Tem truy xuất - định vị thương hiệu nông sản HTX

Tem truy xuất nguồn gốc đang trở thành một công cụ quan trọng bậc nhất trong lưu thông hàng hóa, giúp định vị thương hiệu của nông sản khi giao dịch thương mại. Việc ứng dụng mã vạch, tem truy xuất đối với các mặt hàng nông sản đang được nhiều HTX áp dụng nhằm đáp ứng nhu cầu của tiêu dùng thời 4.0.

Tất bật dán tem cho từng khay trứng được xếp ngay ngắn chuẩn bị xuất bán, ông Lưu Thanh Tùng, Giám đốc HTX chăn nuôi gia cầm Yên Bình (Yên Phong) cho biết: “Chúng tôi thường xuyên làm việc với các khách hàng lớn như các nhà máy sản xuất bánh, kẹo, các bếp ăn khu công nghiệp nên việc thực hiện đăng ký thông tin, dán tem truy xuất nguồn gốc để thể hiện rõ thông tin từ quy trình sản xuất, chất lượng sản phẩm cho khách hàng yên tâm. Đặc biệt, thời gian gần đây, chúng tôi có cung cấp cho một số siêu thị, cửa hàng tiện lợi ở trong và ngoài tỉnh, việc dán tem QR code là bắt buộc. Mỗi lần tôi đặt in hàng chục nghìn chiếc, rồi chia cho các hộ thành viên sử dụng dần”.
Theo ông Tùng, nhờ công nghệ truy xuất nguồn gốc, việc quản lý quá trình sản xuất như ngày, giờ thu gom, đóng hộp, thời gian bảo quản sản phẩm… của hơn 20 hộ thành viên cũng thuận tiện hơn, bảo đảm chất lượng các đơn hàng trong chuỗi cung ứng của toàn HTX. Một số thành viên HTX cũng dễ dàng đưa sản phẩm lên chào bán tại các sàn thương mại điện tử, hay các trang mạng xã hội như Facebook, Zalo…
Hiện nay, công nghệ mã hóa thông tin QR code tích hợp trên tem, nhãn dán được nhiều HTX trên địa bàn áp dụng, nhất là các HTX sản xuất theo hướng an toàn như HTX nuôi trồng thủy sản Chiến Thắng, HTX rau sạch Liên Ấp, HTX rau sạch Hoàng Gia…. Tem truy xuất nguồn gốc được cung cấp bởi các doanh nghiệp đã được Bộ Khoa học và Công nghệ cấp phép. Người tiêu dùng có thể sử dụng phần mềm trên điện thoại kết nối internet để quét mã nhận diện sản phẩm, lấy thông tin từ nơi sản xuất, quy trình, ngày thu hoạch và các chứng chỉ nếu có. Qua đánh giá từ các cơ sở, sản phẩm nông nghiệp sản xuất an toàn theo chuỗi có tem nhãn đều bán được giá cao hơn sản phẩm sản xuất truyền thống 10-30% và ngày càng nhiều khách hàng khó tính tỏ ra quan tâm, sử dụng ứng dụng này.

HTX nuôi trồng thủy sản Minh Tiến (Lương Tài) thường xuyên sử dụng mã QR Code trước khi xuất hàng.

Vừa lựa một bó rau của HTX rau sạch Liên Ấp được bày bán tại cửa hàng tiện lợi gần nhà, chị Nguyễn Thị Nguyệt, phường Suối Hoa cho biết: “So với việc mua rau tại các chợ, không biết người bán là ai, rau sản xuất như thế nào thì tôi chuyển hướng mua rau có tem, nhãn ghi rõ thông tin nhà sản xuất, ngày thu hoạch để biết được sản phẩm có được tươi ngon không. Vài lần trước tôi đã thử dùng điện thoại để “check” rồi nên giờ rất yên tâm mua rau của HTX này về chế biến hàng ngày”.
Tuy nhiên, số lượng các HTX trên địa bàn chú trọng việc dán tem truy xuất nguồn gốc còn khá khiêm tốn. Một số HTX phản ánh, công nghệ truy xuất nguồn gốc có rất nhiều ứng dụng khiến người sản xuất khó chọn lựa một giải pháp phù hợp. Nhiều HTX lo ngại chi phí đăng ký thông tin, in ấn sẽ khiến tăng giá sản phẩm, khó tiếp cận người tiêu dùng trong khi lượng tiêu thụ nhỏ lẻ. Việc thực hiện truy xuất nguồn gốc đối với nông sản mới chỉ ở mức độ sơ khai, chưa đầy đủ thông tin về toàn bộ quá trình sản xuất; trình độ của nhiều hộ sản xuất còn hạn chế, nên khâu ghi nhật ký sản xuất vẫn lúng túng…
Theo ông Vũ Văn Chung, Giám đốc Trung tâm dịch vụ Hỗ trợ HTX, Liên minh HTX tỉnh, sản xuất theo chuỗi giá trị có vai trò quan trọng trong ngành nông nghiệp. Chính vì vậy, việc truy xuất nguồn gốc không chỉ đơn thuần ở việc dán cho sản phẩm một mã QR, mà đó thực chất là lập hồ sơ chi tiết về vòng đời sản phẩm. Ngoài ra còn phải lưu trữ thông tin đó để có thể truy vết lại một cách dễ dàng khi thực hiện thanh, kiểm tra liên quan đến vệ sinh an toàn thực phẩm.
Thực tế cho thấy trong lưu thông và tiêu thụ nông sản hiện nay, truy xuất nguồn gốc trở thành một trong những yêu cầu bắt buộc. Vì vậy, Liên minh HTX tỉnh cùng các ngành chức năng cần tăng cường tập huấn kiến thức, phổ biến thông tin cho các hợp tác xã và đơn vị sản xuất, phân phối về hoạt động áp dụng hệ thống truy xuất nguồn gốc nông sản, sử dụng giải pháp phù hợp với các tiêu chuẩn quốc gia về truy xuất nguồn gốc; nhân rộng mô hình áp dụng hệ thống truy xuất nguồn gốc gắn với sản phẩm, hàng hóa chủ lực, đặc trưng và theo Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP); bảo hộ sở hữu trí tuệ; hỗ trợ các HTX quảng bá, xây dựng thương hiệu sản phẩm…Từ đó, tạo sức bật cho các HTX trong việc minh bạch sản xuất, đẩy mạnh tiêu thụ nông sản trên các nền tảng số.