Văn hóa công sở

Sinh thời Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn nhắc nhở cán bộ trong việc giao tiếp: “... phải có một thái độ mềm dẻo, khôn khéo, biết nhân nhượng, biết trân trọng nhân cách của người ta”... “Chính phủ là công bộc của dân. Việc gì có lợi cho dân thì làm. Việc gì có hại cho dân thì phải tránh” (*). Công chức, viên chức là người được giao những công việc nhất định của cơ quan là để phục vụ nhân dân, phải coi nhân dân là đối tượng phục vụ, phải hết lòng hết sức làm tròn trách nhiệm với tinh thần là “công bộc” của dân, chống thái độ ban ơn, cửa quyền.

Là người đứng đầu một cơ quan, đơn vị dù ở cấp nào thì ứng xử khôn ngoan nhất vẫn là giải tỏa, làm cho công chức, viên chức tự giác ý thức được việc làm và cách ứng xử, chứ không phải là gây áp lực về quyền lực làm cho họ sợ nhưng không phục. Khi cán bộ, công chức có khuyết điểm trước hết cần đặt bản thân vào vị trí của họ xem họ cảm thấy thế nào khi nhận một sự chỉ trích, thậm chí trách mắng cay nghiệt từ người lãnh đạo. Nếu như nhân viên thực sự mắc lỗi, cách cư xử “hiệu quả” nhất là bao dung, độ lượng với lỗi lầm của họ. Bao dung, độ lượng, thái độ cởi mở, chỉ bảo cặn kẽ, chân thành sẽ cảm hóa được trái tim những người dưới quyền, nhất là những người mắc lỗi, khuyến khích để họ làm việc tốt hơn, đồng thời, chính sự bao dung, độ lượng lại làm cho cái “uy” của người lãnh đạo được nâng lên.

Thái độ không thân thiện, lời lẽ hách dich vu seo là biểu hiện của sự lạm dụng quyền lực và tầm văn hóa thấp; đôi khi tạo nên hình ảnh một người lãnh đạo, một công chức thô thiển, kệch cỡm và non kém về chính trị.

Ngày 2-8-2007, Thủ tướng Chính phủ đã ra Quyết định số 129/2007/QĐ-TTg ban hành quy chế “Văn hóa công sở tại cơ quan hành chính Nhà nước”. Quyết định đã quy định việc giao tiếp, ứng xử phải có thái độ lịch sự, tôn trọng, ngôn ngữ phải rõ ràng, mạch lạc. Đối với nhân dân phải nhã nhặn, lắng nghe ý kiến, giải thích, hướng dẫn rõ ràng, cụ thể các quy định liên quan đến công việc, không được hách dịch, nhũng nhiễu, gây khó khăn, phiền hà khi thực hiện nhiệm vụ. Đối với đồng nghiệp phải có thái độ thân thiện, trung thực và hợp tác...

Quyết định 129/2007/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ là một chủ trương đúng đắn, nhằm xây dựng phong cách chuẩn mực của cán bộ, công chức, viên chức trong hoạt động công vụ, bảo đảm tính trang nghiêm và hiệu quả hoạt động của các cơ quan hành chính Nhà nước. Một công sở đạt tiêu chuẩn văn hóa phải là nơi có môi trường tốt về ngoại cảnh, về nội thất và cả về phương tiện làm việc. Đặc biệt, đó phải là môi trường văn hóa được đề cao; ở đấy mỗi thành viên sống, làm việc trên tinh thần tự giác chấp hành quy định của cơ quan, ứng xử có văn hóa, có kỷ cương, tôn trọng pháp luật, tôn trọng đồng nghiệp.

Để chủ trương đó đi vào cuộc sống, trước hết cần nâng cao ý thức tự giác và tinh thần trách nhiệm của công chức, viên chức, nhất là người đứng đầu trong việc xây dựng và thực hiện nếp sống văn hóa nơi công sở. Yêu cầu đặt ra đối với mỗi thành viên trong cơ quan, công sở là lòng tự trọng, tôn trọng lẫn nhau để mỗi cá nhân đều phát huy hết được năng lực sáng tạo, tính độc lập, tự chủ trong công việc. Các cơ quan, công sở cần căn cứ vào tình hình của đơn vị, cụ thể hóa các quy định của Thủ tướng Chính phủ vào nội quy, quy chế làm việc của cơ quan (nhiệm vụ, quyền hạn của từng chức danh, thời gian làm việc phong cách ứng xử, ngôn ngữ giao tiếp, trang phục...) niêm yết công khai nội quy, quy chế tại nơi tiếp dân và ở từng phòng làm việc; tổ chức hòm thư tiếp nhận sự góp ý của nhân dân đối với cơ quan và với công chức, viên chức; coi văn hóa nơi công sở, nhất là phong cách làm việc và ngôn ngữ trong giao tiếp ứng xử là nội dung thi đua, là tiêu chí để bình xét các danh hiệu; biểu dương, khen thưởng, có hình thức tôn vinh, công nhận các đơn vị đạt tiêu chuẩn “cơ quan văn hóa”, cá nhân thực hiện tốt văn hóa công sở.

Hồng Minh

(*) Hồ Chí Minh toàn tập, tập 4 Nhà xuất bản Chính trị QG, 2002