Thay đổi hành vi, nhận thức về bảo vệ môi trường

Chưa khi nào công tác bảo vệ môi trường (BVMT) của tỉnh đạt nhiều thành tựu quan trọng như giai đoạn hiện nay. Các làng nghề bị ô nhiễm trầm trọng nhiều năm được xử lý dứt điểm; chất thải rắn sinh hoạt phát sinh hằng ngày và tồn đọng ngoài môi trường được giải quyết cơ bản bằng công nghệ cao đốt rác phát điện; nhận thức về bảo vệ môi trường trong các tầng lớp nhân dân chuyển biến rõ rệt... Điều này khẳng định Bắc Ninh thực sự hành động quyết liệt vì môi trường sạch, từng bước khắc phục tồn tại trong quản lý, ngăn ngừa và kiểm soát ô nhiễm, giải quyết triệt để các vấn đề môi trường cấp bách, đưa Bắc Ninh phát triển hài hòa theo hướng bền vững.

Một trong những mục tiêu cứng của Đề án tổng thể bảo vệ môi trường tỉnh, giai đoạn 2019-2025 là làm thay đổi căn bản hành vi, nhận thức trong nhân dân đối với công tác BVMT, coi đó là yếu tố quyết định trong giải quyết các vấn đề môi trường bức xúc, đóng góp tích cực, quan trọng vào phát triển kinh tế xã hội của tỉnh theo hướng tăng trưởng xanh, sống xanh, hài hoà với thiên nhiên. Từ đó, công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật về BVMT được đặt lên hàng đầu. Các cấp, ngành, địa phương, đơn vị trên địa bàn tỉnh tích cực đẩy mạnh công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức về BVMT bằng các hình thức đa dạng, phong phú khác nhau, như: Tổ chức lễ mít tinh nhân Ngày Môi trường thế giới, Chiến dịch làm cho thế giới sạch hơn; phát động ra quân vệ sinh môi trường đường làng, ngõ xóm, đồng ruộng, các tuyến phố, khu đô thị định kỳ hằng tháng; mở các lớp tập huấn nâng cao nhận thức về BVMT; xây dựng các phóng sự, ghi hình, đưa tin về các hoạt động BVMT trên các phương tiện thông tin đại chúng, các hình thức truyền thông đa phương tiện, mạng xã hội... từng bước hình thành thói quen BVMT trong đời sống xã hội từ những hành động nhỏ nhất là để rác thải đúng nơi quy định.
Có thể thấy công tác tuyên truyền về BVMT đã huy động được sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, khi từ tỉnh đến cơ sở đồng bộ triển khai nhiều phương pháp, cách thức tuyên truyền sát thực tiễn, đi sâu vào đời sống của người dân. Sở Nông nghiệp và Môi trường thường xuyên phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan tổ chức các lớp tập huấn nâng cao nhận thức về BVMT cho các tổ chức, cá nhân trên địa bàn tỉnh; định kỳ tổ chức các hoạt động về môi trường, nhằm tạo sự lan toả mạnh mẽ ý thức, trách nhiệm BVMT trong nhân dân; Báo Bắc Ninh, Đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh cùng Đài phát thanh cơ sở xây dựng chuyên mục định kỳ về môi trường trên các phương tiện truyền thông và không gian mạng.

Nhân dân làng nghề Phong Khê (thành phố Bắc Ninh) tham gia vệ sinh, trồng hoa, cây xanh trên các tuyến đường chính.

Ủy ban MTTQ các cấp phát động phong trào toàn dân tham gia BVMT, làm sạch đường làng, ngõ, xóm; triển khai các mô hình khu dân cư tự quản BVMT gắn với phong trào chống rác thải nhựa ở cộng đồng dân cư; vận động nhân dân tham gia xử lý, phân loại rác thải ngay tại hộ gia đình và khu dân cư, được đông đảo tầng lớp nhân dân hưởng ứng.
Tỉnh Đoàn Bắc Ninh phát động phong trào “Tuổi trẻ Bắc Ninh chung tay phòng chống rác thải nhựa”, nói không với rác thải nhựa; thí điểm hiệu quả các  mô hình chợ dân sinh hạn chế rác thải nhựa, chung cư hạn chế rác thải nhựa; và tổ chức nhiều hoạt động ý nghĩa như đổi rác thải nhựa lấy quà tặng, ra quân làm sạch môi trường công cộng... thu hút hàng nghìn lượt đoàn viên, thanh niên trong toàn tỉnh tham gia.
Hội Nông dân với vai trò nòng cốt ở các vùng nông thôn phối hợp với các đơn vị chức năng triển khai thực hiện 5 dự án xây dựng mô hình điểm “BVMT nông thôn” tại các xã Văn Môn (Yên Phong), Xuân Lai (Gia Bình), Hoài Thượng, Nguyệt Đức, Ngũ Thái (thị xã Thuận Thành); xây dựng, duy trì hoạt động hàng trăm mô hình BVMT; tổ chức phát động “chiến dịch tổng vệ sinh làm sạch đồng ruộng”; xây dựng mô hình phân loại và xử lý rác thải hữu cơ bằng chế phẩm IMO tại hộ gia đình; tổ chức các lớp tập huấn cho cán bộ, hội viên nông dân về kiến thức BVMT làng nghề và công tác truyền thông về BVMT.
Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh triển khai các mô hình BVMT đến từng cấp Hội Phụ nữ, như mô hình “Làng/Khu phố 3 sạch”; duy trì, chăm sóc đường hoa, trồng cây xanh lâu năm; phát động phong trào đi chợ bằng làn, hạn chế túi nilon; chú trọng đặc biệt đến hoạt động phân loại và xử lý rác hữu cơ bằng phương pháp sử dụng vi sinh bản địa IMO, đem lại hiệu quả thiết thực;  duy trì hoạt động  “Khu dân cư không rác thải”... Từ đó hình thành các vùng nông thôn sáng, xanh, sạch đẹp, đáng sống.
Công tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật về BVMT thực sự phát huy hiệu quả lớn, dần hình thành lối sống xanh, thân thiện với môi trường. Thành quả ấy càng được khẳng định rõ rệt khi người dân ở các làng nghề bị ô nhiễm trầm trọng nhận thức sâu sắc được mối đe doạ của ô nhiễm môi trường đối với đời sống, sức khoẻ của nhân dân làng nghề, đồng thuận cao với chủ trương của tỉnh về xử lý triệt để ô nhiễm môi trường tại các làng nghề, cơ sở sản xuất gây ô nhiễm nghiêm trọng trong toàn tỉnh. Đó chính là thành công lớn nhất trong lộ trình thực hiện Đề án tổng thể xử lý ô nhiễm môi trường tỉnh, giai đoạn 2019-2025 và kéo dài ở những năm tiếp theo, vì một Bắc Ninh năng động, hội nhập, phát triển bền vững gắn với BVMT.