Ý tưởng nhân văn bắt nguồn từ cuộc sống

Trong số những học sinh tiêu biểu được Quỹ khuyến học, khuyến tài Phạm Văn Trà tôn vinh năm 2017, có đôi bạn thân với một dự án rất nhân văn, bắt nguồn từ thực tiễn cuộc sống. Dự án ấy đã vinh dự giành giải Nhất cuộc thi khoa học kỹ thuật toàn quốc năm 2017. Đồng tác giả dự án là em Thân Hoàng Gia Huy (lớp 12A6) và Vũ Nhật Hào (lớp 12A5) cùng là học sinh Trường THPT Hàn Thuyên.

Người trực tiếp hướng dẫn Gia Huy và Nhật Hào từ khi các em mới hình thành ý tưởng, đến khâu hoàn thiện sản phẩm mang tên “Xe lăn điều khiển bằng nhận dạng cử chỉ của đầu” là Thạc sỹ Vật lý Ngô Quang Tiến. Thầy Tiến cũng là giáo viên nhiều năm dẫn dắt học sinh nhà trường giành giải cao tại cuộc thi quan trọng này.

Tối ngày 9-9, cả 3 thầy trò đều vinh dự đứng lên bục vinh quang nhận học bổng mang tên vị Đại tướng quê hương Phạm Văn Trà. Chỉ khác cái, thầy Tiến vẫn công tác tại trường còn Gia Huy và Nhật Hào đã trở thành những tân sinh viên Đại học Bách khoa Hà Nội.

Có thể nói, đây là dự án nhân văn sâu sắc bởi nó bắt nguồn từ thực tiễn cuộc sống. Em Thân Hoàng Gia Huy, tác giả đầu tiên chia sẻ:

“Hàng xóm nhà em có một gia đình cựu binh , các con của họ đều bị nhiễm chất độc da cam, cuộc sống vô vàn khó khăn, xót thương nhất là họ không thể di chuyển do bại liệt… Cảm thương hoàn cảnh, từ lâu em đã mơ ước thiết kế ra một sản phẩm (xe lăn đa dụng) có thể giúp họ và những người hoàn cảnh tương tự có thể di chuyển cơ động nhờ vào cử chỉ của đầu. Ý tưởng đó được tiếp sức khi em trao đổi, bộc bạch với người bạn thân Nhật Hào và thầy giáo Ngô Quang Tiến.”

Đồng tác giả: Vũ Nhật Hào (trái) và Thân Hoàng Gia Huy bên dự án đạt giải Nhất cuộc thi khoa học kỹ thuật toàn quốc năm 2017.

Khi 3 ý tưởng gặp nhau, thầy trò tập trung trí tuệ, tìm đọc các tài liệu liên quan, phân công khảo sát thực tế, tìm hiểu, nghiên cứu các loại xe lăn trên thị trường để kế thừa những ưu điểm, khắc phục những hạn chế làm cơ sở thiết kế, chế tạo ra sản phẩm mới độc đáo, hữu dụng hơn. Thoạt nghe vẻ đơn giản, nhưng từ khi hình thành ý tưởng đến khâu hoàn thiện sản phẩm cực kỳ phức tạp, thầy trò phải lao tâm khổ tứ nhiều tháng trời, với sự cộng tác giúp đỡ tận tình của các đồng nghiệp, của lãnh đạo nhà trường. Lãnh đạo trường đề nghị những giáo viên Ngoại ngữ tiêu biểu giúp thầy, trò tìm đọc, dịch các tài liệu nước ngoài; giáo viên Tin học giúp lập trình kiến thức… Vất vả lao tâm, nhưng niềm đam mê cháy bỏng đã giúp thầy trò vượt lên tất cả để giành chiến thắng. Dự án độc đáo được hoàn thành với sản phẩm hiện hữu, mang tính nhân văn sâu sắc có tên “Xe lăn điều khiển bằng nhận dạng cử chỉ của đầu”.

So với các loại xe lăn đa dụng nhất trên thị trường hiện nay, Xe lăn điều khiển bằng nhận dạng cử chỉ của đầu vẫn giữ nguyên các chức năng tiến, lùi, xoay 360 độ tại chỗ, khung xe cứng, vững, luôn hoạt động tốt…, nhưng lại có thêm nhiều ưu điểm vượt trội như có thể điều khiển bằng đầu đi đa hướng dựa vào chiếc mũ bảo hiểm gắn cảm biến góc nghiêng. Với những điểm vượt trội này, người bại liệt vẫn có thể điều khiển xe lăn theo ý muốn mà không cần sử dụng đến chân, tay.

Như đã thẩm định, Xe lăn điều khiển bằng nhận dạng cử chỉ của đầu đạt tốc độ tối đa 4 km/giờ, ắc quy hoạt động liên tục 4 đến 5 giờ, hệ thống phanh điện tự hãm, tải trọng (người trên xe) tối đa 120 kg… Đáng chú ý, xe có thể lao dốc 15 độ, có nút SOS (báo động) khi cần gọi điện cho người thân, tự động gọi điện cho người thân khi gặp sự cố…

Tại cuộc thi khoa học kỹ thuật toàn quốc năm 2017, sản phẩm của Gia Huy và Nhật Hào (thực chất là sản phẩm chung của 3 thầy trò) đã vinh dự vượt qua 49 dự án thuộc lĩnh vực cơ khí toàn quốc và giành giải Nhất Quốc gia. Bộ GD-ĐT nhận định, sản phẩm này không chỉ có ý nghĩa nhân văn sâu sắc, mà còn góp phần vào sự phát triển của ngành tự động hóa. Từ mô hình nghiên cứu ban đầu có thể gợi mở, phát triển thành mô hình thực tế để áp dụng rộng rãi trong đời sống.

Ý nghĩa hơn, sau khi chiến thắng trở về, thầy trò Ngô Quang Tiến đã mang sản phẩm độc đáo trao tặng cho gia đình người hàng xóm bại liệt của Gia Huy trong niềm xúc động dâng trào. Với kết quả đạt được, 2 em Thân Hoàng Gia Huy và Vũ Nhật Hào đã được tuyển thẳng vào Đại học Bách khoa Hà Nội, ngôi trường mà các em từng mơ ước để thêu dệt tiếp những ước mơ, hoài bão của tuổi trẻ…