Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019: Đẩy mạnh công tác quản lý ngay từ bước lập bảng kê tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019

Tổng điều tra dân số và nhà ở là một hoạt động thống kê phức tạp, có quy mô lớn, liên quan đến toàn thể người dân và phải huy động sức người, sức của rất lớn. Do vậy, để đảm bảo việc tổ chức thực hiện thống nhất, xuyên suốt từ Trung ương đến địa phương trong các giai đoạn thực hiện Tổng điều tra, đặc biệt là giai đoạn thu thập thông tin, Ban Chỉ đạo (BCĐ) Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019 tỉnh Bắc Ninh đã đẩy mạnh công tác quản lý nhằm nâng cao hiệu quả cũng như đảm bảo yêu cầu về chất lượng và thời gian thực hiện các công việc của Tổng điều tra, từ đó nâng cao chất lượng số liệu Tổng điều tra.

Tổng điều tra dân số và nhà ở lần này Trung ương quy định không thực hiện vẽ sơ đồ chi tiết địa bàn điều tra (ĐBĐT) nên công tác lập Bảng kê hộ cần thực hiện tốt, có kiểm tra, giám sát chặt chẽ. Do đó, BCĐ tỉnh đã hướng dẫn BCĐ cấp xã tiến hành tuyển chọn người lập Bảng kê hộ phải là những người am hiểu về ĐBĐT và biết thông tin về các hộ sinh sống trên ĐBĐT, ưu tiên những người sinh sống tại ĐBĐT nhất là trưởng thôn/tổ trưởng tổ dân phố. Đặc biệt, để tránh việc sao chép danh sách hộ từ tài liệu sẵn có, BCĐ tỉnh khuyến cáo các địa phương không tuyển chọn những người có trong tay số liệu, tài liệu về dân số. Bước lập Bảng kê hộ năm nay được xác định là công việc rất quan trọng của Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019, giúp thực hiện TĐT diễn ra thuận lợi, tránh điều tra trùng hoặc bỏ sót địa bàn điều tra, nhà ở, hộ dân cư và các nhân khẩu thực tế thường trú tại các hộ cũng như nhân khẩu đặc thù. Giúp Ban Chỉ đạo Tổng điều tra dân số và nhà ở các cấp nắm bắt được thông tin ban đầu về các hộ dân cư của các ĐBĐT; trong đó, số lượng hộ đăng ký thực hiện tự cung cấp thông tin TĐT qua phiếu điều tra trực tuyến sử dụng Internet (còn gọi là Webform) phục vụ xây dựng kế hoạch, thông báo và hướng dẫn hộ tự cung cấp thông tin trước thời điểm điều tra. Làm cơ sở xây dựng dàn mẫu chủ cho các cuộc điều tra chọn mẫu hộ dân cư giai đoạn 2019 - 2029. Giúp BCĐ cấp tỉnh và cấp huyện xây dựng mạng lưới thông tin TĐT và tổ chức, chỉ đạo thực hiện TĐT 2019 theo đúng quy định. Giúp BCĐ cấp xã nắm được các đặc điểm dân cư của địa phương mình quản lý, làm cơ sở cho việc lập kế hoạch huy động, tuyển chọn, tập huấn các điều tra viên thống kê và tổ trưởng điều tra cho bước thu thập thông tin sau này. Ngoài ra, còn giúp ĐTV nhận biết rõ ràng phạm vi ĐBĐT và số hộ phải phỏng vấn trong thời gian thu thập thông tin TĐT. Đối với lực lượng Tổ trưởng điều tra có nhiệm vụ phối hợp với trưởng thôn/tổ trưởng tổ dân phố, Hội Nông dân, Mặt trận Tổ quốc, Hội Phụ nữ,... để tuyên truyền, giải thích mục đích, ý nghĩa, kế hoạch tiến hành cuộc TĐT 2019; quản lý, điều hành, giám sát các ĐTV tại các ĐBĐT được giao phụ trách; báo cáo tình hình thực hiện TĐT 2019 tới BCĐ cấp xã theo quy định.
Do đòi hỏi của bước lập Bảng kê hộ năm nay rất khắt khe nên toàn tỉnh Bắc Ninh đã phải huy động gần 3.000 người tham gia cho công đoạn lập bảng kê ở 2.970 địa bàn thuộc 126 xã, phường, thị trấn. Để công tác lập Bảng kê hộ đi vào nền nếp, BCĐ tỉnh đã có công văn chỉ đạo BCĐ các huyện tổ chức tập huấn nghiêm túc, hướng dẫn kỹ càng về phạm vi, đối tượng của bước lập bảng kê, thời điểm và thời gian lập bảng kê, thời điểm lập bảng kê được xác định là thời điểm cán bộ lập bảng kê đến hộ (tháng 11,12-2018). Thời gian lập bảng kê ở địa bàn khoảng 20 ngày, bắt đầu từ ngày triển khai, phân công nhiệm vụ (sau ngày tập huấn cấp huyện). Thực hiện nghiêm túc quy trình 5 bước của việc lập bảng kê tại địa bàn. Chấp hành nghiêm túc việc giới thiệu về bản thân và công việc đang thực hiện theo hướng dẫn về lời giới thiệu của người lập bảng kê; quy trình xác định nhân khẩu thực tế thường trú tại hộ áp dụng cho công tác lập bảng kê do BCĐ TW biên soạn. Trong những ngày đầu, người lập Bảng kê phải vừa làm vừa rút kinh nghiệm về phương pháp tiếp xúc chủ hộ hoặc người cung cấp thông tin, cách đặt câu hỏi và phương pháp ghi Bảng kê hộ. Việc làm này giúp người lập Bảng kê củng cố, nắm chắc thêm nghiệp vụ, khắc phục tối đa các sai sót có thể xảy ra, nhất là tránh được các lỗi hệ thống trong thực hiện quy trình phỏng vấn.
Mặc dù, đây mới là giai đoạn 1 của cuộc TĐT dân số và nhà ở năm 2019, song từ Trung ương đến địa phương đều coi đây là đợt TĐT lần một (lần 2 là giai đoạn ghi phiếu) và có ý nghĩa hết sức quan trọng. Vì thế, BCĐ tỉnh đã chỉ đạo các ủy viên trong BCĐ tỉnh, thành viên Văn phòng giúp việc Ban Chỉ đạo tỉnh cũng như BCĐ cấp huyện, Văn phòng BCĐ cấp huyện và BCĐ cấp xã thường xuyên bám sát địa bàn được phân công, hướng dẫn, kiểm tra, đôn đốc ngay từ những ngày đầu triển khai để bước lập Bảng kê hộ của tỉnh Bắc Ninh đạt kết quả cao nhất, đúng với phương án Trung ương quy định.