Thuốc lá và bệnh ung thư vòm họng

Ung thư vòm họng là loại ung thư thường gặp nhất trong số các loại ung thư vùng đầu, cổ và cũng có mặt trong tốp 10 các bệnh lý ung thư phổ biến nhất trên thế giới. Riêng ở Việt Nam tỷ lệ người mắc bệnh này khá cao khoảng 12%.

Ảnh: V.T

Điều nguy hiểm là khi mắc không có triệu chứng rõ ràng cho nên phần lớn người bệnh phát hiện ung thư đều ở giai đoạn cuối, cơ hội sống bị rút ngắn rất nhiều. Chính vì thế người ta gọi ung thư vòm họng là “kẻ giết người thầm lặng”. Vậy đặc điểm, nguyên nhân của căn bệnh này là gì, triệu chứng, phương pháp điều trị và cách phòng bệnh ra sao.
Trung tâm Ung bướu, Bệnh viện Đa khoa tỉnh trong mấy năm gần đây số lượng bệnh nhân mắc các bệnh ung thư đến khám và điều trị gia tăng. Các bác sỹ ở đây cho biết, các ca bệnh đến khám và điều trị chủ yếu là ung thư phổi, ung thư gan, ung thư vòm họng, ung thư thanh quản, ung thư hạch..., theo số liệu thống kê, tính đến hết tháng 9 năm 2018 Trung tâm tiếp nhận trên 4.000 lượt bệnh nhân đến khám và điều trị, trong đó bệnh nhân mắc ung thư vòm họng được điều trị hàng năm hơn 100 bệnh nhân.
Ông nguyễn Huy Thi, 52 tuổi ở thị trấn Chờ, huyện Yên Phong bị bệnh ung thư vòm họng giai đoạn 3, bệnh nhân có tiền sử hút thuốc lào, thuốc lá nhiều năm, trước đây mỗi ngày ông hút khoảng một bao thuốc lá và cả thuốc lào đến khi thấy các triệu chứng như ù tai, khô miệng, khó nuốt và có hạch ở cổ..., ông mới đi khám và điều trị, đến nay bệnh đã giảm và ổn định. Trao đổi với phóng viên ông Thi cho biết: Tôi hút thuốc lá từ năm 18 - 20 tuổi, đến giờ không may tôi mắc bệnh hiểm nghèo, được các y, bác sĩ Bệnh viện Đa khoa tỉnh Bắc Ninh tận tình cứu chữa. Tôi khuyên anh em trẻ nên tránh xa bia, rượu, thuốc lá để có sức khỏe tốt.
Bệnh nhân Nguyễn Văn Huy ở Phú Lâm huyện Tiên Du phát hiện bệnh ung thư vòm họng ở giai đoạn hai từ năm 2015. Sau hơn một năm điều trị hết lộ trình, ông bình phục trở lại, trước đó ông cũng là người hút thuốc lá nhiều năm đến khi mắc bệnh được các y, bác sĩ tư vấn đã bỏ thuốc lá hoàn toàn và còn vận động được con trai bỏ thuốc lá cùng.
Ung thư vòm họng là loại bệnh ung thư xảy ra ở vòm họng, khi các tế bào ung thư phát triển từ các mô trong vòm hầu, khu vực khoang mũi và phần trên của họng. Vì các tính chất đặc biệt của nó, ung thư vòm họng thường được nhắc đến như một loại ung thư riêng biệt với các ung thư khác ở vùng đầu, cổ. Nước ta nằm trong khu vực có nguy cơ mắc bệnh ung thư vòm họng rất cao và có tỷ lệ tăng hơn 20 - 30 lần so với nước khác. Để phòng tránh cần chú ý các biện pháp sau: Điều trị sớm những viêm nhiễm đường mũi, họng; không hút thuốc lá và tuyên truyền cho người thân và những người xung quanh từ bỏ thuốc lá.
Về những dấu hiệu của ung thư vòm họng, trao đổi với phóng viên bác sĩ Nguyễn Sỹ Cần, Trung tâm Ung bướu (Bệnh viện Đa khoa tỉnh) cho biết:
