Về nơi “dạt dào đã chín trái đầu Xuân”

Những ngày giữa tháng Tư lịch sử, chúng tôi lên đường đến với Điện Biên. Cảnh sắc thiên nhiên Tây Bắc vô cùng cuốn hút với những đèo cao, sông sâu xen lẫn những rừng cây xanh ngút ngát, những vạt hoa lau, hoa tre, hoa ban nở muộn làm cho hành trình gần 500 cây số dường như ngắn hơn so với tưởng tượng ban đầu.

Học sinh trường Tiểu học Hà Nội - Điện Biên Phủ vui chơi trên đồi A1.

Cái nắng đầu hè của Điện Biên khá oi ả nhưng cũng không thể cản bước chân những người con từ khắp mọi miền tổ quốc tìm về nơi đây. Điểm đến đầu tiên của chúng tôi là Đền thờ Liệt sỹ chiến trường Điện Biên Phủ tại phường Mường Thanh, thành phố Điện Biên Phủ, để thắp nén nhang thơm thành kính dâng lên như một lời chào hỏi đối với những Anh hùng Liệt sỹ đã ngã xuống nơi này năm xưa.
Một đoàn du khách cao tuổi mặc áo in hình cờ đỏ sao vàng lặng lẽ, nghiêm trang tiến về phía Đền thờ, kính cẩn dâng hương. Hành lễ xong, đoàn tranh thủ ngồi trong nhà nghỉ chân một chút trước khi sang thắp nhang lên phần mộ tại Nghĩa trang Liệt sỹ A1. Cụ Nguyễn Thị Thanh 90 tuổi, quê ở tỉnh Vĩnh Phúc cho biết đây là lần đầu tiên đến với Điện Biên Phủ. Tuổi cao nhưng cụ vẫn quyết tâm đi vì đã từ lâu mong muốn được một lần được tận mắt nhìn thấy các di tích và tận tay dâng hương tưởng nhớ các Anh hùng Liệt sỹ đã hy sinh vì dân, vì nước.
Cô Nguyễn Thị Ngót, 76 tuổi, ở Cầu Giấy (Hà Nội), từng là Y tá trưởng của khoa A1, bệnh viện Trung ương Quân đội 108. Cô tâm sự, khi còn công tác, cô vinh dự được trực tiếp tham gia chăm sóc sức khoẻ cho Đại tướng Võ Nguyên Giáp, vị tướng huyền thoại gắn liền với chiến thắng Điện Biên Phủ lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu. Cô vẫn luôn mong muốn được về Điện Biên, tận mắt nhìn thấy những di tích lịch sử gắn với tên tuổi của Đại tướng nhưng khi còn công tác vướng bận nhiều việc chưa thực hiện được. Giờ nghỉ hưu, đường xá thuận tiện nên nhân dịp kỷ niệm 70 năm chiến thắng Điện Biên Phủ, cô và một số bạn bè thân thiết đã tổ chức chuyến đi về nguồn ý nghĩa, thoả lòng mong ước bấy lâu.
