Thương hiệu nông sản trong xu hướng hội nhập

Là địa phương có lợi thế đất đai màu mỡ, địa hình và tiểu vùng khí hậu phù hợp để phát triển nền nông nghiệp công nghệ cao với nhiều loại nông sản giá trị, Bắc Ninh đã và đang quan tâm đầu tư xây dựng thương hiệu cho các nông sản thế mạnh, từng bước đưa kinh tế nông nghiệp phát triển nhanh, bền vững góp phần vào công cuộc xây dựng nông thôn mới.

GIÁ TRỊ TỪ 1 THƯƠNG HIỆU

Những năm gần đây, việc sản xuất nông sản thực phẩm theo tiêu chuẩn GlobalGap, VietGap, hay nông sản hữu cơ đã dần quen thuộc với người nông dân. Ở nhiều địa phương trong tỉnh, việc tập trung đầu tư mở rộng các vùng rau mầu, cây ăn quả an toàn theo hướng sản xuất hàng hóa đã tạo nên những thương hiệu nông sản riêng, dần đáp ứng nhu cầu xuất khẩu cũng như tiêu dùng ngày càng cao của người dân. Việc xây dựng thương hiệu không chỉ làm tăng giá trị nông sản về lượng và chất mà còn gắn kết trách nhiệm của từng khâu sản xuất ra sản phẩm.

Cách đây không lâu, vào tháng 6-2015 tại Hà Nội, sản phẩm trứng gà Omega 3 của Công ty TNHH Đầu tư và Phát triển chăn nuôi gia công (Tập đoàn Dabaco) ở xã Lạc Vệ, huyện Tiên Du đã trở thành đại diện duy nhất của tỉnh Bắc Ninh được vinh danh là sản phẩm nông nghiệp Việt Nam tiêu biểu. Đến thăm  Công ty TNHH Đầu tư và Phát triển chăn nuôi gia công những ngày đầu Xuân Bính Thân-2016, ấn tượng đầu tiên của chúng tôi là sự sạch sẽ, ngăn nắp. Ông Bạch Trọng Tọa, Phó Giám đốc Công ty Công ty TNHH Đầu tư và Phát triển chăn nuôi gia công cho biết: “Xác định giải pháp chiến lược để nâng cao sức cạnh tranh của sản phẩm trong thời kỳ hội nhập là đổi mới, ứng dụng công nghệ cao trong hoạt động sản xuất, chăn nuôi, từ năm 2014, Tập đoàn Dabaco đã đầu tư hơn 200 tỷ đồng vào dây chuyền sản xuất trứng gà Omega 3 và hệ thống 11 chuồng chăn nuôi gà đẻ khép kín, tự động (công suất 500.000 con) trên dây chuyền Big Dutch Man của Cộng hòa Liên bang Đức. Đây là một trong những dự án quy mô lớn và hiện đại bậc nhất của ngành chăn nuôi gà đẻ trứng tại Việt Nam, giúp nâng cao năng suất lao động, giảm thiểu lao động trực tiếp và kiểm soát tốt chất lượng và gia tăng giá trị cho của sản phẩm.

Thông qua các hội chợ, triển lãm hàng nông sản, các doanh nghiệp, HTX và nông dân có cơ hội quảng bá thương hiệu, mở rộng thị trường tiêu thụ.

Theo ông Tọa, gà đẻ trứng Omega 3 được nuôi dưỡng với chế độ đặc biệt, cung cấp đầy đủ ánh sáng, độ ẩm, nhiệt độ, lưu thông không khí. Toàn bộ nguồn nguyên liệu thức ăn cho gà đẻ đều được nhập từ các nước tiên tiến như Mỹ, Canada, Ấn Độ… Từ đó, tạo ra sản phẩm trứng gà có chứa hàm lượng Omega 3 (DHA, ALA, EPA) cao gấp 3 lần trứng gà thông thường cùng nhiều loại acid amin, Vitamin (A, D, E...) thiết yếu cho cơ thể. Định kỳ 6 tháng 1 lần, các sản phẩm trứng gà Omega 3 lại được gửi đi kiểm định, phân tích hơn 70 chỉ tiêu thành phần dinh dưỡng để làm cơ sở niêm yết thông tin cho các đối tác. Bằng việc cam kết chất lượng thông qua tem, nhãn trên từng quả trứng, sản lượng tiêu thụ trứng gà Omega 3 của công ty đạt hơn 100.000 quả/tháng, mức tăng trưởng 10-20%/tháng. Thị trường tiêu thụ chủ yếu là các trung tâm thương mại, siêu thị lớn và liên kết với các đơn vị sản xuất thực phẩm công nghệ.

