Về với... Hội Lim

Chưa bao giờ, hội Lim lại có sức hút kỳ lạ như năm nay. Mọi ngả đường, dòng người miên man, nườm nượp nối tiếp nhau dồn tụ về, ken kín đặc cả một khu vực trung tâm rộng lớn của thị trấn Lim. Giữa biển người trảy hội mênh mông ấy, ai cũng hào hứng chen vai để vào hội. Bởi, rất khó lòng cưỡng lại sức hấp dẫn của những làn điệu Dân ca Quan họ vốn đã làm nức lòng người muôn phương cùng rất nhiều hoạt động lễ hội và các trò chơi dân gian đặc sắc khác.

Rạng ngày chính hội (13 tháng Giêng), cả đồi Lim bừng sáng khi hơn 3000 liền anh, liền chị tụ hội về, kết thành “dàn đồng ca Quan họ” khổng lồ để cùng thực hiện chương trình xác lập kỷ lục Quốc gia “Nhiều người mặc trang phục Quan họ và cùng hát Dân ca Quan họ Bắc Ninh”. Lễ đón nhận bằng xác lập kỷ lục được diễn ra long trọng với sự hiện diện của các đồng chí: Trần Văn Túy, Ủy viên BCH T.Ư Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh; Nguyễn Nhân Chiến, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh; các đồng chí Ủy viên BTV Tỉnh ủy; Thường trực HĐND, UBND tỉnh; lãnh đạo các huyện, thị xã, thành phố và được sự chứng kiến của hàng vạn người trảy hội.

Chương trình xác lập kỷ lục do Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp với Hội những người yêu Dân ca Quan họ Bắc Ninh tổ chức. Đây chính là điểm nhấn đặc biệt và có lẽ cũng là lý do khiến lượng người trảy hội Lim năm nay tăng đột biến. Màn đồng ca các bài Quan họ “Khách đến chơi nhà”, “Mời nước mời trầu” và giã bạn bằng bài“Chuông vàng gác cửa Tam quan” để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng mỗi người về dự hội. Chương trình xác lập kỷ lục đã khép lại thành công theo đúng kịch bản. Trao đổi với phóng viên Báo Bắc Ninh ngay sau khi chương trình xác lập kỷ lục kết thúc, ông Nguyễn Quang Nhị, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch cho biết: Sở dĩ chọn năm 2012 để thực hiện xác lập kỷ lục này mà không phải là năm khác vì đây là thời điểm hội tụ đầy đủ mọi yếu tố cần và đủ. Đồng thời, để khẳng định với công chúng kết quả của những chương trình hành động mà tỉnh nhà đã thực hiện nhằm bảo tồn và phát huy giá trị của Dân ca Quan họ Bắc Ninh sau ba năm được UENSCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể Đại diện của Nhân loại…

Trời bừng nắng ấm trong lúc các liền anh, liền chị rút khỏi khu vực tập kết xác lập kỷ lục để nhường lại không gian cho những hoạt động trò chơi dân gian như: đấu vật, đu tiên, đập niêu, bịp mắt bắt dê… Hàng rào mềm được gỡ bỏ, dòng người trảy hội tứ phương ùn ùn kéo về đồi Lim đông dày như nêm cối. Người người chen vai thích cánh tiến về khu vực chùa Hồng Ân lễ phật rồi rẽ sang các lán Quan họ để được thưởng thức, giao lưu cùng các liền anh, liền chị Quan họ. Học sinh, sinh viên, nam thanh, nữ tú đều diện trang phục đẹp dắt díu nhau từng tốp, từng đoàn xem đu tiên, tham gia trò chơi đập niêu, cổ vũ sới vật… Cánh đàn ông lại mê mải, trầm ngâm bên các bàn cờ tướng trải ngay dưới một khoảnh đất hẹp hoặc có khi sốt sắng chạy theo cổ vũ mấy chú gà chọi. Thiếu niên, nhi đồng nhìn không chớp mắt những ông già nặn tò he bằng bột màu. Toàn cảnh đồi Lim thực sự giống một bức tranh sống động với đủ màu sắc và vô số hoạt động.

