Văn hóa Bắc Ninh chuyển động cùng thời cuộc

“Chưa bao giờ văn hóa nhận được nhiều sự quan tâm như hiện nay”. Đó là câu nói được nhắc đến liên tục trong thời gian gần đây. Kể từ sau Hội nghị Văn hóa Toàn quốc 2021 đến nay, câu chuyện chấn hưng văn hóa được đề cập sôi nổi ở nhiều diễn đàn, với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị.

Trong bối cảnh chung, Văn hóa Bắc Ninh cũng bừng tỉnh sau kỳ “ngủ đông” dài vì đại dịch COVID-19, thể hiện qua những chuyển động rõ rệt ở cả bề nổi lẫn chiều sâu; từ công tác tham mưu, hoàn thiện hệ thống văn bản nhằm tháo gỡ “nút thắt” đến việc tham gia tổ chức hàng loạt sự kiện, hoạt động văn hóa quy mô lớn; từ công tác bảo tồn, phát huy giá trị di sản đến tìm kiếm giải pháp phát triển du lịch; từ hoạt động tuyên truyền phục vụ nhiệm vụ chính trị của tỉnh đến quan tâm chăm lo xây dựng môi trường văn hóa cơ sở...
Cũng như nhiều lĩnh vực kinh tế xã hội khác, trong những năm đầu nhiệm kỳ 2020-2025, Ngành Văn hóa Bắc Ninh trải qua hơn 2 năm “đóng băng” vì dịch bệnh. Song, bám sát sự chỉ đạo của Đảng, Nhà nước và của tỉnh, Ngành Văn hóa tranh thủ mọi điều kiện thuận lợi, tận dụng thời cơ, vượt qua thách thức để hoàn thành nhiều mục tiêu quan trọng.
Từ đầu nhiệm kỳ đến ngày 30-5-2023, có hàng chục văn bản quan trọng được Ngành Văn hóa tham mưu trình Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh ban hành, tạo động lực cho các lĩnh vực văn hóa, thể thao, du lịch và gia đình phát triển. Trong đó, trọng tâm là Nghị quyết 71-NQ/TU ngày 29/8/2022 của BCH Đảng bộ tỉnh khóa XX về xây dựng và phát triển văn hóa, con người Bắc Ninh đến năm 2030, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững. Những nội hàm đề cập trong Nghị quyết 71 mang tính toàn diện, bao trùm các lĩnh vực. Đặc biệt, việc xác định: Văn hóa phải tạo ra giá trị vật chất và của cải cho xã hội, thể hiện qua mục tiêu chi ngân sách cho văn hóa là 4% nhưng chỉ tiêu đóng góp của văn hóa cũng phải đạt từ 3-5% đã cho thấy bước đột phá trong tư duy, thể hiện rõ quan điểm, sự đầu tư quyết liệt của tỉnh để tạo ra cú hích cho văn hóa phát triển xứng với tiềm năng.

Tỏa sáng vẻ đẹp di sản văn hóa Bắc Ninh.

Song song với tham mưu xây dựng hệ thống văn bản, chính sách, Ngành Văn hóa còn tham mưu tổ chức thành công nhiều sự kiện văn hóa, thể thao, du lịch cấp tỉnh, cấp quốc gia, quốc tế, phục vụ nhiệm vụ chính trị của Đảng, Nhà nước và của tỉnh, góp phần quan trọng công tác phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Tiêu biểu như: Các hoạt động văn hóa, văn nghệ chào mừng Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Bắc Ninh lần thứ XX nhiệm kỳ 2020-2025; cuộc bầu cử Quốc hội và HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021-2026; Lễ kỷ niệm 190 năm thành lập, 25 năm tái lập tỉnh Bắc Ninh; hoạt động kỷ niệm 100 năm ngày sinh đồng chí Lê Quang Đạo; kỷ niệm 110 năm ngày sinh Tổng Bí thư Nguyễn Văn Cừ; chương trình đón Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và Đoàn công tác đến thăm, chúc Tết Đảng bộ, chính quyền và nhân dân tỉnh Bắc Ninh ngày 24-1-2022; đăng cai tổ chức 4 môn thi đấu tại Đại hội Thể thao Đông Nam Á lần thứ 31; Festival “Về miền Quan họ -2023” với chuỗi 30 hoạt động phong phú, hấp dẫn, thu hút du khách trong nước và quốc tế về với Bắc Ninh...
Một sự kiện có ý nghĩa quan trọng mang tính chất chiến lược trong lãnh đạo việc xây dựng và phát triển văn hóa, con người Bắc Ninh thời kỳ mới là tham mưu tổ chức thành công Hội nghị Văn hóa toàn tỉnh theo hình thức trực tiếp và kết nối trực tuyến đến gần 140 điểm cầu trong tỉnh với sự tham gia của khoảng 7.000 đại biểu.
Cùng với dấu ấn tích cực về đổi mới tư duy, định hướng phát triển văn hóa là sự chuyển động sôi nổi trong các lĩnh vực. Công tác quản lý nhà nước trên tất cả lĩnh vực của ngành được tăng cường toàn diện, hiệu quả. Hợp tác, giao lưu về văn hóa được đẩy mạnh. Hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước và công tác kiểm kê, xếp hạng, ghi danh, quy hoạch, bảo quản, tu bổ, phục hồi, bảo vệ và phát huy giá trị di sản, di tích được quan tâm.