Chúng tôi đến đồi A1 đúng lúc các em học sinh trường Tiểu học Hà Nội - Điện Biên Phủ của thành phố Điện Biên Phủ đang có giờ học giáo dục truyền thống tại đây. Những đứa trẻ vô tư, hồn nhiên chơi đùa trên đỉnh đồi làm cho cái nắng đầu hè như dịu lại phần nào. Cùng đoàn cựu chiến binh huyện Mỹ Hào, tỉnh Hưng Yên về với Điện Biên, đứng bên hố bộc phá đồi A1, thương binh Phạm Công Thức rưng rưng: Tôi may mắn còn sống, được đến đây để tận thấy những dấu tích hào hùng của thế hệ cha, anh mình. Thật tự hào khi chúng tôi đã tiếp bước cha anh phát huy truyền thống anh hùng, bất khuất của dân tộc, tham gia kháng chiến chống đế quốc Mỹ thành công để gìn giữ trọn vẹn độc lập, chủ quyền của đất nước. Mong rằng, các thế hệ mai sau mãi khắc ghi những hi sinh của lớp lớp cha anh để trui rèn ý chí quyết tâm, phát huy truyền thống anh hùng bất khuất của dân tộc, xây dựng non sông ta, đất nước ta ngày càng to đẹp hơn, đoàng hoàng hơn như Bác Hồ từng căn dặn lúc sinh thời.
Mong muốn của cựu chiến binh Phạm Công Thức đại biểu cho tiếng lòng của các cựu chiến binh trên khắp mọi miền tổ quốc đã không tiếc tuổi xuân, thậm chí máu xương của mình vì nền độc lập, tự do của dân tộc. Và đây, những cô bé, cậu bé dễ thương tôi tình cờ gặp được đã thay cho câu trả lời của thế hệ trẻ. Đứng bên ngôi mộ tập thể của 4 liệt sỹ ngay bên cạnh xác chiếc xe tăng Pháp trên sườn đồi A1, em Khuất Quỳnh Anh, học sinh lớp 4A4  trường Tiểu học Hà Nội -Điện Biên  Phủ tự tin giới thiệu cho tôi nghe: Khi Pháp cho xe tăng điên cuồng phản kích trên cứ điểm A1, các chiến sĩ đã chiến đấu rất anh dũng, dùng súng Bazoka tiêu diệt chiếc xe tăng này. Chiếc xe tăng bốc cháy, quân Pháp mất hẳn hàng rào bảo vệ trên hệ thống phòng tuyến thứ 3, nhưng đồng thời 4 chiến sĩ đã mãi mãi ra đi… Em thủ thỉ: “Em tự hào vì mình được học trong ngôi trường mang tên thủ đô của đất nước và thành phố Điện Biên Phủ thân yêu. Em sẽ phấn đấu học tập thật tốt để xứng đáng với sự hi sinh của các thế hệ cha anh”.
Đứng trước di ảnh các Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân tại chiến trường Điện Biên Phủ được trưng bày trang trọng trong Bảo tàng Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ, em  Đăng Khuê, học sinh lớp 3 trường Marie Curie (Hà Nội)  hào hứng: “Đây là ông Bế Văn Đàn đã lấy thân làm giá súng còn đây là ông Phan Đình Giót lấy thân mình lấp lỗ châu mai…” Mẹ của bé cho biết, bé rất đam mê môn lịch sử và thần tượng các anh hùng. Chính vì vậy, bố mẹ quyết định cho anh em Đăng Khuê hành trình về địa chỉ đỏ ý nghĩa này nhân dịp kỷ niệm 70 năm chiến thắng Điện Biên Phủ.

