Tôi đến với nghề báo như thế...

Khi ấy, tôi đang là giáo viên mỹ thuật ở một trường cơ sở. Trong một giờ nghỉ dạy giữa buổi, tình cờ cầm tờ báo Bắc Ninh và bắt gặp thông báo thi tuyển. Không nghĩ nhiều, tôi nộp hồ sơ dự thi và vượt qua hai vòng tuyển chọn. Từ một người cầm cọ vẽ, tôi trở thành họa sĩ thiết kế của Tòa soạn, công tác tại Phòng Thư ký.
Những bước chân đầu tiên đến với báo chí là như thế - mộc mạc, vô định nhưng đầy khát vọng. Một đồng nghiệp cũ từng nói vui khi tiễn tôi chuyển công tác: “Về Báo là oách lắm đấy!”. Khi đó, tôi chưa hình dung nổi cái “oách” là gì. Tôi chỉ nghĩ đơn giản: làm báo chắc là được đi họp, được đến các sự kiện lớn. Nhưng chỉ ít lâu sau, thực tế công việc cho tôi cái nhìn khác hẳn - sâu sắc hơn, chân thực hơn và nhiều thử thách hơn.
Những năm tháng đầu tiên ở Tòa soạn, tôi được tiếp xúc với môi trường hoàn toàn mới. Khi ấy, báo Bắc Ninh mới chỉ ra 2 số mỗi tuần, việc sắp chữ, chế bản còn phải thực hiện tại Xí nghiệp in Hà Bắc (Bắc Giang). Anh chị em trong Phòng Thư ký thường xuyên phải trực tiếp lên nhà in để đọc mo-rát, kiểm tra từng lỗi nhỏ sau khi bình bản. Đó là công việc thầm lặng, áp lực nhưng cũng rất nhiều kỷ niệm, đặc biệt là sự sẻ chia, động viên giữa các đồng nghiệp để cùng nhau hoàn thành tốt nhiệm vụ. Nhờ vậy, tôi học nghề từng chút một - từ cách trình bày, bố cục đến ngữ điệu, logic bài viết, thậm chí là cách “nghe” được tiếng nói của độc giả qua từng con chữ.

Tập thể phòng Thư ký Tòa soạn thường xuyên rút kinh nghiệm chuyên môn qua từng số báo.

Tôi may mắn được những người chú, người anh đi trước tận tình chỉ bảo, dìu dắt: từ các Tổng Biên tập như: Nguyễn Thái San, Nguyễn Bá Sinh, Phó Tổng Biên tập Trần Đại Đồng đến những người thầy thầm lặng trong phòng như anh Vũ Trung Toàn, Nguyễn Khắc Tuấn, Ngô Thanh Tùng, Đỗ Thanh Bằng, Vũ Thành… Họ không chỉ dạy tôi về kỹ năng nghề nghiệp mà còn truyền cảm hứng và đạo đức làm báo - điều quan trọng không kém, nếu không muốn nói là cốt lõi của người cầm bút.
Rồi thời gian trôi, tôi luân chuyển qua nhiều phòng chuyên môn khác nhau, trong đó có gần 10 năm được trải nghiệm làm công tác phóng viên tại Phòng Xây dựng Đảng - Nội chính. Giai đoạn ấy giúp tôi hoàn thiện bản lĩnh nghề báo một cách toàn diện. Tôi học cách lắng nghe cuộc sống, bám sát thực tiễn, tiếp cận những vấn đề nóng bỏng ở cơ sở, vượt đường xa đến các vùng khó khăn để phản ánh trung thực, sinh động đời sống nhân dân. Tôi càng thấm thía lời dặn của nhà báo Nguyễn Bá Sinh: “Người làm báo cần giỏi một việc, biết nhiều việc; trong đó, làm biên tập là nhiệm vụ hết sức quan trọng của cơ quan báo”.
Giữa năm ngoái, tôi trở lại Phòng Thư ký Tòa soạn - nơi từng là điểm khởi đầu nghề nghiệp, nay trở thành điểm tựa vững vàng khi tôi dần tích lũy đủ trải nghiệm và vốn sống. Sau nhiều năm làm phóng viên, tôi hiểu rõ hơn bao giờ hết vai trò của người biên tập trong tòa soạn. Đó không chỉ là người rà lỗi chính tả hay sửa câu chữ. Đó là người “gác cổng” thông tin - người đảm bảo rằng mỗi tác phẩm báo chí đến với độc giả đều phải đúng, trúng, kịp thời và hấp dẫn.