Ngành Văn hóa đã tham mưu tổ chức thành công nhiều sự kiện, hoạt động quy mô lớn, góp phần đưa hình ảnh, con người Bắc Ninh ra cộng đồng thế giới.

Đến giữa nhiệm kỳ, có hơn 130 di tích được hỗ trợ kinh phí và thực hiện tu bổ chống xuống; có thêm 7 Bảo vật Quốc gia được Thủ tướng Chính phủ công nhận (cả tỉnh hiện có 17 Bảo vật Quốc gia). Những cam kết với UNESCO về bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa thế giới - Dân ca Quan họ Bắc Ninh được thực hiện đồng bộ, hiệu quả. Hoàn thiện Đề án “Xây dựng hồ sơ ứng cử quốc gia - Nghề làm tranh dân gian Đông Hồ đề nghị UNESCO đưa vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể cần được bảo vệ khẩn cấp” và triển khai Kế hoạch tổng kiểm kê và lập hồ sơ khoa học di sản văn hóa phi vật thể tỉnh Bắc Ninh giai đoạn 2023 - 2025.
Một dấu ấn mới đáng chú ý là sự đầu tư hào phóng của tỉnh đối với lĩnh vực sản xuất phim về di sản văn hóa và các danh nhân Bắc Ninh. Đó là phim hoạt hình giáo dục lịch sử ”Danh nhân Kinh Bắc” dài hơn 100 tập; phim tuyên truyền, quảng bá di sản văn hóa tiêu biểu tỉnh Bắc Ninh; bộ phim truyện truyền hình dài 5 tập về “Đội thiếu niên Du kích Đình Bảng”; bộ phim truyện truyền hình dài 10 tập về Tổng Bí thư Nguyễn Văn Cừ mang tên “Bình minh phía trước”... Bước đi này thể hiện tầm nhìn trong công tác tuyên truyền quảng bá di sản và mở ra cánh cửa mới, hướng đến mục tiêu phát triển công nghiệp văn hóa.
Bên cạnh đó, tiếp tục thực hiện có hiệu quả các giải pháp xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh, nếp sống văn hóa văn minh, chú trọng giáo dục đạo đức, lối sống trong gia đình, nhất là với thế hệ trẻ. Lĩnh vực kinh doanh dịch vụ văn hóa công cộng, biểu diễn nghệ thuật, quảng cáo bảo đảm hoạt động đúng quy định, qua đó góp phần nâng cao đời sống văn hóa tinh thần trong nhân dân.
Bắc Ninh địa phương có truyền thống quan tâm đến văn hóa. Nhìn lại để đi tiếp, đi đúng hướng và đi xa hơn, bền vững hơn. Với nhận thức, tư duy mới cùng những chuyển động tích cực rõ rệt như đã thấy, chúng ta tin tưởng văn hóa Bắc Ninh sẽ tiếp tục phát triển đột phá, thăng hoa trong giai đoạn mới, xứng tầm với một vùng đất là nôi sinh thành và tảng nền của văn hóa Việt.