Trang bị kiến thức phòng chống bạo lực, xâm hại cho trẻ em

Thời gian qua, tình trạng bạo lực, xâm hại trẻ em diễn biến phức tạp, nhiều vụ việc gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng. Để kịp thời trang bị cho trẻ những kiến thức, kỹ năng hữu ích tự bảo vệ bản thân, kêu gọi sự chung tay bảo vệ trẻ em, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội (LĐ-TB&XH) phối hợp với Sở Giáo dục và Đào tạo đang tổ chức đợt tuyên truyền, giáo dục chuyên đề về phòng chống bạo lực, xâm hại cho học sinh các trường Tiểu học, THCS toàn tỉnh.

Cán bộ Sở LĐ-TB&XH trao đổi với học sinh Trường THCS Hiên Vân về vấn đề phòng chống bạo lực, xâm hại.

“Không tiếp xúc, đi chơi với người lạ; không nhận quà vặt của người lạ; nếu người lạ tiếp cận thì phải từ chối và chạy đi báo cho cha mẹ, thầy cô, người mình tin cậy; chia sẻ với bố mẹ, người thân trước các hành vi của người xung quanh làm mình khó chịu…”. Đây là chia sẻ của hai em Nguyễn Hà My, học sinh trường Tiểu học Hiên Vân (xã Hiên Vân, huyện Tiên Du) sau khi được học cách nhận biết tình huống nguy hiểm và phòng chống xâm hại trẻ em.
Trong hơn 1 tiếng của buổi truyền thông, các em học sinh được trao đổi, giao lưu với các cán bộ Phòng Chăm sóc, bảo vệ trẻ em và bình đẳng giới (Sở LĐ-TB&XH), các tình nguyện viên về những kiến thức cơ bản liên quan đến phòng chống bạo lực, xâm hại. Đối tượng xâm hại trẻ em có thể là người lạ nhưng cũng có thể là người quen thân thiết trong gia đình như chú, bác, anh em, hàng xóm… vì thế các em phải luôn cảnh giác, ghi nhớ nguyên tắc “5 ngón tay” trong giao tiếp với người khác: Ngón cái thể hiện trẻ có thể ôm hôn người thân ruột thịt trong gia đình như ông bà, bố mẹ; ngón trỏ là nắm tay với bạn bè, người thân, họ hàng; ngón giữa thể hiện trẻ có thể bắt tay khi gặp người quen; ngón áp út là vẫy tay nếu đó là người lạ; ngón út là trẻ có thể xua tay không tiếp xúc, thậm chí hét to và bỏ chạy nếu người lạ tiến lại gần và có cử chỉ thân mật…
Thông qua những những câu chuyện cụ thể, các câu hỏi giao lưu gần gũi với tình huống trong cuộc sống, các em học sinh hiểu được những điều mình nên làm khi giao tiếp với người xung quanh; phân biệt được đâu là hành vi xâm hại trẻ em; sự khác biệt giữa giới tính nam và giới tính nữ; những vùng nhạy cảm trên cơ thể mà không thể cho người khác tùy tiện đụng chạm vào... Buổi truyền thông cũng cung cấp cho trẻ một số kỹ năng thoát hiểm trong tình huống không may rơi vào nguy hiểm để tự bảo vệ bản thân, kêu gọi sự giúp đỡ cần thiết.
Bà Đỗ Thị Nhung, Phó Hiệu trưởng Trường Tiểu học Hiên Vân cho biết: “Những kiến thức về sự riêng tư của cơ thể, cách phòng chống khi kẻ gian có ý đồ xấu, cách tìm kiếm sự giúp đỡ khi gặp tình huống khẩn cấp được trao đổi ở buổi truyền thông rất hữu ích không chỉ với các em học sinh mà cả với các thầy cô giáo, phụ huynh. Đây sẽ là cơ sở để nhà trường xây dựng các giờ học về kỹ năng sống cho học sinh thêm sinh động, thiết thực, giúp các em được bảo vệ an toàn không chỉ ở gia đình, trường học mà ở cả cộng đồng”.
Theo báo cáo của Sở LĐ-TB&XH, từ năm 2015 đến hết năm 2020, toàn tỉnh phát hiện, xử lý 41 vụ bạo hành, xâm hại trẻ em (độ tuổi từ 6 đến 15 tuổi). Trong đó có 4 trường hợp trẻ bị bạo hành, 31 trường hợp trẻ bị xâm hại, 6 trường hợp trẻ  bị các hành vi xâm hại khác (xâm hại sức khỏe, tính mạng). Theo bà Phạm Thị Hồng Quyên, Trưởng Phòng Chăm sóc, bảo vệ trẻ em và bình đẳng giới, hai năm gần đây, số vụ bạo lực, xâm hại trẻ em bị phát hiện, xử lý giảm hơn nhưng mức độ nghiêm trọng có chiều hướng gia tăng. Khi bị xâm hại, trẻ em không chỉ bị ảnh hưởng sức khỏe mà còn tổn thương nặng nề tinh thần, ảnh hưởng nghiêm trọng tới sự phát triển, gặp nhiều khó khăn khi hòa nhập cộng đồng. Trẻ em trai hay gái, có nhận thức hay chưa đủ nhận thức đều có thể là nạn nhân của nạn xâm hại tình dục…

“Để ngăn ngừa tình trạng này, các trường học, cơ sở giáo dục cần tích hợp nội dung phòng, chống bạo lực, xâm hại trẻ em vào các hoạt động giáo dục, chương trình giảng dạy ở tất cả các cấp học; tăng cường tổ chức đối thoại, diễn đàn để bản thân trẻ em hiểu về quyền được bảo vệ, trực tiếp phát huy quyền tham gia của mình, chủ động lên tiếng, tìm sự trợ giúp khi rơi vào hoàn cảnh bị bạo hành, xâm hại… Bên cạnh đó, tăng cường truyền thông nâng cao hiểu biết của cha mẹ, người thân trong việc thực hiện quyền trẻ em, phòng tránh xâm hại cho trẻ. Vai trò của nhà trường, cộng đồng cũng đặc biệt quan trọng bởi khi trẻ bị người trong gia đình thực hiện hành vi bạo lực, xâm hại thì chính nhà trường, cộng đồng xung quanh phải là nơi giám sát phát hiện nhanh chóng nhất, cùng với các cơ quan chức năng kịp thời can thiệp, hỗ trợ trẻ, ngăn chặn kẻ xấu tiếp tục thực hiện hành vi…”- Bà Phạm Thị Hồng Quyên nhấn mạnh.
Trong tháng 10, chương trình truyền thông phòng, chống bạo lực xâm hại trẻ em sẽ được tổ chức ở 20 điểm trường tại các huyện, thành phố toàn tỉnh. Bên cạnh giáo dục kiến thức, kỹ năng cho học sinh, chương trình hướng tới mục tiêu nâng cao ý thức, trách nhiệm và thúc đẩy hành động của các cấp, ngành, tổ chức đoàn thể, phụ huynh, nhà trường và cộng đồng xã hội trong việc thực hiện quyền của trẻ em, bảo vệ trẻ em khỏi nguy cơ bạo lực, xâm hại. Cùng với đó, kịp thời phát hiện, tố giác và xử lý nghiêm những hành vi xâm hại, bạo lực trẻ em, bảo đảm cho mọi trẻ em đều được sống trong môi trường an toàn, lành mạnh.