Thế giới siêu hình của Kafka bên bờ biển

Kafka bên bờ biển của Haruki Murakami không phải là một cuốn sách dễ đọc, dễ hiểu. Và hẳn nhiên, khi bạn đọc những tác phẩm của Haruki Murakami bạn cũng không thể hài lòng ngay được. Khó hiểu, siêu thực, kỳ ảo, mông lung nhưng vô cùng đẹp đẽ, hấp dẫn, Kafka bên bờ biển “lạ lùng đến nỗi ngay cả những thứ cũ rích trong đó cũng khoác một vẻ huyền bí”. Cuốn tiểu thuyết chứa đầy yếu tố tâm lý và sự kỳ ảo ẩn dụ, những khoảng trống và bối cảnh siêu thực táo bạo khiến tác phẩm của nhà văn Nhật Bản này được đón chào nồng nhiệt.

Với tài kể chuyện của mình, Murakami đã tạo nên một cuốn sách hấp dẫn đến độ đã cầm lên là phải đọc ngấu nghiến đến trang cuối không rời tay. Xây dựng 2 tuyến nhân vật và cốt truyện tách biệt chạy song song và đan xen với nhau, Kafka bên bờ biển câu chuyện hoang đường mở đầu thế kỷ 21 cho chúng ta đắm chìm trong “một chuyến du hành đầy sóng gió, đậm chất hiện đại và mơ mộng trong lòng Nhật Bản đương đại”...
Kafka Tamura, “trang thiếu niên mười lăm tuổi kiên cường nhất thế giới”, bỏ đi khỏi ngôi nhà ở Tokyo với lời nguyền đáng sợ của người cha và những kí ức thời thơ ấu về người mẹ và chị gái đã bỏ đi từ khi cậu mới 4 tuổi, những cơn ác mộng ám ảnh cuộc đời, những bất hòa của tuổi mới lớn với người cha nghiêm khắc và độc đoán, sự cô đơn cùng cực của một tâm hồn non nớt không có ai làm bầu bạn, sẻ chia... để cuối cùng cậu quyết dấn thân vào một hành trình kỳ lạ trong cuộc đời mình. “Đôi khi định mệnh như cơn bão cát nhỏ liên tục chuyển hướng. Bạn đổi hướng, nó vẫn bám theo. Bạn rẽ sang ngã khác, cơn bão cũng đổi hướng. Cứ thế, cứ thế mãi như một điềm báo tử trước lúc bình minh. Tại sao? Vì cơn bão không ở đâu xa... Cơn bão chính là bạn. Bên trong bạn.” Số phận của cậu như một trò chơi quái dị, đã dẫn dắt Kafka đi qua những trải nghiệm nhiều lúc hết sức vô lý so với độ tuổi của cậu, thậm chí tiến sát đến cái chết, đến với sự phân tách hai nửa của một linh hồn, với độc thoại của chính nội tâm, một nửa cái tôi để cuối cùng tìm được ý nghĩa cuộc đời mình.
Cùng song hành với Kafka, đi mấp mô giữa hai bờ siêu thực huyền bí và kỳ ảo, còn có một nhân vật nữa là ông già bị mất trí nhớ Nakata. So với chuyến dấn thân có chủ đích của Kafka mang nhiều tính thực tế thì hành trình của ông lão Nakata lại là một hành trình li kì, bí ẩn. Ông luôn tự nhận mình không được sáng dạ cho lắm, không biết đọc, sống nương nhờ vào trợ cấp hàng tháng của Chính phủ. Cuộc sống giản đơn, khá là ổn với một mái nhà che mưa nắng, thi thoảng được thưởng thức món lươn nướng tuyệt diệu nhờ món tiền kiếm được bằng khả năng ngoại cảm đặc biệt là ông có thể nói chuyện được với mèo, là chuyên gia tìm mèo lạc. Nhưng chính khả năng đặc biệt này đã cuốn ông vào một hành trình dài với nhiều tình tiết li kì, bí ẩn, đi tìm một thứ mà ông không biết là cái gì và ở đâu với những bước ngoặt đầy bất ngờ trong hành trình dấn thân không tưởng ấy với những cơn mưa cá và đỉa, phiến đá cửa vào dịch chuyển thời gian và cuối cùng là cái chết nhẹ nhõm của ông như trút bỏ được những gánh nặng cuộc đời...
Văn chương siêu thực, sở trường của Murakami  được thể hiện tuyệt vời trong cuốn tiểu thuyết này. Ông luôn biết cách dẫn dắt mạch truyện và cấu trúc nhiều tầng ý nghĩa qua việc sử dụng những hình tượng và phép ẩn dụ. Thế giới trong Kafka bên bờ biển là một thế giới nhiều chiều, bóng tối đan lẫn ánh sáng, sự sống trong cái chết và ngược lại. Ông đã thành công khi để người đọc tự bước vào thế giới sâu thẳm, hỗn độn trong chính con người mình để đặt ra những câu hỏi và trả lời cho chính những câu hỏi đó. Hay nói như John Updike của The New Yorker thì đây chính là một cuốn sách để ngấu nghiến thật sự, cũng thật là một ám ảnh siêu hình dai dẳng. Đằng sau những cuộc phiêu lưu điên rồ và bất ổn còn có một lực đẩy trong tiềm thức về phía hư vô, về khoảng trống, về sự trống rỗng đầy hoang lạc. Murakami là họa sĩ nhẹ nhàng của khoảng chân không...