Xây dựng báo cáo đánh giá môi trường chiến lược phục vụ phát triển kinh tế-xã hội

Để bảo đảm hài hòa giữa phát triển kinh tế-xã hội với hoạt động bảo vệ môi trường, Bắc Ninh đang tập trung thực hiện báo cáo Đánh giá môi trường chiến lược (ĐMC). ĐMC phân tích xu hướng biến đổi của các thành phần môi trường (nước, không khí, đất và đa dạng sinh học) khi triển khai các dự án quy hoạch phát triển kinh tế-xã hội và đưa ra các biện pháp phòng ngừa, giảm thiểu. Bước đầu, ĐMC đã nhận được nhiều ý kiến đóng góp quan trọng của các ngành chức năng để sớm hoàn thiện.

Theo kết quả tính toán, lượng nước cấp cho nhu cầu phát triển của tỉnh năm 2010 là gần 97 triệu m³ , dự báo đến năm 2015 là hơn 151 triệu m³, năm 2020 là hơn 208 triệu m³… Chưa tính việc suy giảm nguồn nước do phát triển thủy điện vùng thượng lưu các sông làm mức nước các sông hạ thấp và tác động của biến đổi khí hậu làm thay đổi lượng mưa cả về không gian, thời gian. Trong khi đó, chất lượng nước mặt, nước ngầm có xu hướng diễn biến xấu do gia tăng chất thải, nước thải từ các hoạt động sản xuất công nghiệp, chăn nuôi… thẩm thấu gây ô nhiễm. Hay xu thế biến đổi chất lượng môi trường không khí theo hướng giảm dần, vì các hoạt động CN-TTCN, phương tiện giao thông tăng và khí thải từ các khu chôn lấp rác thải, chứa nước thải chưa qua xử lý.

Đáng quan tâm là việc dự báo lượng phát thải vào không khí tỷ lệ thuận với sự gia tăng ngành nghề và công suất trong các khu, cụm công nghiệp. Báo cáo ĐMC cũng đưa ra nhận định diện tích đất chưa sử dụng ngày càng giảm, đất nông nghiệp giảm dần, dẫn đến tình trạng thâm canh tăng năng suất cây trồng. Từ đó tăng lượng phân bón và thuốc bảo vệ thực vật gây ra tình trạng thoái hóa đất. Ngoài ra, một số hoạt động đào, đổ thải bùn ao, rác thải bừa bãi và xây dựng hạ tầng cũng gây xói mòn, suy giảm tài nguyên đất…

Trên cơ sở những tính toán, dự báo trên, báo cáo ĐMC đề xuất các giải pháp: Nâng cao vai trò quản lý Nhà nước và tăng cường hoạt động đầu tư xây dựng hạ tầng trong lĩnh vực bảo vệ môi trường; tiếp tục xác định nhu cầu và sắp xếp thứ tự ưu tiên cho các ngành dùng nước, kiểm soát chặt chẽ hoạt động khoan thăm dò, khai thác nước ngầm, xả thải độc hại vào nguồn nước; công bố công khai, tuyên truyền rộng rãi phương án điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất, đồng thời căn cứ quy hoạch sử dụng đất và kế hoạch hàng năm để thực hiện giao đất, thu hồi đất; sử dụng tiết kiệm, hiệu quả tài nguyên đất đi đôi với các biện pháp cải tạo và bảo vệ môi trường đất; tích cực ứng dụng tiến bộ kỹ thuật, công nghệ để xử lý chất thải, khí thải trong sản xuất CN-TTCN; bảo vệ và phát triển diện tích rừng, xanh hóa các khu đô thị, công nghiệp; xây dựng chương trình truyền thông về hoạt động bảo vệ môi trường và lồng ghép phù hợp vào các bậc học…

Trong quá trình thực hiện báo cáo ĐMC, nhiều sở ngành đã tham gia đóng góp những ý kiến bổ sung như: tác động ô nhiễm môi trường của công nghệ điện tử-viễn thông; hiện trạng và giải pháp bảo vệ các dòng sông; giải pháp kiểm soát lượng khí thải của các phương tiện giao thông… Đặc biệt, là việc cần làm rõ tác động của môi trường đến tuổi thọ của con người. Bởi suy cho cùng, phát triển kinh tế-xã hội, xây dựng môi trường bền vững cũng nhằm nâng cao chất lượng cuộc sống, tuổi thọ của nhân dân.

Việc hoàn thiện sớm ĐMC sẽ là tiền đề quan trọng để Chính phủ phê duyệt dự án “Rà soát, điều chỉnh quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế-xã hội tỉnh Bắc Ninh đến năm 2020, định hướng đến năm 2030” và xây dựng môi trường phát triển bền vững. Vì vậy, cùng với việc đóng góp vào ĐMC, các sở ngành cũng cần có những giải pháp cụ thể trong lĩnh vực quản lý để hạn chế tới mức tối đa ô nhiễm môi trường.