí đã vượt qua mọi khó khăn, gian khổ, sẵn sàng hy sinh cả tính mạng cho sự nghiệp cách mạng, cho lý tưởng mà mình đã lựa chọn. Đồng chí Ngô Gia Tự đã để lại tấm gương sáng cho các thế hệ người Việt Nam hôm nay học tập và noi theo, đặc biệt là thế hệ trẻ.
Kỷ niệm 113 năm ngày sinh đồng chí Ngô Gia Tự, là dịp để mỗi cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân ghi nhớ, khắc sâu công lao của đồng chí Ngô Gia Tự cùng các đồng chí cách mạng tiền bối khác vì sự nghiệp cách mạng của Đảng, của quê hương, đất nước. Từ đó, không ngừng học tập, noi gương đồng chí Ngô Gia Tự, đoàn kết thống nhất, phấn đấu, quyết tâm, vượt qua mọi khó khăn, đẩy mạnh các phong trào thi đua yêu nước, chung sức, đồng lòng dựng xây quê hương, đất nước ngày càng giàu đẹp, văn minh.
Nguyên Phương (Tổng hợp)
Ý kiến ()