- Đau đầu: Người bệnh sẽ cảm thấy đau đầu âm ỉ và cuộn lên từng cơn.
- Ù tai: khi bị ung thư vòm họng xâm lấm, người bệnh thường xuyên bị ù một bên, có cảm giác trầm như tiếng ve kêu bên trong tai.
- Ngạt mũi: dấu hiệu này xuất hiện dần, ban đầu người bệnh sẽ bị ngạt một bên mũi, ngạt từng lúc một và kèm theo triệu chứng chảy máu mũi.
- Khàn tiếng và khó nuốt: dấu hiệu này xuất hiện mà không phải do những bệnh thông thường khác mang lại thì người bệnh nên chú ý. Nếu như dấu hiệu này kéo dài 3 tuần đã uống thuốc mà không có biểu hiện thuyên giảm thì người bệnh nên tới các cơ sở y tế để được khám và điều trị kịp thời.
Theo số liệu thống kê của Bộ Y tế, Ung thư vòm họng là một loại ung thư phổ biến nhất ở Việt Nam và là loại ung thư hàng đầu mà nam giới mắc phải, những tác nhân dẫn đến bệnh ung thư vòm họng là do thói quen hút thuốc lá, uống rượu bia hoặc liên quan đến một số chất trong thức ăn như: cà muối, dưa khú...
Theo số liệu thống kê, Việt Nam nằm trong nhóm 15 nước có số người hút thuốc lá nhiều nhất trên thế giới, tỷ lệ nam giới hút thuốc là 47,4%; nữ giới là 1,4%, 2/3 phụ nữ và trẻ em hít phải khói thuốc lá tại nhà, chính vì vậy hàng năm có khoảng 40 nghìn người chết do liên quan đến thuốc lá như ung thư phổi, ung thư thực quản, ung thư miệng, ung thư vòm họng...
Mặc dù, không có cách nào phòng chống đặc hiệu được căn bệnh này, tuy nhiên các chuyên gia vẫn khuyên rằng, duy trì một lối sống lành mạnh và chế độ ăn uống khoa học để có thể phòng tránh và duy trì một sức khỏe tốt.
- Không hút thuốc lá: trong nhiều nghiên cứu khoa học đã chứng minh rằng việc không hút thuốc là có thể làm giảm được đáng kể nguy cơ gây ung thư vòm họng. Nếu như bạn là một người có thói quen hút thuốc lá, một lời khuyên tốt nhất là bỏ thuốc trong thời gian sớm nhất để đảm bảo sức khỏe.
-  Hạn chế sử dụng bia, rượu và các loại đồ uống có chứa cồn trong sinh hoạt hàng ngày.
-  Không nên ăn nhiều các thực phẩm được chế biến theo phương thức lên men như: thịt muối, dưa muối, cà muối…
- Không ăn thức ăn khi còn nóng tránh gây tổn thương đến vùng hầu họng.
- Hoạt động thể chất đều đặn để tăng cường sức đề kháng của cơ thể.
Hiện nay tỷ lệ bệnh nhân ung thư vòm họng đang gia tăng nhanh chóng trên toàn thế giới, cũng như ở Việt Nam, tuy nhiên có một vấn đề rất ít ca mắc ung thư vòm họng được phát hiện sớm do triệu chứng của bệnh khá mơ hồ và thường người bệnh hay nhầm lẫn với bệnh lý thông thường khác. Ung thư vòm họng cũng là mối nguy hiểm như các loại ung thư khác, tuy nhiên bệnh có thể chữa khỏi nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng cách, kịp thời.
Với những kiến thức trên hy vọng người dân, nhất là những người thường xuyên sử dụng thuốc lá, rượu bia nên từ bỏ sớm để tránh mắc bệnh ung thư vòm họng, nâng cao sức khỏe cho bản thân, gia đình và cộng đồng.