Đôi nét từ cuốn “Khảo cứu văn hóa Kinh Bắc”

Cuốn sách “Khảo cứu văn hóa Kinh Bắc” của tác giả Trần Đình Luyện, quê xã Thái Bảo (huyện Gia Bình), nguyên Giám đốc Sở Văn hóa - Thông tin tỉnh Bắc Ninh; Phó Chủ tịch Thường trực Hội khoa học lịch sử tỉnh; hội viên hội Văn nghệ dân gian Việt Nam; hội viên hội Văn học nghệ thuật tỉnh Bắc Ninh. Anh sinh năm 1946, ở thời điểm cuốn sách được phát hành, anh đã bước vào tuổi 73, cái tuổi xưa nay hiếm của đời người.

Cuốn sách có độ dày 492 trang, khổ in 14,5 x 20,5 cm, cỡ chữ nhỏ, được sắp xếp một cách khoa học các vấn đề, cộng với lối văn chặt chẽ của người khảo cứu, bày tỏ những quan điểm khoa học về những vấn đề cần làm sáng tỏ, bổ sung. Cuốn sách thực sự là một hệ thống kiến thức về văn hóa xứ Kinh Bắc ngày xưa và Bắc Ninh ngày nay. Lời giới thiệu ở đầu cuốn sách của Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Văn Phong đã khẳng định “Khảo cứu văn hóa Kinh Bắc là sản phẩm của sự kế thừa và tiếp nối thành tựu nghiên cứu khoa học của tác giả trong suốt thời gian dài. Đây là công trình đã phác họa, bổ sung thêm cho văn hóa truyền thống Kinh Bắc và sẽ là cẩm nang hữu ích cho đông đảo bạn đọc và du khách muốn tìm hiểu về lịch sử, văn hóa Bắc Ninh - Kinh Bắc”.

Ngay trong mục “Lời tác giả” khẳng định với độc giả: Khảo cứu văn hóa Kinh Bắc là công trình hợp tuyển các chuyên luận khoa học về văn hóa truyền thống quê hương Bắc Ninh - Kinh Bắc. Các chuyên luận hầu hết là các tham luận trình bày trong một số hội thảo khoa học cấp quốc tế, quốc gia, của tỉnh Bắc Ninh từ hơn hai mươi năm nay. Cuốn sách được chia làm 4 phần:

- Phần thứ Nhất: Bắc Ninh-Kinh Bắc đặc điểm lịch sử văn hóa.

- Phần thứ Hai: Danh nhân.

- Phần thứ Ba: Di sản văn hóa phi vật thể.

- Phần thứ Tư: Di sản văn hóa vật thể.

Kết cấu này vừa khu biệt nội dung trình bày, vừa lôi cuốn người đọc, bởi mỗi phần cuốn sách vừa gợi mở, vừa định hướng, thu hút người đọc về một chủ đề tác giả quan tâm, nghiên cứu xuyên suốt “Văn hóa Bắc Ninh - Kinh Bắc”.

Bạn đọc có thể nắm bắt được lịch sử hình thành mảnh đất xứ Kinh Bắc xưa - Bắc Ninh ngày nay. Mỗi người dân Bắc Ninh tự hào rằng trên mảnh đất này, Kinh Bắc - Bắc Ninh là cái nôi của người Việt cổ. Đồng nghĩa với nó, đó là cái nôi của một nền văn hóa có truyền thống lâu đời từ khi lập nước sơ khai đến thời đại Hồ Chí Minh ngày nay.

Mạch ngầm văn hóa ấy chảy không ngừng nghỉ theo tiến trình của lịch sử. Biết bao thế hệ người Bắc Ninh đã âm thầm kế thừa, bồi đắp cho mạch nguồn văn hóa Kinh Bắc - Bắc Ninh ngày một phát triển rực rỡ. Mảnh đất Kinh Bắc - Bắc Ninh trong dòng chảy văn hóa của dân tộc đã để lại một di sản văn hóa trải rộng trên mọi miền đất Bắc Ninh ngày nay. Bắc Ninh không chỉ là cái nôi của văn hóa Phật giáo của cả nước, mà ở đó ta biết cái nôi của văn hóa bản địa lúa nước khi tiếp xúc với văn hóa du nhập từ phương Bắc, từ Ấn Độ ảnh hưởng vào. Đỉnh cao của di sản văn hóa ấy là giá trị tinh thần của người Việt được trao truyền và không bị mai một, nó ngày càng khẳng định vị thế của dân tộc Việt qua Di sản văn hóa phi vật thể, Di sản văn hóa vật thể và các danh nhân xứ Kinh Bắc đã làm rạng rỡ quê hương.

Cuốn sách như một cẩm nang không chỉ giúp cho độc giả trong tỉnh, mà nó còn giúp cho mỗi du khách khám phá những nét văn hóa độc đáo, tiêu biểu của xứ Kinh Bắc xưa, Bắc Ninh ngày nay trên con đường hội nhập và phát triển.