Để doanh nghiệp nhỏ và vừa phát triển bền vững

Trong những năm qua, công tác phát triển doanh nghiệp (DN) trên địa bàn tỉnh đạt được những kết quả tương đối tích cực. Cùng với sự tăng nhanh về số lượng, hiệu quả hoạt động sản xuất, kinh doanh của các DN ngày càng được nâng lên, tạo việc làm, thu nhập cho hàng trăm ngàn lao động, góp phần quan trọng trong công cuộc phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.

Xét ở góc độ tiềm năng, thế mạnh của địa phương, phát triển DN trên địa bàn tỉnh vẫn còn thiếu bền vững và mất cân đối. Từ năm 2020 đến nay, số lượng DN thành lập mới nhiều, nhưng tỷ lệ DN giải thể, ngừng hoạt động cũng tăng nhanh do ảnh hưởng của dịch bệnh. Thống kê từ Sở Kế hoạch và Đầu tư, trong Quý I-2022, toàn tỉnh có hơn 600 doanh nghiệp mới thành lập thì cũng có tới 576 doanh nghiệp đăng ký tạm ngừng hoạt động và thực hiện thủ tục giải thể tự nguyện. Không ít lãnh đạo các địa phương thẳng thắn thừa nhận, nhiều DN được thành lập một cách vội vàng khi chưa hội tụ đủ các yếu tố cần thiết như năng lực tài chính, kỹ năng quản trị. Nhiều hộ cá thể thành lập DN trong tình trạng chín ép”, ”chín non” mà chưa quan tâm thực sự tới nội lực của DN cũng như sự cần thiết khi hoạt động dưới hình thức DN.

Công ty CP Giấy Liên Việt (Cụm CN Phú Lâm) được hỗ trợ đầu tư công nghệ sản xuất các sản phẩm giấy bao bì chất lượng cao.

