“Thôn thông minh” Đại Trạch

Trên hành trình xây dựng xã nông thôn mới kiểu mẫu, thôn Đại Trạch (xã  Đình Tổ, thị xã Thuận Thành) bắt tay vào thực hiện các tiêu chí, đồng thời, đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cả hệ thống chính trị và người dân về chuyển đổi số. Thành quả là, chuyển đổi số đang len lỏi vào từng gia đình, từng nhân khẩu ở làng quê yên bình này, góp phần xây dựng nông thôn văn minh, hiện đại.

Có mặt ở nhà văn hóa thôn Đại Trạch, chúng tôi bất ngờ trước khung cảnh tấp nập người dân gồm chị em phụ nữ, thanh niên, thậm chí cả các ông, bà trung niên đến nhận hàng từ các shipper. Mở gói hàng vận chuyển có địa chỉ gửi từ Khánh Hòa ra, ông Nguyễn Văn Tân (50 tuổi) vui vẻ: “Giờ ở quê chúng tôi mua hàng online đã thành thói quen. Muốn ăn yến sào không phải chờ tới khi đi du lịch hay nhờ người quen mua như trước, chỉ cần một vài thao tác trên mạng xã hội, hàng về tận nơi rất nhanh chóng mà giá thành đôi khi rẻ hơn mua trực tiếp”.
Đứng bên cạnh, vừa thoăn thoắt mở chiếc điện thoại trên tay, trưởng thôn Vũ Quang Chung cho biết, anh đang thông báo về lịch lấy nước tưới dưỡng trên nhóm zalo của các xóm. Thay vì phải đến từng xóm thông báo như trước, anh chỉ cần soạn một tin nhắn rồi chuyển tiếp thông tin trong một phím bấm: “Với đặc thù là thôn đông dân (1.470 hộ với khoảng 6.500 khẩu) nếu không áp dụng công nghệ thông tin, việc quản lý công việc, con người sẽ vô cùng khó khăn. Chúng tôi đã rà soát, cập nhật số điện thoại, căn cước công dân của đại diện mỗi hộ gia đình để lập 6 nhóm zalo theo xóm, tạo kênh giao tiếp giữa Ban quản lý thôn và người dân. Có thể nói, ứng dụng công nghệ thông tin là xu thế tất yếu của thời đại 4.0, góp phần nâng cao hiệu quả điều hành của cấp ủy, chính quyền, bảo đảm an ninh chính trị, trật tự, mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho người dân”.
Thời gian qua, người dân thôn Đại Trạch quen với việc nhận thông tin từ chính quyền xã, thị xã; thanh toán điện tử, giao dịch thương mại điện tử thông qua chiếc điện thoại thông minh nhỏ gọn. Người dân ở Đại Trạch tiếp cận công nghệ và ứng dụng vào cuộc sống hàng ngày một cách tự nhiên, gần gũi. Ông Chung dẫn chứng, thôn Đại Trạch lập 15 nhóm zalo điều hành của cấp uỷ, chính quyền thôn và tạo trang zalo tiếp thu phản ánh của người dân trong thôn. Nhờ đó, hoạt động điều hành, trao đổi được nhanh chóng, tiện lợi; giảm các cuộc họp trực tiếp, kịp thời tiếp nhận thông tin phản ánh của người dân. Thông qua đó, Bí thư Chi bộ và Trưởng thôn cũng nhận được nhiều hơn những ý kiến đóng góp, chia sẻ, phản ánh của người dân để kịp thời giải quyết, báo cáo cấp trên và định hướng tư tưởng, dư luận trong nhân dân. Từ đầu năm đến nay, Cấp ủy, Ban quản lý thôn tiếp nhận 125 tin báo do người dân cung cấp. Các hội đoàn thể tích cực ứng dụng mạng xã hội để tuyên truyền nội dung triển khai của cấp trên đến các hội viên. Chi hội Phụ nữ có 250 hội viên; Chi hội Cựu chiến binh có 85 hội viên, Chi hội Nông dân 101 hội viên, Đoàn thanh niên 25 đoàn viên tham gia hoạt động tại các nhóm zalo giúp dễ dàng chia sẻ và gắn kết giữa các thành viên.