Mặc dù dây chuyền sản xuất hiện đại đi vào hoạt động chưa lâu, nhưng những lợi ích mang lại đã dần hiển hiện. Hẳn nhiều người dân tại xã Lạc Vệ còn nhớ, trước khi Tập đoàn Dabaco đầu tư vào khu vực này, đất đai giao khoán cho các hộ nông dân manh mún, năng suất cây trồng, vật nuôi thấp, đời sống nhiều hộ nông dân còn khó khăn. Dưới sự hướng dẫn, chỉ bảo tận tình của các chuyên gia, nhiều nông dân đã trở thành những người “nông dân công nghiệp”, có thể vận hành các trang thiết bị hiện đại nhập khẩu từ nước ngoài và yên tâm làm việc tại công ty với mức lương bình quân từ 6-8 triệu đồng/người/tháng. Chị Trần Thị Hương ở Lạc Vệ (Tiên Du), người có thâm niên 3 năm làm việc tại công ty chia sẻ: “Từ khi được nhận vào làm việc tại công ty, tôi đã được tiếp cận với cung cách làm việc khoa học, an toàn. Việc tuân thủ nghiêm ngặt quy trình sản xuất cũng như làm việc trong môi trường sạch sẽ khiến chúng tôi nâng cao được ý thức trong sản xuất, từ đó mang lại nhiều giá trị, lợi ích hơn cho doanh nghiệp, địa phương cũng như chính bản thân mình”. Cảm nhận thực tiễn ở Công ty TNHH Đầu tư và Phát triển chăn nuôi gia công cho thấy, khi doanh nghiệp hướng về nhà nông không chỉ mở ra nhiều triển vọng phát triển cho doanh nghiệp mà còn tạo ra nhiều cơ hội việc làm cho những người nông dân địa phương.

CẦN SỰ VÀO CUỘC TỪ NHIỀU PHÍA…

Những thành công bước đầu trong xây dựng thương hiệu một số sản phẩm nông nghiệp tiêu biểu trên địa bàn tỉnh như trứng gà Omega3 (Tiên Du); gà Hồ, vịt trời (Thuận Thành), bánh Phu thê (thị xã Từ Sơn)… đã chứng minh sản phẩm đạt chất lượng cao sẽ khẳng định được vị thế trên thị trường. Bà Trần Thị Hòa, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp&PTNT tỉnh cho biết: “Trên thực tế, việc tiêu thụ nông sản nói chung và nông sản thực phẩm sạch, có thương hiệu nói riêng vẫn còn rất khó khăn. Nghịch lý ở chỗ, dù rất mong muốn có sản phẩm tốt, an toàn, song phần lớn người tiêu dùng dường như vẫn còn xa lạ với các nhãn hiệu nông sản an toàn”. Nguyên nhân là do giá cao, số lượng lại hạn chế, việc nhận diện thương hiệu sản phẩm còn nhiều bất cập… Ở nhiều vùng sản xuất, người nông dân chưa quen với việc xin cấp giấy chứng nhận chất lượng cho nông sản thực phẩm và quy trình sơ chế, bao gói, dán tem nhãn.

Dây chuyền xử lý trứng tự động của Công ty TNHH Đầu tư và Phát triển chăn nuôi gia công-Tập đoàn Dabaco Việt Nam (xã Lạc vệ, Tiên Du).

