Tỏi tía, cây vụ Đông giá trị kinh tế cao ở Gia Bình

Xuất phát từ giống tỏi tía truyền thống của huyện Gia Bình, tỉnh Bắc Ninh, anh Nguyễn Bình Phương, Giám đốc Công ty TNHH Nanocare R&D đã áp dụng công nghệ nano bạc, cho ra đời thành công giống tỏi một nhánh và chế biến thành tỏi đen, mang lại giá trị kinh tế cao. Năm 2020, tỏi đen một nhánh Gia Bình được UBND tỉnh Bắc Ninh công nhận là sản phẩm OCOP.

Trồng tỏi tía, cây vụ Đông giá trị kinh tế cao ở Gia Bình.

Ở Việt Nam, tỏi một nhánh hay còn gọi là tỏi cô đơn có nhiều dinh dưỡng, mùi vị thơm ngon, dễ bóc vỏ và có chất lượng tốt nhất thường được người dân săn lùng, tìm mua. Tuy nhiên, sản lượng tỏi một nhánh thường rất thấp, nếu được chế biến thành tỏi đen, lại càng ít và giá thành rất cao, khó tới tay người tiêu dùng bình thường.

Nhận thấy tỏi tía truyền thống rất thơm ngon khi cải tiến thành một nhân, anh Nguyễn Bình Phương đã nghiên cứu, thực hiện quy trình trồng tỏi một nhánh từ giống tỏi tía truyền thống và chế biến thành tỏi đen - đặc sản của huyện Gia Bình. Đặc biệt, anh đã phối hợp với các nhà khoa học thuộc Viện Sinh học, Học viện Nông nghiệp Việt Nam nghiên cứu và sản xuất ra loại vi lượng nano để cung cấp cho cây tỏi trong quá trình sinh trưởng, đảm bảo cây hấp thụ đúng lượng dinh dưỡng cần thiết. Nghiên cứu này đã được Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) cấp Bằng độc quyền sáng chế. 

Để chủ động nguồn nguyên liệu chế biến tỏi đen, năm 2017, anh Phương đã thuê 6ha diện tích của bà con nông dân tại các xã Xuân Lai và Cao Đức áp dụng kỹ thuật mới vào trồng tỏi theo quy trình bao gồm: chọn giống, xử lý diệt khuẩn và nấm bằng nano bạc, chiếu xạ bằng ánh sáng bước sóng ngắn, xử lý nhiệt cùng với nano vi lượng kích thích tỏi phát triển mạnh, xử lý để diệt những phôi yếu mới sinh, cung cấp ẩm phục hồi cho sự phát triển của mầm.

Tỏi tía là một cây trồng vụ Đông truyền thống ở huyện Gia Bình. Giống tỏi này có mùi thơm đặc biệt, cay nồng, được nhiều người ưa chuộng. Việc trồng và chăm sóc tỏi một nhánh để làm nguyên liệu chế biến tỏi đen đều tuân thủ nghiêm ngặt theo tiêu chuẩn VietGAP.

Trải qua hàng loạt nghiên cứu khoa học và kỹ lưỡng về tập tính sinh trưởng và các giai đoạn phát triển của loại tỏi tía đã cho kết quả: Tỷ lệ tỏi một nhánh thành công đạt khoảng 60% với hàm lượng dinh dưỡng cao ngang với cây tỏi trồng ở Nhật Bản, đặc biệt tỷ lệ chất chống oxy hóa cao gấp 50 lần tỏi thường. Với 40% tỏi còn lại sẽ chuyển sang làm tỏi muối hoặc làm giống cho vụ tiếp theo.

Sau khi thu hoạch, sản phẩm được chế biến theo quy trình của Nhật Bản, 100% tỏi được lên men tự nhiên, không sử dụng hóa chất, chất bảo quản. Với hệ thống 2 lò sấy hiện đại, hàng năm Công ty TNHH Nanocare R&D sản xuất và cung ứng ra thị trường hơn 10 tấn tỏi đen. Toàn bộ sản phẩm được hệ thống siêu thị và các đại lý phân phối bao tiêu và được xuất khẩu sang một số nước Đông Âu. Anh Nguyễn Bình Phương, Giám đốc Công ty TNHH Nanocare R&D cho biết: “Tham gia một ngành sản xuất được xem là nhiều thách thức vì ảnh hưởng trực tiếp tới sức khỏe của cộng đồng nên ngay từ khi thành lập công ty đã đề ra chính sách chất lượng và coi đó là tiêu chí hàng đầu trong mọi hoạt động sản xuất và phân phối sản phẩm”.

Trong những năm qua, trên thế giới đã có nhiều nghiên cứu về tác dụng của tỏi, nhưng tỏi lại có khuyết điểm là có mùi khó chịu. Các nhà khoa học Nhật Bản, Hàn Quốc đã nghiên cứu ra cách lên men tự nhiên tỏi tươi để tạo ra tỏi đen, khắc phục được nhược điểm về mùi, tăng tác dụng và khiến tỏi đen có thể được sử dụng như một vị thuốc đặc trị. Hiện nay, giá tỏi đen của nước ngoài trên thị trường Việt Nam khá đắt so với mức thu nhập của người dân.

Các kết quả nghiên cứu cũng cho thấy, quá trình lên men tỏi đen, allicin được chuyển hóa thành S-allyl-L-cystein dễ tan trong nước, hấp thu vào cơ thể tốt hơn, bền vững hơn, không bị phá hủy. Vì thế, tác dụng của tỏi đen ổn định hơn, lâu dài hơn trong điều kiện bảo quản thông thường. Tỏi đen công dụng mạnh hơn hẳn tỏi trắng và đã được chứng minh có tác dụng phòng ngừa và hỗ trợ điều trị một số bệnh như: giảm mỡ máu, chống oxy hóa, giảm đường huyết, bảo vệ tim mạch, tiểu đường, tăng sức đề kháng phòng chống bệnh ung thư...