Tác giả tác nghiệp tại đảo Trường Sa.

Không ít người vẫn nghĩ công việc biên tập là nhẹ nhàng, đơn giản. Nhưng thực tế, đây là một trong những khâu vất vả, áp lực nhất. Một dấu chấm sai, một con số nhầm, một chi tiết chưa kiểm chứng… đều có thể để lại hậu quả nghiêm trọng. Người biên tập phải tỉnh táo, cẩn trọng, khách quan và luôn mang trong mình tinh thần trách nhiệm cao nhất. Chúng tôi, những người làm trong “phòng bếp” của tòa soạn, hiểu rõ rằng: sự chính xác là nguyên tắc bất biến. Giờ sản xuất thực sự của Phòng Thư ký thường rơi vào từ quãng 17- 18 giờ chiều và kết thúc vào 20^h30 phút-21^h. Thậm chí có hôm báo muộn phải đến hơn 1 giờ sáng. Trong những thời điểm cao điểm như làm báo Tết, số báo đặc biệt, hay tin bài về các sự kiện chính trị lớn của tỉnh và Trung ương, phòng biên tập gần như làm việc hết công suất. Có những ngày nghỉ vẫn túc trực ở cơ quan, từng nhóm trong phòng chia ca, phân vai rõ ràng - nhưng sẵn sàng hỗ trợ nhau để đạt hiệu quả cao nhất. Đó là tinh thần của người làm báo: tận tâm, chủ động và đoàn kết.
Dẫu vậy, làm báo là nghề mà không ai dám nói mình hoàn hảo. Đôi khi vẫn có những lỗi sai sót - tít sai, số liệu nhầm, chú thích chưa chuẩn… Những sai sót ấy khiến người làm biên tập buồn, day dứt và luôn tự nhắc mình phải cẩn trọng hơn nữa. Bởi lẽ, bên cạnh chất lượng nội dung, uy tín và niềm tin của bạn đọc là thứ không thể đánh đổi.
Nghề báo hôm nay đang vận động rất nhanh. Sự cạnh tranh gay gắt giữa các nền tảng, yêu cầu về tốc độ, nội dung số, tương tác đa chiều… buộc người làm báo không ngừng học hỏi và đổi mới. Đặc biệt với người biên tập, không chỉ cần hiểu biết sâu về chính trị, xã hội mà còn phải nhạy bén với công nghệ, biết cách kết nối nội dung truyền thống với xu hướng hiện đại để đáp ứng nhu cầu bạn đọc. Càng gắn bó lâu với nghề, tôi càng tin rằng, làm báo không phải là chọn một việc làm ổn định, mà là chấp nhận một hành trình cống hiến. Làm báo là sống cùng thời sự, đi cùng nhịp đập của xã hội, là đòi hỏi cao về bản lĩnh và đạo đức nghề nghiệp, là thắp sáng trong mình một lý tưởng: đưa đến cho công chúng những thông tin trung thực, nhân văn và có giá trị lan tỏa.
Nhìn lại gần 30 năm qua, tôi thấy mình thật may mắn. May mắn vì chọn nghề báo - một nghề không dễ dàng, nhưng chưa bao giờ khiến tôi hối tiếc. May mắn vì được sống trong một tập thể đoàn kết, tận tụy và luôn đổi mới. Và hơn cả, may mắn vì được sống trọn vẹn với đam mê - với nghề báo, nghề của những con người thầm lặng nhưng đầy khát vọng cống hiến cho cộng đồng, cho sự thật, cho tương lai.