Chúng tôi cũng được nghe nhiều du khách đến từ các nơi khác nhau chia sẻ cảm xúc và đều thấy ở họ sự háo hức, phấn chấn khi hòa mình vào dòng người trảy hội. Anh Trần Văn Hải (thôn Khả Lý Thượng, xã Quảng Minh, Việt Yên, Bắc Giang) sau khi tham gia hai keo vật kể: “Lần đầu tiên đến hội Lim và tham dự một lễ hội đông vui như thế, tôi rất thích không gian nơi đây. Hội Lim xứng đáng là lễ hội của vùng đất văn hóa và lễ hội danh tiếng! Nhất định, năm sau, gia đình tôi lại thu xếp công việc để về với lễ hội văn hóa đặc sắc này.

Nếu phần hội diễn ra sôi động trên đồi Lim và khắp các trục đường xung quanh đông hội thì phần lễ lại được tiến hành trang nghiêm ở trong đình của mỗi làng. Vì năm nay, nhân dân trong vùng không tổ chức rước quy mô mà chỉ tổ chức rước trong nội bộ từng làng theo nghi thức truyền thống. Có mặt tại khu vực ngã tư thị trấn Lim, thấy giao thông tạm thời bị ngưng trệ, dòng người trảy hội dạt sang hai bên nhường đường cho đoàn rước gần 500 người của làng Lũng Giang đang chầm chậm tiến về đình Lim. Cụ Nguyễn Công Thoan, 93 tuổi (cao niên làng Lũng Giang, thị trấn Lim) cho biết: Đây là nghi lễ truyền thống, không thể bỏ được mỗi khi dân làng mở hội để tưởng nhớ đến người đã có công cắm đất xây dựng đình Lim có tên là Đức Thánh Sùng Lộc. Đặc sắc nhất trong đoàn rước có lẽ là sự hoạt náo, sôi động của người phất cờ thỉnh thoảng lại xướng lên điệp khúc “Năm châu đổi mới/ Thế giới hòa bình/ Trống đánh rập rình/ Cờ bay phấp phới/ Toàn dân phấn khởi/ Kéo ngựa về đình/ Anh em chúng ta cùng nhau hô tiếng…Ha !”.

Những đoàn rước với nghi thức tế lễ truyền thống chính là yếu tố lưu dấu ý nghĩa quan trọng kết tạo nên giá trị, bản sắc của hội Lim do đó đã thu hút sự chú ý không chỉ của người dân trong vùng mà của rất nhiều du khách thập phương trảy hội. Chị Trương Thị Oanh ở phường Ninh Xá, thành phố Bắc Ninh -một trong số hàng nghìn người chờ để xem đoàn rước, chia sẻ: Đi hội ở đâu, tôi cũng thích nhất là được xem rước. Đến hội Lim, bên cạnh nhiều hoạt động hấp dẫn như nghe hát Quan họ, xem các liền chị têm trầu cánh phượng, tham gia các trò chơi dân gian thì nghi thức rước kiệu, tế lễ tôi thấy đặc sắc và để lại nhiều ấn tượng nhất.

Theo đánh giá của BTC, hội Lim năm nay diễn ra nhộn nhịp, an toàn và  những vấn đề tồn tại gần như không có, khiến dòng người trảy hội được thảnh thơi, thoải mái và phấn khởi hơn. Với số lượng người trảy hội Lim đông nhất từ trước đến nay cho thấy lễ hội truyền thống vùng Lim và quá trình tiếp nối gìn giữ, lưu dấu biết bao giá trị văn hóa truyền thống, giàu bản sắc của miền quê văn hiến Bắc Ninh – Kinh Bắc vẫn luôn có sức hút mãnh liệt, chinh phục du khách muôn phương. Liền anh, liền chị ở hội Lim đã ca lời giã bạn nhưng những dòng người về với hội hẳn còn chưa dứt và hẹn lại hội Lim những mùa xuân sau nữa…

PV VH-XH