Các cựu chiến binh về dâng hương tưởng nhớ các liệt sỹ tại chiến trường Điện Biên Phủ.

Du khách nào đến Khu di tích Hầm chỉ huy của tướng Đờ- Cát tại Điện Biên Phủ cũng tranh thủ chụp một vài tấm hình kỷ niệm trước lắp hầm đã quen thuộc trong sách giáo khoa Lịch sử. Ai cũng cầm lá quốc kỳ trên tay như muốn tái hiện giây phút lịch sử chiều ngày 7-5-1954, lá cờ đỏ sao vàng của ta tung bay trên nóc hầm Đờ - Cát, đánh dấu Chiến dịch Điện Biên Phủ toàn thắng. Chị Huỳnh Phạm Lệ Hà ở phường Chính Gián, quận Thanh Khê (thành phố Đà Nẵng) vui vẻ cho biết: Đoàn chúng tôi có 30 người là hội viên Phụ nữ và Cựu chiến binh đi máy bay từ Đà Nẵng ra Hà Nội, sau đó đi tiếp chuyến bay từ Hà Nội lên Điện Biên Phủ. Những sự kiện trong “56 ngày đêm khoét núi, ngủ hầm, mưa dầm, cơm vắt” tôi đều đã được học trong lịch sử và thấy rất đỗi tự hào. Nhưng được đến đây, tận mắt chứng kiến dấu tích chiến tranh, được nhìn tư liệu, hiện vật, được bước đi trên những mảnh đất xưa kia là trận địa ác liệt, từng thấm đẫm máu đào của các Anh hùng Liệt sỹ tôi càng thấy thêm trân trọng, khâm phục ý chí sắt đá, tinh thần hy sinh vì tổ quốc của ông, cha ta.
Từ trung tâm thành phố Điện Biên Phủ, chúng tôi di chuyển gần 40 cây số nữa để đến với khu di tích Sở Chỉ huy chiến dịch Điện Biên Phủ. Xe chạy trên con đường trải nhựa phẳng lỳ giữa những dãy đồi núi lô nhô. Bỗng, một khoảng không gian xanh ngát của lúa đương thì con gái hiện ra trước mắt, xa xa là những nếp nhà sàn xinh xắn nép mình bên những quả đồi. Ấy là lúc chúng tôi đến gần với khu di tích. Ẩn mình trong khu rừng già thuộc xã Mường Phăng, huyện Điện Biên, đây là nơi Đại tướng Võ Nguyên Giáp vẫn thường làm việc và nghỉ ngơi trong Chiến dịch Điện Biên Phủ. Những lán làm việc nhỏ nhắn, đơn sơ, mộc mạc được phục dựng lại cho du khách tưởng tượng được những tháng ngày Đại tướng cùng các tướng lĩnh tập trung cao độ cho chiến dịch. Xung quanh khu di tích giờ là bản làng trù phú, điện đường, trường trạm được đầu tư khang trang. Bà con nhân dân nơi đây ngoài canh tác nông nghiệp còn tham gia phát triển du lịch nên đời sống ngày một khấm khá. Đứng giữa Mường Phăng hôm nay tôi lại nhớ đến những câu thơ của nhà thơ Chế Lan Viên về xứ thiêng liêng rừng núi anh hùng này: “Nơi máu rỏ tâm hồn ta thấm đất/Nay dạt dào đã chín trái đầu xuân”.
Đêm Điện Biên se lạnh, bên căn nhà sàn của khu du lịch cộng đồng, du khách quây quần đốt lửa trại, ca hát tưng bừng. Một bản mashup hoàn hảo giữa 2 nhạc phẩm “Giải phóng Điện Biên” và “Nối vòng tay lớn” được cất lên bởi những giọng ca không chuyên với âm sắc cả 3 miền Bắc -Trung- Nam: “… Núi sông bừng lên. Đất nước ta sáng ngời. Cánh đồng Điện Biên, cờ chiến thắng tưng bừng trên trời… Cờ nối gió đêm vui nối ngày. Dòng máu nối con tim đồng loại. Dựng tình người trong ngày mới. Thành phố nối thôn xa vời vợi. Người chết nối linh thiêng vào đời. Và nụ cười nối trên môi...” Những âm thanh tưng bừng thôi thúc lòng người, nghe chộn rộn trong tim, gợi nhớ hình ảnh lá cờ đỏ sao vàng tung bay trên nóc hầm Đờ - Cát chiều 7-5-1954, đánh dấu chiến thắng của Chiến dịch Điện Biên Phủ. Rồi lá cờ đỏ sao vàng ấy lại kiêu hãnh tung bay trên nóc Dinh Độc lập sáng 30-4-1975, ghi dấu đại thắng của Chiến dịch Hồ Chí Minh. Vâng, giữa lòng chảo Điện Biên nghe du khách 3 miền hoà ca nối vòng tay lớn, anh linh các Anh hùng Liệt sỹ hẳn sẽ ngậm cười nơi chín suối. Tôi lại nhớ nụ cười giòn tan của những em học sinh ngây thơ trong nắng sớm, trên sườn đồi A1 Bùn - Máu và Hoa.