Đá Chông in dấu chân Người

Trên đất Ba Vì - miền quê núi Tản sông Đà, trong tiếng gió ngàn, sóng cả, dòng người khắp mọi miền Tổ quốc về với Khu di tích K9-Đá Chông ngày một đông hơn. Bởi lẽ, nơi đây không chỉ lưu giữ nhiều kỷ niệm, hiện vật gắn với cuộc đời Bác Hồ kính yêu mà còn là “địa chỉ đỏ” giáo dục truyền thống yêu nước, lịch sử dân tộc trong mỗi người con Đất Việt.

Du khách nghe hướng dẫn viên giới thiệu về những kỷ vật gắn với Bác tại khu di tích Đá Chông.

“Địa chỉ đỏ”

Nằm cách trung tâm Thủ đô 70km, khu di tích K9-Đá Chông (xã Minh Quang, huyện Ba Vì, thành phố Hà Nội) thoáng đãng, yên bình với vẻ đẹp hoang sơ, tĩnh tại của núi rừng. Nơi đây có nhiều tảng đá thon nhọn tựa những mũi chông, ngọn mác từ dưới đất đâm lên vì thế người dân từ xưa đã gọi địa danh này là Đá Chông.

Tháng 5-1957, trong một lần đi kiểm tra diễn tập bên sông Đà, Bác đã dừng chân nghỉ tại một khu đồi của Đá Chông. Thấy nơi đây phong cảnh đẹp, khí hậu mát mẻ, thuận lợi về nhiều mặt, Bác đã trao đổi với các đồng chí trong Đoàn xây dựng Đá Chông trở thành khu căn cứ làm việc và tiếp khách của Trung ương, đề phòng đế quốc Mỹ mở rộng chiến tranh phá hoại bằng không quân ra miền Bắc.

Ngôi nhà sàn có diện tích 275m² được khánh thành vào tháng 3-1960 là nơi làm việc, nghỉ ngơi của Chủ tịch Hồ Chí Minh tại khu căn cứ. Chính Bác Hồ là người duyệt bản thiết kế, cắm mốc chọn hướng xây dựng. Phía Tây của ngôi nhà là hầm trú ẩn sâu 3m có thể chứa 9-10 người, nóc hầm xây cao phía trên có cây xanh để ngụy trang. Phía Bắc nhà sàn là dãy nhà phục vụ gồm 4 phòng: Phòng nghỉ, kho, phòng ăn và bếp.

Sinh thời, Bác vốn rất yêu thiên nhiên, bởi vậy đầu hồi ngôi nhà Bác cho cải tạo 2 vườn nhỏ để trồng cây và tăng gia, vừa lao động rèn luyện sức khỏe, vừa có sản phẩm phục vụ bữa ăn hàng ngày…

Sau khi Bác mất, Bộ chính trị và Quân ủy Trung ương chọn K9-Đá Chông làm nơi gìn giữ thi hài Bác trong giai đoạn 1969–1975 vì nơi đây bảo đảm được một số yếu tố: Yên tĩnh, bí mật, xa Hà Nội, thuận tiện về giao thông. Ngày 10-9-1969, công trình được Bộ Tư lệnh Binh chủng Công binh khởi công xây dựng để giữ gìn thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh. Sau 3 tháng thi công, ngày 15-12-1969, công trình phục vụ nhiệm vụ giữ gìn thi hài Bác hoàn thành.

Ngày 24-12-1969 thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh được chuyển từ Hà Nội lên K9, khu căn cứ bắt đầu nhiệm vụ “Giữ yên giấc ngủ của Người”. Trong giai đoạn này, Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh đang được xây dựng trên quảng trường Ba Đình lịch sử…

Về Đá Chông hôm nay, các công trình ẩn mình trong đại ngàn xanh thẳm vẫn được lưu giữ. Trong Khu di tích, ngôi nhà tưởng niệm Bác Hồ bình dị và trang nghiêm giữa trung tâm đồi. Ở 2 cột bên ban thờ là câu đối chữ Việt của Giáo sư Vũ Khiêu: "Hồn Việt tụ nơi đây linh khí trải dài muôn dặm đất/ Bác Hồ về thuở ấy tinh anh tỏa sáng bốn phương trời".

Khu nhà làm việc của Bác ở di tích Đá Chông.

