“Sữa học đường” và những vấn đề mới đặt ra

“Sữa học đường” là chính sách an sinh xã hội mang tính nhân văn sâu sắc, được UBND tỉnh triển khai từ tháng 9-2013, hiện đã hoàn thành 2 giai đoạn (2013-2017 và 2017-2020). Giai đoạn 2013-2017 áp dụng với các trường và cơ sở giáo dục Mầm non có 50 trẻ trở lên; giai đoạn 2017-2020 áp dụng với các trường, cơ sở giáo dục Mầm non và trường Tiểu học. Chính nhờ chương trình “Sữa học đường”, tầm vóc và thể trạng của trẻ Mầm non và học sinh Tiểu học Bắc Ninh nói chung có sự cải thiện tích cực.

Nếu như giai đoạn 1 (2013-2017), chương trình “Sữa học đường” mới dừng lại ở các trường, cơ sở giáo dục Mầm non có từ 50 trẻ trở lên, thì đến năm cuối của giai đoạn 2 (2017-2020), tức năm học 2019-2020, chương trình “Sữa học đường” được vận dụng đến 100% học sinh các trường Tiểu học. Tính cả giai đoạn (2017-2020), bình quân mỗi tháng có từ 137 nghìn đến 210 nghìn trẻ Mầm non và học sinh Tiểu học của Bắc Ninh được thụ hưởng chương trình này.
Định mức thụ hưởng như sau: Mỗi trẻ Mầm non và học sinh Tiểu học được uống 3 hộp sữa Vinamilk loại 180 ml/tuần, trong 9 tháng thực học, giá sữa khoảng 7 nghìn đồng/hộp. Về kinh phí, ngân sách tỉnh hỗ trợ 50%, doanh nghiệp cung ứng sữa hỗ trợ 25%, phụ huynh đóng góp 25%. Đối với trẻ thuộc diện khó khăn thì ngân sách tỉnh hỗ trợ 75%. Tổng kinh phí chi cho chương trình này trong 3 năm học là gần 420 tỷ đồng, trong đó ngân sách tỉnh khoảng 210 tỷ đồng (50%).
Rõ ràng, “Sữa học đường” là chính sách an sinh xã hội mang tính nhân văn sâu sắc của Bắc Ninh. Thời điểm Bắc Ninh thực hiện (tháng 9-2013), cả nước mới chỉ có tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu có chương trình “Sữa học đường” trong các trường Mầm non. Đến cuối năm học 2019-2020, cả nước có khoảng 25 tỉnh, thành phố thực hiện nhưng ngân sách tỉnh hỗ trợ tới 50% thì không nhiều địa phương làm được như ở Bắc Ninh.
Với chính sách hợp lòng dân, UBND tỉnh chủ trương tiếp tục thực hiện chương trình “Sữa học đường” trong các trường Mầm non và Tiểu học đến năm 2025. Tuy nhiên để chương trình đạt hiệu quả cao hơn trong giai đoạn mới, UBND tỉnh giao Sở GD-ĐT phối hợp với các ngành hữu quan và UBND các huyện, thị xã, thành phố có đánh giá tổng thể và đề ra các giải pháp căn cơ, tiến tới có thể nghiên cứu áp dụng cho cả học sinh khối THCS. Theo đó, ngoài những ưu điểm vượt trội, chương trình “Sữa học đường” cũng bộc lộ một số bất cập cần điều chỉnh cho phù hợp.

UBND tỉnh chủ trương tiếp tục triển khai chương trình “Sữa học đường” trong trường Mầm non và Tiểu học giai đoạn 2020-2025

Ông Nguyễn Mạnh Hiếu, Phó Chủ tịch UBND thành phố Bắc Ninh phân tích: “Thứ nhất, thay vì chỉ một loại sữa trắng có đường đặc trưng, doanh nghiệp cần nghiên cứu sản xuất thêm nhiều loại hương vị như dâu, cam, táo… để trẻ được tự do lựa chọn, giúp kích thích vị giác khi uống. Thứ hai, dung tích sữa hộp loại 180ml chỉ phù hợp với học sinh Tiểu học, còn với trẻ Mầm non, nhất là trẻ trong độ tuổi nhà trẻ (dưới 4 tuổi) thì hơi lớn, một lần uống khó hết, còn nếu bỏ đi thì lãng phí”. Từ phân tích trên, ông Hiếu đề xuất, nên chăng cho trẻ Mầm non uống sữa 4 đến 5 lần/tuần, nhưng chỉ sử dụng loại sữa 110ml?
Trực tiếp chỉ đạo việc thực hiện chương trình “Sữa học đường”, Sở GD-ĐT đã chỉ ra nhiều khó khăn, hạn chế như: Số lượng trẻ ở các trường Mầm non nhìn chung không ổn định, do vậy rất khó thống kê chính xác số lượng để đăng ký sữa với công ty. Việc tiếp nhận, bàn giao sữa, rồi tổ chức cho trẻ uống sữa vừa phức tạp lại mất nhiều thời gian của cán bộ giáo viên (trong khi thù lao cho việc này rất thấp) làm ảnh hưởng nhất định đến công việc chăm sóc, giáo dục trẻ… Ngoài ra, việc xử lý vỏ sữa cũng gặp nhiều khó khăn, ảnh hưởng đến môi trường.
Là cơ quan thường trực của Ban chỉ đạo chương trình “Sữa học đường”, Sở GD-ĐT xây dựng 2 phương án triển khai cho giai đoạn 2020-2025 như sau: Phương án 1, vận dụng như cũ. Theo đó, tổng số được thụ hưởng cả giai đoạn là 481 nghìn trẻ Mầm non và 671 nghìn học sinh Tiểu học, giá sữa mới là 7.700 đồng/hộp 180ml, với tổng kinh phí dự kiến là 985 tỷ đồng. Phương án 2, chia làm 2 mốc thời gian. Cụ thể, năm học 2020-2021, thực hiện như phương án 1. Từ năm học 2021-2022 đến năm học 2024-2025, trẻ trong độ tuổi nhà trẻ được uống 5 hộp sữa Vinamilk loại 110ml/tuần, trong 9 tháng thực học; trẻ Mẫu giáo và học sinh Tiểu học được uống 5 hộp sữa Vinamilk loại 180ml/tuần, trong 9 tháng thực học, tổng kinh phí cả giai đoạn khoảng 1.500 tỷ đồng.
Để chương trình “Sữa học đường” đạt hiệu quả cao hơn trong giai đoạn 2020-2025, cả 2 phương án Sở GD-ĐT đưa ra cần tiếp tục lấy ý kiến tham vấn của các ngành hữu quan và các địa phương, nhất là các cơ sở giáo dục đang thụ hưởng để hoàn thiện chương trình này. Làm sao để vào năm học 2020-2021, chương trình sẽ được vận hành suôn sẻ và hiệu quả. Vì đây là chính sách mang tính nhân văn sâu sắc, thể hiện sự quan tâm và trách nhiệm của lãnh đạo tỉnh, góp phần đạt mục tiêu cải thiện thể trạng và tầm vóc cho thế hệ tương lai của quê hương, đất nước.