Tiêu chí môi trường trong xây dựng Nông thôn mới nâng cao

Mục tiêu đặt ra trong Chương trình xây dựng nông thôn mới (NTM) nâng cao, NTM kiễu mẫu phải gắn với quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn. Đó chính là việc xây dựng cảnh quan nông thôn xanh, sạch, đẹp, giàu bản sắc văn hóa, góp phần bảo vệ sức khỏe, nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân, đưa nông thôn trở thành nơi đáng sống. Yếu tố môi trường tiếp tục được đề cao và tập trung thực hiện trong chiến lược xây dựng NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu của tỉnh.

Bắc Ninh tự hào về đích sớm so cả nước trong Chương trình xây dựng NTM. Kết quả đó tiếp tục được phát huy ở Chương trình xây dựng NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu giai đoạn 2021-2025 của tỉnh. Hiện nay, toàn tỉnh có 9 xã đạt chuẩn NTM nâng cao. Phấn đấu giai đoạn 2021-2025 hơn 50% số xã đạt chuẩn NTM nâng cao, trong đó 30% số xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu; ít nhất có 50 mô hình khu dân cư NTM kiểu mẫu; 2 huyện đạt chuẩn huyện NTM nâng cao/huyện NTM kiểu mẫu, bảo đảm mức sống của người dân nông thôn ngang bằng với khu vực thành thị. Để hoàn thành mục tiêu trên, Sở Nông nghiệp và PTNT phối hợp chặt chẽ với các sở, ngành chức năng, các địa phương trong tỉnh tổ chức rà soát, điều chỉnh quy hoạch cấp xã, huyện, bảo đảm xây dựng NTM nâng cao gắn với công nghiệp hóa, đô thị hóa, phát triển hạ tầng kinh tế-xã hội đồng bộ, tạo sự phát triển toàn diện. Đồng thời rà soát, tập trung ưu tiên các tiêu chí lõi như: Giao thông; các công trình phúc lợi; ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất nông nghiệp; phát triển ngành nghề truyền thống; đào tạo nghề cho lao động nông thôn; nâng cao chất lượng y tế, giáo dục... Đặc biệt là tăng cường các giải pháp bảo vệ môi trường, xây dựng cảnh quan nông thôn sáng, xanh, sạch, đẹp, an toàn; coi trọng xử lý ô nhiễm môi trường trong sản xuất nông nghiệp, làng nghề, chất thải rắn và nước thải sinh hoạt. Đây là một trong những tiêu chí được đánh giá là khó thực hiện nhất trong Chương trình mục tiêu Quốc gia về xây dựng NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu.
Ô nhiễm môi trường làng nghề trong xây dựng NTM nâng cao là vấn đề bức xúc nhất hiện nay. Điển hình như ô nhiễm tại môi trường làng nghề Mẫn Xá, xã Văn Môn (Yên Phong), khiến huyện Yên Phong cán đích NTM chậm nhất tỉnh, hảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng cuộc sống người dân nông thôn. Trước thực tế đó, tỉnh dồn lực giải quyết các vấn đề cấp bách về môi trường làng nghề trong toàn tỉnh. Một mặt xây dựng, triển khai hiệu quả Đề án bảo vệ môi trường làng nghề tỉnh Bắc Ninh. Mặt khác, đẩy mạnh tuyên truyền, vận động, nâng cao nhận thức, phát huy sự tham gia tích cực, chủ động của nhân dân trong thực hiện, giám sát giữ gìn vệ sinh, cảnh quan môi trường làng nghề nói riêng và môi trường nông thôn nói chung. Sở Tài nguyên và Môi trường tham mưu tỉnh tiếp tục hoàn thiện khung thể chế, chính sách quy định, hướng dẫn, hỗ trợ triển khai các nội dung của tiêu chí môi trường trong pháp triển làng nghề phù hợp thực tiễn; siết chặt các biện pháp bảo vệ môi trường ở những làng nghề bị ô nhiễm nghiêm trọng, nhất là làng nghề cô đúc nhôm (Yên Phong), đúc đồng Đại Bái (Gia Bình), sản xuất giấy các loại...; tập trung nguồn lực xây dựng, di dời mặt bằng sản xuất, chuyển đổi công nghệ, hoàn thiện hệ thống xử lý nước thải, khí thải, chất thải khu vực làng nghề, vừa thúc đẩy phát triển sản xuất, vừa bảo đảm các yếu tố môi trường bền vững, đáp ứng các tiêu chí NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu.
Hiện nay, toàn tỉnh quy hoạch 35 CCN, trong đó 15 CCN làng nghề và 20 CCN đa nghề. Theo ông Nguyễn Đình Phương, Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường: Trước mắt tỉnh tập trung giải quyết các vấn đề môi trường ở các làng nghề bị ô nhiễm nghiêm trọng, cấp bách, quyết tâm thực hiện mục tiêu 100% các làng nghề ô nhiễm môi trường nghiêm trọng được xử lý ô nhiễm triệt để; 100% các cơ sở sản xuất có biện pháp xử lý chất thải đúng quy định, tiến tới thực hiện thành công mục tiêu làm sạch môi trường làng nghề trong toàn tỉnh. Sở tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các sở, ngành liên quan, các huyện, thành phố nhằm tạo sự đồng bộ, chuyển biến tốt trong công tác bảo vệ môi trường làng nghề theo đúng lộ trình của Đề án tổng thể bảo vệ môi trường tỉnh giai đoạn 2019-2025.
Cùng với việc tập trung nguồn lực giải quyết ô nhiễm môi trường làng nghề, các địa phương cũng đẩy mạnh phong trào xây dựng hình mẫu nông thôn xanh với những con đường hoa, công viên cây xanh, dòng sông, kênh mương, cánh đồng không rác thải, không vỏ bao thuốc bảo vệ thực vật, dần kiến tạo vùng nông thôn mang dáng dấp đô thị. Phát huy vai trò của các tổ chức đoàn thể: Hội Nông dân, Hội Phụ nữ, Đoàn thanh niên trong xây dựng NTM, giữ gìn vệ sinh môi trường bằng những việc làm thiết thực như: Duy trì 100% cánh đồng không vỏ bao thuốc bảo vệ thực vật; 100% chất thải trong chăn nuôi được xử lý; 95% chất thải rắn sinh hoạt được thu gom, 85% chất thải được xử lý; đẩy mạnh các phong trào “Toàn dân tham gia bảo vệ môi trường”; “Thanh niên xung kích tình nguyện vì cuộc sống cộng đồng”; “xây dựng gia đình 5 không, 3 sạch”; “Khu dân cư tự quản bảo vệ môi trường”; “Đẹp nhà, sạch đường, sạch đồng ruộng”... gắn với các tiêu chí xây dựng NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu ở mỗi địa phương, thôn xóm. Những việc làm ý nghĩa, thiết thực đó ngày càng tạo sức lan tỏa mạnh mẽ trong cộng đồng dân cư, dần hình thành lên những làng quê thực sự đáng sống.
Những giải pháp về xử lý ô nhiễm môi trường trên sẽ đáp ứng cơ bản tiêu chí về môi trường trong xây dựng NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu, góp phần hiện thực hóa mục tiêu nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của người dân nông thôn gắn với bản sắc văn hóa truyền thống, hình thành lên những làng quê xanh, hiện đại, bắt kịp cùng hội nhập.