Gìn giữ cho muôn đời sau

Chúng tôi đi tham quan nhiều điểm trong Khu di tích. Đọc mỗi câu thơ, ngắm từng hiện vật, nhẹ bước dưới tán cây rừng... cảm nhận mỗi tấc đất, lối đi, cành cây, ngọn cỏ, mỗi căn phòng nơi đây như còn vương vấn dấu chân, hình ảnh, tâm hồn của Bác - một lãnh tụ anh minh, kiệt xuất của dân tộc, giản dị, nhưng tư tưởng mang đầy tính nhân văn và khoa học. Mỗi một kỷ vật đều là câu chuyện chứa đựng tình cảm sâu sắc của Người dành cho cách mạng, cho nhân dân.

Trong Khu di tích có một con đường được trải toàn sỏi và đá cuội, mỗi khi có đoàn lên thăm, tiếng bước chân trên đá sỏi vang lên lạo xạo khiến không gian nơi đây trở nên rộn rã lạ thường. Tò mò về con đường ấy, chúng tôi được những hướng dẫn viên ở đây cho biết, con đường sỏi, cuội là ý tưởng của Bác Hồ với nhiều tác dụng khác nhau. Khi đi trên đường trải sỏi giữa khu rừng rậm im ắng, tiếng bước chân người lạo xạo trên đá sỏi sẽ giúp cho cảnh vệ phát hiện ra đang có người đến để cảnh giác. Việc đi trên đá sỏi cũng là một cách tập thể dục hữu hiệu. Hàng ngày Bác thường chân trần đi bộ trên lối này để rèn luyện sức khỏe mong muốn một ngày vào với miền Nam thăm đồng bào ruột thịt…

Với những giá trị lịch sử, nơi lưu giữ nhiều dấu ấn của Bác Hồ, Khu di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Đá Chông không chỉ là điểm đến của người dân cả nước mà còn của nhiều đoàn khách quốc tế. Nhiều đơn vị cũng chọn nơi đây để tổ chức sinh hoạt chính trị như báo công dâng Bác, trao Huy hiệu Đảng, kết nạp Đảng, Đoàn...

Thắp nén tâm nhang tại nhà tưởng niệm Bác Hồ, ông Đặng Đình Tính, Trưởng Ban Tuyên giáo Đảng ủy Khối các cơ quan và doanh nghiệp tỉnh Bắc Ninh xúc động: Thực hiện Nghị quyết số 04 ngày 31-8-2016 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Bắc Ninh về việc “Tăng cường giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống, truyền thống văn hóa cho thế hệ trẻ tỉnh Bắc Ninh giai đoạn 2016-2020”, Đảng ủy Khối các cơ quan và doanh nghiệp tỉnh tổ chức Lễ Báo công dâng Bác, báo cáo những thành tích nổi bật sau 50 năm thực hiện Di chúc của Người và trao Giấy chứng nhận cho các học viên lớp Bồi dưỡng lý luận chính trị dành cho Đảng viên mới khóa II - 2019 tại Khu di tích. Đây là hoạt động thiết thực góp phần quan trọng vào việc giáo dục truyền thống, giữ gìn, lan tỏa tư tưởng, giá trị đạo đức và phong cách Hồ Chí Minh trong công cuộc xây dựng, bảo vệ Tổ quốc hôm nay.

Dưới con đường rợp bóng cây xanh trong Khu di tích, chị Nguyễn Thu Thủy, Đảng viên Chi bộ Ngân hàng TMCP Quốc dân Việt Nam (NCB) – Chi nhánh tỉnh Bắc Ninh bày tỏ: Đến đây, chúng tôi được hiểu thêm về Bác, về lịch sử hào hùng của dân tộc Việt Nam. Đối với những người trẻ như tôi còn học được Bác từ những điều giản dị nhất, như việc đi bộ trên con đường trải đầy sỏi để rèn luyện sức khỏe; hay từ những việc thường ngày, từ cách sắp đặt đồ đạc gọn gàng, ngăn nắp, đồ dùng sinh hoạt giản dị… Tôi mong muốn được tham gia thêm nhiều chuyến đi ý nghĩa, bổ ích như vậy.

"Buổi tham quan Khu di tích K9-Đá Chông thực sự là một bài học thực tế và sự trải nghiệm không sách vở nào có thể so sánh được. Qua đây, chúng tôi hiểu biết nhiều hơn về cuộc đời, sự nghiệp cách mạng của Bác Hồ kính yêu cũng như công việc mà Trung ương Đảng đã thực hiện gìn giữ thi hài Bác trong suốt những năm tháng chiến tranh. Về Đá Chông, mỗi người dân Việt Nam như được tiếp thêm sức mạnh, tin tưởng vào tương lai và sự trường tồn của đất nước”, anh Nguyễn Tân Trung, Đảng viên Đảng bộ Đài PT-TH tỉnh Bắc Ninh chia sẻ.