Vận tải khách công cộng vẫn cần nỗ lực

Những năm gần đây, việc vận tải hành khách công cộng bằng xe buýt trên địa bàn Bắc Ninh phát triển khá mạnh. Số liệu thống kê từ Sở Giao thông- Vận tải tỉnh, với 11 tuyến xe, năm 2008 lượng vận chuyển hành khách của các tuyến xe buýt trên địa bàn tỉnh đạt hơn 8,32 triệu lượt khách thì năm 2009, con số này đã tăng lên 9,92 triệu lượt. Tuy nhiên, vận tải khách công cộng bằng xe buýt đôi lúc vẫn chưa đáp ứng hết nhu cầu đi lại của người dân.

Theo đánh giá của ngành chức năng, chất lượng hoạt động vận tải khách phụ thuộc vào nhiều yếu tố như: Trình độ quản lý của doanh nghiệp vận tải (DNVT); chất lượng phương tiện; tinh thần thái độ phục vụ; giám sát hoạt động vận tải, xử lý vi phạm của cơ quan chức năng; hạ tầng giao thông… Có thể thấy 3 yếu tố đầu thuộc về chủ quan của DNVT, trong đó trình độ quản lý của DNVT là yếu tố xuyên suốt, ảnh hưởng trực tiếp tới hai yếu tố còn lại. Mặc dù có vai trò quan trọng như vậy song trình độ quản lý của nhiều DNVT trên địa bàn tỉnh vẫn còn rất yếu. Phần lớn người đứng đầu doanh nghiệp, nhất là các doanh nghiệp tư nhân được “phát triển” từ lái xe, cán bộ ngành giao thông vận tải về nghỉ hưu. Họ thành lập và hoạt động DNVT theo kiểu “có tiền, có kinh nghiệm”, rất ít các doanh nghiệp có kỹ sư kinh tế giao thông chuyên ngành. Đó là một trong những nguyên nhân chính khiến hoạt động vận tải khách bằng ô tô trên địa bàn tỉnh thiếu tính chuyên nghiệp, đôi khi còn lộn xộn.

Một trong những hạn chế lớn nhất trong công tác vận tải hành khách thời gian qua là tình trạng cạnh tranh thiếu lành mạnh trên đường diễn ra phổ biến giữa những DNVT khai thác cùng tuyến. Thực trạng điều khiển phương tiện chạy chậm trong khu vực nội thành có lượng khách lên xe nhiều nhất rồi tăng tốc, phóng nhanh trên nửa cuối chặng đường còn lại làm nhiều hành khách bức xúc bởi nguy cơ mất an toàn. Khi “cần” khách, lái xe sẵn sàng dừng, đỗ phương tiện không đúng điểm để đón, nhưng khi trả khách lại theo nguyên tắc “đúng điểm dừng” là nguyên nhân chính dẫn đến thực trạng xô xát giữa lái, phụ xe với hành khách trong thời gian qua. Ngoài ra, hạ tầng giao thông trên một số tuyến chưa tốt cũng đã đã ảnh hưởng đến chất lượng vận tải khách. Cùng với đó, do thực hiện nội quy khai thác trên tuyến giữa các doanh nghiệp chưa thống nhất cao, công tác giám sát điều hành của doanh nghiệp đôi lúc còn hạn chế dẫn đến tình trạng doanh nghiệp bỏ chuyến, bỏ lượt, không phục vụ khách đúng với biểu đồ đã đăng ký.

Mặc dù có những hạn chế nhất định song về tổng thể chất lượng hoạt động vận tải khách bằng ô tô trên địa bàn tỉnh thuộc “tốp” khá so với các tỉnh liền kề, đáp ứng phần nào nhu cầu đi lại của người dân. Để có được điều này, Sở Giao thông-Vận tải cùng với các ngành hữu quan thường xuyên thanh, kiểm tra hoạt động của các DNVT trên địa bàn. Nhờ đó, các doanh nghiệp đã kịp thời chấn chỉnh thái độ phục vụ của lái xe, phụ xe, kịp thời xem xét, xử lý vi phạm, phản hồi lại khách hàng và cơ quan thông tin đại chúng khi được tham gia, góp ý kiến. Các DNVT đã chấp hành khá tốt biểu đồ vận hành đã đăng ký với cơ quan quản lý tuyến, quy định về điều kiện vận tải, tình trạng dừng đỗ không đúng quy định…

Để nâng cao hơn nữa chất lượng công tác vận tải khách bằng ô tô, theo ông Chu Quang Định, Trưởng phòng Quản lý Vận tải và ATGT, Sở Giao thông- Vận tải thì cùng với khắc phục những tồn tại đề cập ở trên, các DNVT cần tăng cường vai trò quản lý, nâng cao trách nhiệm với hành khách đi xe và cơ quan quản lý tuyến. Tuyên truyền và chấp hành đúng các quy định của Luật Giao thông đường bộ, đặc biệt là lái xe không được uống bia rượu trước khi điều khiển xe; chấp hành quy định của Chính phủ, Bộ Giao thông- Vận tải về điều kiện kinh doanh, quản lý vận tải. Các DNVT cần tăng cường phối hợp trong quản lý hoạt động để giúp đỡ nhau cùng kinh doanh có hiệu quả, cạnh tranh lành mạnh. Các tuyến buýt có hai doanh nghiệp tham gia khai thác phải phối hợp tự giám sát hoạt động để quản lý điều hành tốt hơn. Ngoài sự cố gắng của DNVT, Nhà nước cần quan tâm đầu tư nâng cấp cơ sở hạ tầng giao thông, lực lượng chức năng tăng cường tuần tra kiểm soát, xử lý vi phạm nhất là những lỗi vi phạm dừng, đỗ sai quy định, chạy sai hành trình trong nội thành, nội thị...

Bài, ảnh: Lâm Dương