Mỗi năm, Bắc Ninh hiện có hơn 15.000 ha sản xuất rau mầu các loại, bao gồm hàng nghìn ha đất bãi ven sông màu mỡ, thích hợp phát triển nhiều loại cây trồng, rau củ quả đặc sản. Trong đó, cà rốt là một trong những loại cây trồng khá phổ biến với diện tích hơn 1.000 ha, tập trung chủ yếu tại các vùng đất bãi ven sông ở huyện Gia Bình, Lương Tài và Quế Võ với sản lượng mỗi năm gần 50.000 tấn với các giống chủ yếu là VL444 và Ti103. Dọc theo triền đê uốn lượn, chúng tôi đến thăm trang trại của gia đình chị Nguyễn Thị Trang ở xã Thái Bảo (huyện Gia Bình). Bình quân, mỗi năm trang trại của gia đình chị xuống giống 2 vụ cà rốt trên diện tích khoảng 3 ha. Theo chị Trang, thì đất bãi ven sông phù sa mầu mỡ rất thuận lợi cho cà rốt sinh trưởng và phát triển. Cà rốt sau 4-5 tháng gieo hạt và chăm sóc thì được thu hoạch, năng suất bình quân đạt 2,5 tấn/sào, tuy nhiên giá trị sản phẩm không ổn định.  Là một loại cây trồng khá phổ biến, nhưng câu chuyện được mùa, mất giá, hay nông dân bị thương lái ép giá ngay cả khi mất mùa đã xảy ra ở nhiều nơi, nhiều vụ và cuối cùng thì nông dân vẫn là người chịu thiệt. Nguyên nhân chủ yếu là do người dân sản xuất mang tính tự phát, thiếu tính liên kết dẫn đến chất lượng sản phẩm không đồng đều, nhất là vấn đề chất lượng an toàn vệ sinh thực phẩm chưa được đánh giá đúng mức. Tất cả điều đó, cần sự vào cuộc từ 4 nhà: Nhà nước-nhà nông-nhà khoa học-doanh nghiệp. Đầu năm 2016, UBND tỉnh Bắc Ninh đã tổ chức hội nghị giới thiệu năng lực, khả năng nhập khẩu của các doanh nghiệp Nhật Bản, Đài Loan, Malaysia đối với sản phẩm rau và cà rốt. Đại diện các doanh nghiệp nhập khẩu nông sản tại Đài Loan, Nhật Bản và Malaysia chia sẻ kinh nghiệm xây dựng thương hiệu nông sản trên thị trường quốc tế, nhu cầu nhập khẩu nông sản và gợi ý một số giải pháp cho tỉnh Bắc Ninh, mở ra nhiều cơ hội cho các vùng chuyên canh cà rốt liên kết hội nhập.

 Ông Trần Đăng Sâm, Chủ tịch Hội Nông dân tỉnh Bắc Ninh cho rằng: “Bắc Ninh đang có nhiều loại rau, củ, quả được thị trường ưa chuộng như măng tây xanh, chuối tiêu hồng, khoai tây, cà rốt và các loại thủy đặc sản nhưng chưa xây dựng được thương hiệu dẫn đến đầu ra còn bấp bênh. Trong thời gian tới, các cấp Hội sẽ tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền để hội viên, nông dân hiểu được vai trò quan trọng của việc xây dựng thương hiệu, đăng ký nhãn hiệu; nâng cao kiến thức của nông dân về nông nghiệp nông thôn, về quy trình canh tác, chọn giống, bảo quản, tiếp thị sản phẩm, ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất; đồng thời phối hợp mở rộng hệ thống cửa hàng trưng bày, giới thiệu nông sản an toàn tại các địa phương, đưa vào hoạt động website của HND tỉnh, ưu tiên cho phần quảng bá thương hiệu và hướng dẫn cách đăng ký nhãn hiệu hàng hóa cho nông sản”.

Việc đẩy mạnh công tác xúc tiến thương mại, hỗ trợ xây dựng thương hiệu đối với các sản phẩm nông nghiệp đã và đang mang lại hiệu quả kinh tế. Từ các chương trình này, các doanh nghiệp có cơ hội kết nối giao thương, tìm kiếm đối tác, mở rộng thị trường, quy mô sản xuất, góp phần khai thác hiệu quả tiềm năng, lợi thế của các vùng nông thôn, đưa kinh tế nông nghiệp, nông thôn phát triển nhanh, bền vững cùng với công cuộc xây dựng nông thôn mới của tỉnh và đất nước.