Thay đổi ý thức sử dụng nguồn nước sạch

Trạm nước sạch tập trung cụm xã Nghĩa Đạo (Thuận Thành) do Trung tâm Nước sạch và Vệ sinh môi trường nông thôn tỉnh đầu tư xây dựng từ nguồn vốn vay của Ngân hàng Thế giới (WB) hoàn thành, đưa vào sử dụng từ tháng 9-2017. Theo thiết kế, trạm cung cấp nguồn nước sạch cho 8.600 hộ dân ở 4 xã, phường: Nghĩa Đạo, Ninh Xá, Trạm Lộ (thị xã Thuận Thành), Bình Định (Lương Tài). Hiện tại, tỷ lệ hộ dân sử dụng nguồn nước do trạm cung cấp đạt 70% công suất thiết kế.

Là một trong những gia đình đầu tiên sử dụng nước của Trạm nước sạch tập trung cụm xã Nghĩa Đạo, ông Nguyễn Văn Lùng, thôn Nghĩa Thuận, xã Nghĩa Đạo (thị xã Thuận Thành) rất yên tâm về chất lượng nguồn nước do trạm cung cấp. Trao đổi với chúng tôi, ông chia sẻ: “Trước kia gia đình thường dùng nước giếng trong sinh hoạt hằng ngày. Từ khi chuyển sang dùng nước của Trạm cung cấp, gia đình cảm thấy rất yên tâm vì hằng tháng, trạm đều gửi mẫu đi xét nghiệm và niêm yết công khai tại trạm, tôi có tham khảo chất lượng và thấy rất ổn. Nhờ vậy, sinh hoạt của gia đình cũng bảo đảm an toàn và tiện lợi hơn”.
 Với 6 người sử dụng, mỗi tháng gia đình ông Vũ Bá Thái, thôn Ngọc Trì, xã Bình Định (Lương Tài) dùng hết gần 20m3 nước, chi phí 200.000 đồng/tháng. Theo ông Thái, chi phí như vậy là hợp lý với người dân ở khu vực nông thôn bởi vừa khắc phục tình trạng phải sử dụng nguồn nước bị ô nhiễm, ngày càng cạn kiệt, lại vừa đỡ vất vả thay thế, dọn rửa bể lọc như khi dùng nước giếng khoan trước đây.

Cán bộ Trạm cấp nước cụm xã Nghĩa Đạo vận hành hệ thống cấp nước.

Khi hoàn thành, đưa vào vận hành, Trạm nước sạch tập trung cụm xã Nghĩa Đạo góp phần cải thiện, nâng cao chất lượng sống, khắc phục tình trạng dùng nước kém chất lượng của người dân; cải thiện ô nhiễm môi trường nước mạch ngầm trong khu vực do các hộ gia đình khoan giếng lấy nước. Cùng với chất lượng nguồn nước bảo đảm, rất nhiều hộ dân đã tiết kiệm được chi phí lắp đường ống, mua máy bơm, tiền điện bơm nước. Theo ông Trần Danh Ánh, Trạm trưởng Trạm cấp nước sạch cụm xã Nghĩa Đạo thì toàn bộ nguồn nước được mua tại nhà máy nước sạch Quảng Phú của Công ty Cổ phần Đầu tư xây dựng và thương mại Phú Quang, xã Quảng Phú (Lương Tài), với các chỉ tiêu nguồn nước đủ điều kiện để dùng cho mục đích sinh hoạt theo tiêu chuẩn QCVN 01-2009-BYT của Bộ Y tế. Cũng theo ông Ánh, trong quá trình thi công, lắp đặt, hệ thống cấp nước được xây dựng phù hợp với hiện trạng khu vực dự án. Mạng lưới tuyến ống là các đường ống được xây dựng mới, bố trí hợp lý, dọc theo các đường giao thông khu dân cư và phần lớn được chôn ngầm dưới đất, bảo đảm vệ sinh môi trường, thuận lợi cấp đủ nước về từng hộ gia đình cũng như không ảnh hưởng đến việc tham gia giao thông của người dân. Với phương châm: “Chất lượng nguồn nước là sự quan tâm hàng đầu, từ khi đưa vào sử dụng đến nay, hằng tháng, trạm đều gửi mẫu kiểm nghiệm đến Trung tâm Nước sạch và Vệ sinh môi trường nông thôn Bắc Ninh để kiểm tra chất lượng nguồn nước. Kết quả kiểm nghiệm hằng tháng cho thấy, chất lượng nước tốt, luôn đạt các chỉ tiêu xét nghiệm về mùi, vị, màu sắc, pH, độ đục, clo dư, hàm lượng Asen, Coliform tổng số, coliform chịu nhiệt”.
Hằng năm, Trạm đều phối hợp với các địa phương tuyên truyền nâng cao ý thức sử dụng nước cho người dân nhưng hiện tại tỷ lệ hộ đăng ký lắp đặt, sử dụng nước sạch tập trung mới chỉ đạt 70% công suất thiết kế, trong đó phường Ninh Xá (thị xã Thuận Thành) tỷ lệ người dân sử dụng nước sạch tập trung chỉ đạt 30% số hộ. Nguyên nhân, do còn nhiều hộ dân có thói quen dùng nước giếng khoan, nước mưa trong sinh hoạt hằng ngày. Một mặt là để tiết kiệm chi phí, mặt khác là bởi người dân chưa lường hết được tác hại của việc sử dụng nguồn nước không bảo đảm vệ sinh. Nước giếng khoan có tỷ lệ nhiễm phèn, nhiễm sắt cao, sau khi được bơm đựng với các bình, bể lắng lọc thường có các hiện tượng nổi váng màu vàng, cặn vàng, nước có mùi tanh, có thể dẫn đến sự tích tụ các mầm bệnh, ảnh hưởng xấu tới sức khỏe của mỗi người. Ở mức độ nhẹ có thể gây hiện tượng dị ứng da, nhiễm trùng đường ruột, đau mắt; mức độ nặng có thể gây ung thư… Ngoài ra, nguồn nước ô nhiễm, không bảo đảm chất lượng cũng sẽ làm giảm tuổi thọ, độ bền của vật dụng chứa đựng tiếp xúc trực tiếp trong nhà.
Thực tế cho thấy, việc cung cấp nước sạch không chỉ giúp nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân mà còn góp phần vào mục tiêu chung tay thực hiện tiêu chí môi trường trong xây dựng nông thôn mới. Để chất lượng cuộc sống được cải thiện, người dân cần thay đổi thói quen sử dụng nước sinh hoạt. Chính quyền địa phương cũng cần đẩy mạnh tuyên truyền về lợi ích của việc sử dụng nước sạch, để chương trình mục tiêu đưa nước sạch về nông thôn đạt hiệu quả hơn nữa, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân vùng nông thôn.