Xử lý giao đất ở không đúng thẩm quyền, đất lấn chiếm, tự ý chuyển mục đích sử dụng

Hơn 1 năm thực hiện Kết luận số 739-KL/TU ngày 12-6-2023 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy và Kế hoạch số 219/KH-UBND ngày 6-7-2023 của UBND tỉnh về việc xử lý các trường hợp giao đất ở không đúng thẩm quyền; sử dụng đất lấn, chiếm; tự ý chuyển mục đích sử dụng đất trên địa bàn tỉnh, kết quả chưa thực sự khả quan. Theo đánh giá của Sở Tài nguyên và Môi trường (cơ quan chủ trì trong thực hiện các kết luận, kế hoạch của tỉnh) cho thấy, sự chỉ đạo tại một số nơi chưa quyết liệt, công tác tuyên truyền, vận động còn hạn chế; người sử dụng đất chưa nhận thức được quyền và lợi ích của mình trong việc kê khai, đăng ký cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, dẫn đến không thực hiện theo yêu cầu của cơ quan nhà nước. Hơn nữa, hóa đơn, chứng từ, phiếu thu thể hiện thời điểm, nguồn gốc sử dụng đất của người sử dụng đất hầu như không còn lưu lại, hoặc nội dung ghi không rõ ràng, gây khó khăn trong việc xác định nguồn gốc, thời điểm để xét duyệt; các trường hợp đã chuyển nhượng qua nhiều người tại nhiều giai đoạn khác nhau, chỉ có giấy tờ viết tay không có xác nhận của chính quyền địa phương; nguồn gốc sử dụng đất phức tạp, lãnh đạo thôn, khu phố đã thay đổi qua nhiều thời kỳ nên rất khó rà soát xác định nguồn gốc, thời điểm, loại đất sử dụng… Đây là những rào cản trong xử lý, tiến tới giải quyết dứt điểm các trường hợp giao đất ở không đúng thẩm quyền; sử dụng đất lấn, chiếm; tự ý chuyển mục đích sử dụng đất trong toàn tỉnh.
Thực hiện quan điểm chỉ đạo nhất quán của Tỉnh uỷ, UBND tỉnh, huy động sức mạnh của cả hệ thống chính trị tập trung tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, phối hợp giải quyết, xử lý đối với các trường hợp giao đất ở không đúng thẩm quyền; sử dụng đất lấn, chiếm; tự ý chuyển mục đích sử dụng đất, các cấp, ngành đã thực sự vào cuộc, đề cao công tác tuyên truyền, vận động, đối thoại với nhân dân, tổ chức phổ biến, tập huấn, hướng dẫn, mở chuyên mục giới thiệu, đưa thông tin, mục đích, ý nghĩa trên các phương tiện truyền thông... để người dân nhận thức rõ quyền, lợi ích và trách nhiệm công dân, tạo sự đồng thuận cao trong các tầng lớp nhân dân, ổn định tình hình địa phương. Cụ thể: Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy tổ chức 36 hội nghị báo cáo viên, giao ban tư tưởng, giao ban báo chí nhằm định hướng, tuyên truyền, triển khai, thực hiện các kết luận, kế hoạch của tỉnh; Ban Dân vận Tỉnh ủy tuyên truyền, phổ biến các quy định của pháp luật đất đai đến từng cán bộ công chức, người lao động trong hệ thống dân vận toàn tỉnh, yêu cầu Ban Dân vận các Huyện ủy, Thị ủy, Thành ủy tăng cường nắm bắt tình hình cơ sở, tổng hợp các ý kiến, tâm tư, nguyện vọng của người dân, đề xuất các cơ quan có thẩm quyền giải quyết nguyện vọng chính đáng của người sử dụng đất; MTTQ tỉnh tuyên truyền hơn 400 buổi cho khoảng 18.000 lượt người tham gia về thực hiện các quy định của pháp luật đất đai; Ban Nội chính Tỉnh ủy rà soát, tham mưu, đôn đốc chỉ đạo 5 vụ việc, đơn thư tồn đọng, phức tạp liên quan đến vi phạm đất đai, báo cáo Ban Thường vụ Tỉnh ủy xem xét, giải quyết; Thanh tra tỉnh giao Phòng Nghiệp vụ tham mưu, hướng dẫn các sở, ngành, địa phương giải quyết, xử lý các kết luận thanh tra, đơn thư kiếu nại, tố cáo liên quan đến việc xử lý các trường hợp vi phạm đất đai, nhằm giải quyết kịp thời các mâu thuẫn phát sinh trong đời sống xã hội. Các sở, ngành cũng vào cuộc hướng dẫn, kê khai thuế cho người sử dụng đất khi thực hiện nghĩa vụ tài chính về đất đai theo đúng quy định; giải quyết theo thẩm quyền những khó khăn, vướng mắc phát sinh liên quan đến giá thu tiền sử dụng đất khi thực hiện xử lý các trường hợp giao đất ở trên; tổ chức rà soát quy hoạch các khu đất giao đất ở không đúng thẩm quyền; sử dụng đất lấn, chiếm, tự ý chuyển mục đích sử dụng đất để điều chỉnh (nếu cần) theo đúng quy định, tính toán diện tích đất ở phù hợp với nhu cầu của địa phương… Cơ quan chủ quản là Sở Tài nguyên và Môi trường tham mưu UBND tỉnh thành lập Tổ công tác để chỉ đạo, đôn đốc, hướng dẫn, tháo gỡ, giải quyết khó khăn, vướng mắc trong xử lý các trường hợp vi phạm đất đai; tổ chức hội nghị hướng dẫn triển khai các kết luận, kế hoạch của tỉnh; phối hợp với UBND các huyện, thị xã, thành phố hướng dẫn cụ thể trình tự, thủ tục đăng ký đất đai, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất cho các trường hợp giao đất ở không đúng thẩm quyền; sử dụng đất lấn, chiếm; tự ý chuyển mục đích sử dụng đất; bám sát tiến độ thực hiện ở các địa phương để kịp thời tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc; định kỳ, báo cáo Ban Thường vụ Tỉnh ủy, UBND tỉnh xem xét, chỉ đạo các địa phương đẩy nhanh tiến độ thực hiện.
Theo rà soát, thống kê, toàn tỉnh có 45.018 thửa đất ở giao không đúng thẩm quyền; lấn, chiếm; tự chuyển mục đích sử dụng đất, diện tích 976,8 ha. Đến thời điểm hiện tại, các xã, phường, thị trấn tổ chức xét duyệt được hơn 10.001/45.018 hồ sơ. Với sự vào cuộc đồng bộ, quyết tâm của cả hệ thống chính trị, chắc chắn đến hết năm 2025, toàn tỉnh sẽ hoàn thành việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho các trường hợp trên đủ điều kiện, giải quyết dứt điểm các tồn đọng về đất đai có nguy cơ phát sinh mâu thuẫn, khiếu kiện, bảo đảm sự phát triển bền vững.