Bên cạnh đó, năng lực cạnh tranh của các DN còn hạn chế. Đáng nói là, lĩnh vực ngành, nghề kinh doanh của DN không đồng đều, dẫn đến nghịch lý “thiếu, thừa” trong cơ cấu hoạt động, khiến việc phát huy thế mạnh, nguồn nguyên liệu tại các địa phương chưa đáp ứng được yêu cầu. Các DN tập trung ở khu vực đô thị và hoạt động chủ yếu trong lĩnh vực xây dựng, dịch vụ; thành lập DN ở khu vực nông thôn gặp nhiều khó khăn; các DN sản xuất, chế biến còn chiếm tỷ lệ thấp. Số liệu điều tra của Cục Thống kê, DN hoạt động trong lĩnh vực dịch vụ trên địa bàn tỉnh hiện chiếm tới hơn 50% trong tổng số DN. Các chỉ tiêu chủ yếu của khối DN này chiếm tỷ trọng khá thấp bởi các DN này có quy mô nhỏ và siêu nhỏ, chủ yếu kinh doanh các dịch vụ bán buôn, bán lẻ, lưu trú, ăn uống... Lao động trong khu vực này chỉ chiếm 20% tổng số lao động, nguồn vốn chiếm 25%, doanh thu chiếm 38% và nộp ngân sách chiếm 28,4%. Mặc dù có tốc độ phát triển nhanh, tỷ trọng lớn nhưng các DN này hiệu quả kinh doanh thấp, tạo ít việc làm và hoạt động thiếu bền vững. Trong 50% số DN còn lại, số DN hoạt động trong lĩnh vực công nghiệp - xây dựng chiếm tới 35%. DN trong lĩnh vực xây dựng vẫn chiếm tỷ trọng áp đảo. DN hoạt động trong lĩnh vực sản xuất, chế biến còn ít. Hiệu quả hoạt động và khả năng cạnh tranh sản phẩm của DN chưa cao. Các sản phẩm mới, sản phẩm có hàm lượng khoa học - công nghệ cao còn ít; sản xuất hàng tiêu dùng, công nghiệp phụ trợ chậm phát triển. Bên cạnh đó, mặc dù là một địa phương có tiềm năng lớn về nông, lâm nghiệp và thủy sản; tuy nhiên, số DN hoạt động trong lĩnh vực nông, lâm, thủy sản chiếm chưa đến 10% tổng số DN. Hiệu quả sản xuất, kinh doanh của các DN này còn thấp, đóng góp vào tăng trưởng và ngân sách tỉnh không đáng kể.
Để khối các doanh nghiệp tư nhân, nhất là doanh nghiệp nhỏ và vừa trên địa bàn tỉnh phát triển bền vững và cân đối, thời gian qua, các cấp ủy Đảng, chính quyền trong tỉnh nỗ lực thu hút đầu tư, cải thiện môi trường kinh doanh thông thoáng, minh bạch, các chính sách hỗ trợ DN cũng được tỉnh chú trọng. Đặc biệt, Đề án “Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa tỉnh Bắc Ninh giai đoạn 2020 - 2025” đã và đang được triển khai khá hiệu quả. Theo đó, hàng năm tỉnh dành nguồn lực thích đáng để tạo cơ chế, chính sách thuận lợi nhằm khuyến khích, thúc đẩy các tổ chức, cá nhân thành lập doanh nghiệp và hoạt động theo quy định của pháp luật, đẩy mạnh phát triển khu vực kinh tế tư nhân, góp phần đưa kinh tế tỉnh Bắc Ninh phát triển nhanh và bền vững; tạo lập và phát triển hệ sinh thái các doanh nghiệp có cơ cấu cộng sinh phát triển, xây dựng, củng cố, hoàn thiện môi trường đầu tư và kinh doanh lành mạnh. Tạo lập môi trường đầu tư, kinh doanh thuận lợi để khuyến khích, hỗ trợ các hộ kinh doanh đang hoạt động theo quy định của pháp luật trên địa bàn có nhu cầu, tiềm năng mở rộng đầu tư, chuyển đổi thành lập doanh nghiệp và hoạt động theo quy định của Luật Doanh nghiệp; tạo tiền đề để các doanh nghiệp được chuyển đổi từ hộ kinh doanh hoạt động hiệu quả hơn, bền vững hơn. Theo đó, mỗi năm tỉnh hỗ trợ mặt bằng sản xuất cho các DNNVV thuê đất hoặc di chuyển vào các KCN, CCN có nhà đầu tư hạ tầng dự kiến cho khoảng 175 dự án với tổng kinh phí hỗ trợ khoảng 180 tỷ đồng; đào tạo cho khoảng 1.800 cán bộ quản lý và đào tạo nghề cho khoảng 15.000 người lao động cho các doanh nghiệp; hỗ trợ 100% miễn phí phần mềm kế toán và kế toán thuế cho các doanh nghiệp mới thành lập trong giai đoạn 2020 - 2025. Đặc biệt là hỗ trợ nhằm khuyến khích các dự án sản xuất hoạt động tập trung trong các Khu, cụm công nghiệp, dịch chuyển các dự án hoạt động trong các lĩnh vực truyền thống vào các khu, cụm công nghiệp nhằm giảm thiểu ô nhiễm môi trường, nâng cao tính ổn định và an toàn trong sản xuất, kinh doanh. Tiếp tục đồng hành cùng doanh nghiệp thông qua các nội dung “chăm sóc” doanh nghiệp, nâng cao hiệu quả giải quyết khó khăn, vướng mắc cho doanh nghiệp, cải cách thủ tục hành chính theo hướng giảm thời gian gia nhập thị trường, giảm thời gian thực hiện các thủ tục hành chính cho doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh; từng bước nâng cao tỷ trọng giá trị gia tăng của doanh nghiệp Việt nam trong chuỗi cung ứng cho Tổ hợp Samsung, doanh nghiệp FDI. Từ đó, nâng cao hiệu quả hoạt động cho các DNNVV đóng góp cho sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, phát triển doanh nghiệp theo định hướng quy hoạch chung của tỉnh trở thành thành phố trực thuộc trung ương trong tương lai.