Tết về bên hiên

Khi nghe trong gió có mùi hương nồng nồng và thân thiết, một thứ mùi vừa bâng khuâng, níu kéo, vừa mới mẻ, quen thuộc là Tết sắp về.

Tết ngày xưa thường lặng thầm về từ đầu tháng Chạp, khi gió đổi mỗi chiều, có lúc lạnh se se, có lúc bừng lên chút oi oi khó chịu. Có điều gì đang cựa quậy, nôn nao.
Mẹ bắt đầu công cuộc chuẩn bị trường kì và tỉ mẩn. Đầu tiên có thể là chút măng, chút miến, rồi đỗ, mo cau, lạt… những thứ đồ khô không lo hỏng, mốc, cứ gặp ngon và sạch là tranh thủ mua rồi cất kĩ hoặc sơ chế, ngâm… đến Tết sẽ vừa tầm. Thóc nếp trong chum cũng được mở ra xem để đem đi xát dần. Nhà con thứ nhưng mẹ hay gói nhiều bánh, vừa tiện nồi luộc lại ăn dần những đợt cấy ra Giêng. Cả đến khoai lang, hành, tỏi, gạo… mẹ cũng chọn chỗ ngon bảo để ăn Tết. Từ rằm tháng Chạp trở ra, cảm giác Tết đã gần lắm rồi; có chút gì vội vàng, háo hức trong mỗi bước chân, ánh mắt của mỗi người. 
Lá bánh được hỏi han và khảo giá, dự đoán năm nay lá đắt hay rẻ. Một vài nhà còn cứ gần Tết là có thêm nghề mới, theo xe đi buôn lá. Cũng tập xếp, bó và nhìn cuống đoán lá đẹp hay xấu, già hay non. Như nghe thấy cả hương rừng trong những xe lá về xuôi, thấy cả bụi đường trong từng khuôn mặt của những người nối rừng núi với đồng bằng mỗi mùa Tết đến. Mẹ hay mua mấy bó lá to, thêm bó lá nhỡ, bó lá nhỏ. Lá to gói bánh chưng dài, nhỡ gói bánh chưng vuông còn lá nhỏ gói bánh gio. Đi học, mang bánh dài đi, bạn bè ngạc nhiên bảo sao bánh lạ thế, không giống bánh truyền thống của Lang Liêu. Có thể đó là kiểu gói bánh biến thể sáng tạo của quê mình; mẹ bảo gói bánh đó luộc vừa dễ, ăn bánh vừa rền vừa đậm vì đều nhân. 
Rồi hoa quả để bàn thờ cũng lần lượt xuất hiện. Nải chuối là thứ quan trọng nhất mà tốn không ít công tìm kiếm. Cả năm để tâm vào nải chuối thờ, nải chuối ấy không chỉ tươi, đều quả mà còn phải có dáng đẹp, khum khum tỏa đều sao đó để còn là bệ đỡ cho những loại quả khác bên trên. Và đặc biệt, nếu chọn được nải có số quả lẻ thì yên tâm nhất, có thể mong chờ một năm nhiều lộc và an yên. Loại quả quan trọng thứ hai và không thể thiếu chính là bưởi. Hiếm có thứ quả nào có mùi hương dân dã mà lại ngây ngất, mê hoặc như vậy. Người ta có thể để dành bưởi Tết trên cây được rất lâu; bưởi vừa tươi, vừa vàng trông rất bắt mắt và gần Tết mới trảy xuống đem bán. Nhà bác trưởng có cây khá sai. Năm nào để dành được nhiều bác lại đem chia cho anh em, họ hàng. Khi trong nhà có quả bưởi là cảm giác đã thấy mùi Tết. Thứ mùi lúc gần lúc xa, thân thuộc và thành kính lạ lùng. 
Thêm mỗi ngày, mẹ lại mang nhiều thứ về hơn. Lúc thì là chùm trứng gà vàng ruộm còn cả lá, khi lại là hai cây mía thẳng dài còn cả ngọn để làm “gậy cụ”; chùm sung, những quả quất rời để gài xung quanh nải chuối. Và khi nghe tiếng bàn bạc ngày mổ lợn của các bác, các chú thì không còn nghi ngờ gì nữa, Tết đã về rồi. 
Tầm 27, 28 mẹ sẽ sai ai đó mang Tết về quê ngoại. Thường là anh cả. Và khi về, thể nào cũng nặng trĩu quà, ngoài hoa quả nhà ông ra, luôn có thêm những gói kẹo chè lam tự làm. Chè lam quê ngoại không dẻo, dai như người ta vẫn bán mà cứng vừa phải, ăn không bị mềm cũng không bở; thỉnh thoảng bắt gặp viên lạc hay miếng gừng thì thú vị vô cùng. Kẹo được cắt thành từng miếng hình quả trám rất vừa vặn và dễ ăn. 
Ngày Tết hầu như nhà nào trên quê ngoại cũng làm món kẹo này. Mẹ mang cả công thức làm món kẹo đặc biệt ấy về quê chồng. Những năm không bận bán hàng mẹ thường làm mẻ kẹo Tết trước ngày gói bánh. Buổi tối, sau đủ các công đoạn, đến màn đổ nồi kẹo nóng hổi, quánh đặc ra nia được mong chờ nhất; mẹ rải một lớp bột áo bên dưới rồi đều tay đổ dần nồi bột và mạch nha chảy đều xuống. Sau đó là dàn đều và cắt kẹo. Khi kẹo đã nguội và thành những miếng xinh xinh, mẹ sẽ cho vào trong một cái hũ sành để ăn dần. Cô em họ kết món kẹo ấy lắm; không chỉ vì sự chân chất, vừa miệng mà còn bởi mỗi lần đến chơi lại được chị dẫn vào buồng, thò tay lấy từng vốc kẹo trong cái hũ ấy. 
Cứ lần lượt, rồi mọi thứ cũng đủ đầy vào ngày cuối năm - dù đủ, thừa hay thiếu đều kéo theo chút vội vàng, chóng vánh. Đã mang mang cảm giác thời gian trôi đi nhanh quá. Và tiếc cái không khí nôn nao và chuẩn bị với niềm mong chờ rất đỗi yêu thương. Dường như, mọi sự chuẩn bị để chờ mong những điều thật mới, thật vui khi mùa xuân gõ cửa.
Buổi chiều cuối cùng của năm khi mẹ mang bó mùi già ra để chuẩn bị nồi nước tắm gội cho cả nhà thì Tết đã về. Giao thừa mẹ bắt đầu thắp hương, loại hương đen dài cháy rất đượm và mùi rất thơm. Khác hẳn hương thắp ngày thường và cứ nhìn thấy hương ấy được bày bán, biết Tết sắp về.
Ngay bên hiên nhà, năm cũ đang khép lại mở tung cánh cửa đón chào năm mới.