Để góp phần bảo đảm an ninh trật tự trong thôn, có 25 camera được lắp đặt tại nơi công cộng và các điểm di tích như đình, chùa, đền, miếu, nhà văn hóa; 6 camera Đường đầu làng 6 và 101 camera của các hộ dân ven các tuyến đường trục thôn. Thông qua hệ thống này, trong năm, thôn đã phát hiện 10 vụ việc, kịp thời báo cáo công an xã giải quyết. Mới đây nhất, vào ngày 22-1, vụ việc một thiếu niên trộm tiền công đức của chùa Đại Trạch được phát hiện, xử lý ngay trong ngày thông qua camera an ninh, tạo sự yên tâm cho người dân.
Địa phương đã tiến hành rà soát, ghi nhận 100% số hộ trong thôn có thành viên với 93,75% người trong độ tuổi lao động sử dụng điện thoại thông minh và các ứng dụng thông minh trên điện thoại; 98% các hộ gia đình kết nối internet (wifi, cáp quang, mạng di động 4G...); hàng trăm gia đình lắp camera giám sát kết nối điều khiển thông qua điện thoại... Thành tích mới nhất là với sự vào cuộc tích cực của các cấp, ngành, thôn Đại Trạch ra quân tổng lực hỗ trợ người dân đăng ký chứng thư số. Sau 3 ngày, có hơn 80% người dân trong thôn đăng ký thành công chứng thư số, đứng đầu của xã Đình Tổ. Ngoài ra, hệ thống Wifi miễn phí được phủ sóng tại các điểm sinh hoạt công cộng, khu di tích tâm linh như đình, chùa, đền, miếu... của thôn.
Với chỉ đạo sát sao của cấp ủy Đảng, chính quyền, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị từ xã đến thôn, đến nay, Đại Trạch trở thành mô hình điểm trong xây dựng “thôn thông minh”, nằm trong xã nông thôn mới kiểu mẫu. Nhờ đó, ngày càng có nhiều người dân Đại Trạch sử dụng dịch vụ công trực tuyến, sử dụng các dịch vụ số tham gia các sàn thương mại điện tử; mở tài khoản thanh toán điện tử, tương tác với chính quyền qua các nền tảng số. Từ đó, lãnh đạo địa phương hướng dẫn doanh nghiệp, hộ kinh doanh, người dân đăng ký; hướng dẫn người dân tiếp cận, cài đặt, sử dụng các dịch vụ số phục vụ cho nhu cầu thiết yếu như: Y tế, giáo dục, chính sách xã hội, phòng, chống dịch... Người dân được tiếp cận công nghệ theo cách đơn giản, tự nhiên, xuất phát từ nhu cầu, do vậy mô hình mang lại nhiều giá trị thiết thực.
Tuy nhiên, theo trưởng thôn Nguyễn Quang Chung, nhiều trang thiết bị tại các địa phương được trang bị theo các giai đoạn khác nhau, chưa bảo đảm đồng bộ, còn nhiều thiết bị cũ, ảnh hưởng tới việc triển khai các ứng dụng dùng chung. Người dân, đặc biệt người cao tuổi vẫn còn tâm lý e ngại thực hiện dịch vụ công trực tuyến do trình độ hiểu biết về công nghệ thông tin không cao,… là những thách thức trong quá trình chuyển đổi số tại địa phương.
Vì vậy, để duy trì và phát triển mô hình “thôn thông minh”, thôn Đại Trạch tiếp tục quán triệt đến tất cả các hộ gia đình, người dân tích cực ứng dụng công nghệ thông tin trong sinh hoạt, sản xuất, kinh doanh; quan tâm đào tạo, tập huấn kiến thức về chuyển đổi số tới các hộ gia đình. Đẩy mạnh xã hội hóa trong phát triển hạ tầng số; nâng cao chất lượng và năng lực tiếp cận dịch vụ viễn thông của người dân... góp phần xây dựng chính quyền văn minh, hiện đại, hiệu quả, kéo gần khoảng cách giữa thành thị và nông thôn.