Văn nghệ sĩ Bắc Ninh trên mặt trận chống dịch COVID-19

Trong cuộc chiến đẩy lùi “giặc” Covid-19, mỗi ngành, lĩnh vực, mỗi người dân đều phải ý thức trách nhiệm xã hội với những đóng góp riêng. Không đứng ngoài cuộc chiến ấy, giới văn nghệ sĩ Bắc Ninh cũng khẳng định sứ mệnh là những chiến sĩ xung kích trên mặt trận phòng chống dịch với vũ khí là các tác phẩm văn học nghệ thuật được “bật mầm” nảy nở từ khắp những “trại sáng tác tại gia”...

Dịch bệnh đi qua, thơ ca ở lại
Giữa mùa dịch, một dòng tác phẩm văn học nghệ thuật mới “bật mầm” góp sức đẩy lùi COVID-19. Bằng năng lực sáng tạo với ngôn ngữ, hình tượng nghệ thuật phong phú, mỗi tác giả góp một góc nhìn, lưu giữ lại cảm xúc trong mùa dịch để khi dịch bệnh qua đi, những vần thơ, bài ca sẽ vẫn ở lại, đọng mãi tình người với muôn vàn cảm xúc của chuỗi ngày tháng không quên...
Dạo một vòng zalo, facebook thấy trên trang cá nhân của các nhà thơ, nhạc sĩ, họa sĩ, ca sĩ chuyên và không chuyên ở Bắc Ninh đăng tải nhiều tác phẩm mới sáng tác về cuộc chiến chống dịch. Thơ và nhạc có lẽ là hai loại hình nghệ thuật được công chúng chú ý và có sức lan tỏa nhiều nhất. Một số tác phẩm âm nhạc của văn nghệ sĩ Bắc Ninh đã ghi dấu ấn với công chúng như ca khúc “Việt Nam một lòng chống dịch COVID-19” đặt lời mới theo làn điệu Dân ca Quan họ cổ “Thuyền mở lái chèo” do NSND Thúy Hường thể hiện hay một số sáng tác mới của các nhạc sĩ Trọng Tĩnh, Nguyễn Trung, Đỗ Anh Quân, Chiêu Thành...
Còn ở mảng thơ, ngay cả khi tự nhốt mình trong nhà chống dịch thì hiện thực đời sống vẫn mang đến cho người yêu thơ Bắc Ninh mạch nguồn cảm xúc riêng để nảy mầm những vần thơ bình dị, gần gũi, sinh động, chiêm nghiệm, đi vào lòng người, thiết thực góp phần cổ vũ toàn xã hội đoàn kết, tin tưởng chung tay chiến thắng đại dịch COVID-19. Tác giả Trần Mai Hương viết “Bắc Ninh, mùa chống dịch” với lời thơ bình dị, dí dỏm, gần gũi mà sâu sắc, ngập cảm xúc thời đại. Bài thơ có đoạn: “...Thành phố đẹp thu mình trong vắng lặng/Hoa khẩu trang tô điểm những mặt người/Tô điểm tình yêu dìu nhau trong hoạn nạn/Sông sâu đò đầy... tình nghĩa vẫn hồng tươi!/Đất Quan họ vẹn nguyên tình Quan họ/Ý Đảng-lòng dân... ta sẽ thắng trận này!”. Cũng là niềm lạc quan bát ngát tình người, nhà thơ Nguyễn Anh Thuấn góp một góc nhìn: “Ta vẫn thấy quê hương đầy lửa ấm/ Siêu nhiễm, siêu vi, không chết được tình Người!/Trái đất vẫn còn đây, bao nhiêu là vẻ đẹp/Diệt cúm xong rồi! Bát ngát những hồng tươi...”- Trích từ “Viết trong mùa dịch cúm”.

Tác phẩm “Chung tay phòng chống dịch Covid-19” của họa sĩ Nguyễn Bá Sơn, Chi hội Mỹ thuật, Hội VHNT tỉnh.

Trò chuyện trực tuyến với Kiến trúc sư Nguyễn Huy Phách, hội viên Hội VHNT tỉnh là tác giả của chùm thơ chống dịch COVID-19 với “Phố vắng mùa dịch bệnh”, “Huyền thoại mùa chống dịch” và “Thần tốc chống dịch”, ông chia sẻ: Chúng tôi luôn ý thức và định vị được các giá trị, sáng tạo những đề tài có ích cho đời sống cộng đồng. Đặc biệt, với khẩu hiệu “Chống dịch như chống giặc”, mỗi văn nghệ sĩ càng thấy trách nhiệm của mình nặng nề hơn trong công tác phòng, chống dịch Covid-19 hiện nay. Tác phẩm văn học nghệ thuật sẽ tạo ra nguồn năng lượng truyền cảm hứng tích cực, cổ vũ cái đúng, cái đẹp. Từ đó, vừa góp phần nâng cao ý thức trách nhiệm công dân, vừa khơi dậy tinh thần yêu nước, đoàn kết cộng đồng để mỗi người dân là một “chiến sĩ” trên mặt trận chống dịch... Và ta hoàn toàn có thể tự hào khi nhìn vào kết quả chống dịch hiện nay ở quê hương mình!”.
Nhà báo Ngô Hồng Giang, Chủ tịch Hội VHNT tỉnh cho biết: Ngay những ngày đầu tiên của “cuộc chiến” chống dịch đã có nhiều ca khúc, bài thơ của văn nghệ sĩ Bắc Ninh được lan truyền nhanh chóng trên mạng xã hội để ca ngợi, cổ vũ tinh thần những chiến sĩ áo trắng, áo xanh ở tuyến đầu chống dịch cũng như kêu gọi sự chung tay của cộng đồng cả nước, truyền đi thông điệp lạc quan, tích cực và còn nhắc nhở, hướng dẫn toàn dân thực hiện các biện pháp ngăn ngừa sự xâm lấn của dịch bệnh. Cho đến nay, khi đất nước đang ở giai đoạn ba của cuộc chiến chống giặc COVID-19, văn nghệ sĩ Bắc Ninh đã sáng tác hàng chục bài thơ, ca khúc và nhiều tác phẩm hội họa để chung tay cùng cộng đồng dập dịch. Tạp chí Người Kinh Bắc bắt đầu từ số tháng 4 này cũng dành những chuyên trang để đăng tải các tác phẩm Văn học nghệ thuật về chủ đề “Chung tay đẩy lùi đại dịch COVID-19.

 “Phần hồn” của đại dịch
Cùng với cả nước, đội ngũ văn nghệ sĩ Bắc Ninh vẫn đang tiếp tục nung nấu, ấp ủ những sáng tác mới về chủ đề COVID-19. Lúc này, mỗi nghệ sĩ cũng là một chiến sĩ trên mặt trận tuyên truyền, cổ vũ nhân dân phòng chống dịch bệnh. Vì thế, không riêng mảng thơ ca, âm nhạc mà các nhà văn, họa sĩ, tác giả kịch bản sân khấu, điện ảnh, các nhiếp ảnh gia... ở tất cả chuyên ngành văn học nghệ thuật đều đang thai nghén, nuôi dưỡng “mầm cảm xúc” với những phác thảo về ngôn ngữ, đường nét, bối cảnh, câu chuyện, hình tượng... để chuẩn bị cho những đứa con tinh thần chào đời và lớn lên.
Với trách nhiệm xã hội, sự sáng tạo và thúc giục từ trái tim, tôi tin là mỗi tác giả dù chuyên hay không chuyên đều sẽ chọn cho mình cách riêng nào đó để ghi lại hình ảnh, cảm xúc, các giá trị và cả những hoang mang, mất mát trong đại dịch lịch sử này. Đó có thể là một góc chợ thưa vắng, những tuyến phố dài im lìm hay ánh nhìn của những “phi hành gia dưới mặt đất”, những vết hằn chằng chịt trên mặt các y bác sĩ vì đeo khẩu trang suốt nhiều ngày liên tục, rồi những âm thanh đặc trưng như tiếng còi hú của xe cứu thương, tiếng cút kít của những chiếc xe đưa cơm trong khu cách ly... Còn cả những nỗi ám ảnh, tiếng thổn thức, những cao trào trong tâm tưởng, những bột phát trong hành động thời đại dịch... Mọi biến đổi trong từng góc cạnh của xã hội cho đến tâm tư, biểu cảm của loài người cần phải được lưu trữ lại.
Một nhà văn đã viết thế này: “Rồi chúng ta sẽ đi qua đại dịch. Nhưng ký ức con người vốn ngắn, sẽ lưu lại những gì? Y văn có thể ghi số ca nhiễm, số người chết tăng vọt khiến nhân loại từ hoảng sợ chuyển sang chai lì. Con người thích chiến công sẽ muốn nhớ những thành công, những “siêu anh hùng giữa đời thường”, những “hành động đẹp có sức lan tỏa”, những niềm vui... Nhưng còn những hoang mang, tự vấn trên con đường vùn vụt “tiến hóa để cô đơn” này, ai sẽ níu giữ, ai sẽ gọi tên?”. Rồi sau đó, nhà văn nhắc các đồng nghiệp cố gắng ghi chép lại, bởi nếu không gọi tên, không lưu giữ để nghiền ngẫm, để trao lại cho những người đi sau, thì còn “đáng sợ hơn”. Đó là “phần hồn” của đại dịch mà ta phải nhớ!.