10 sự kiện thế giới nổi bật năm 2021

1. Nhiều nước chuyển sang sống chung an toàn với COVID-19: Các biến thể của virus SARS-CoV-2, đặc biệt là biến thể Delta và Omicron, khiến đại dịch COVID-19 diễn biến phức tạp với gần 280 triệu ca mắc và trên 5,4 triệu ca tử vong trên phạm vi toàn cầu.

Tổ chức Y tế thế giới đã phê chuẩn sử dụng khẩn cấp 10 loại vaccine ngừa COVID-19. Nhiều nước đã điều chỉnh từ chính sách “không ca mắc” sang “sống chung an toàn với COVID-19”, đẩy mạnh tiêm chủng đại trà và áp dụng quy định bắt buộc tiêm vaccine nhằm kiểm soát dịch bệnh, giúp kinh tế toàn cầu dần thoát khỏi suy thoái và phục hồi vào những tháng cuối năm. Đến nay, hơn 56% dân số thế giới đã được tiêm đủ liều cơ bản, trong khi tỷ lệ tiêm chủng ở các nước nghèo chỉ đạt chưa đầy 10%.

Nhiều nước chuyển sang sống chung an toàn với COVID-19. Trong ảnh: Khách du lịch tham quan Bảo tàng Vatican, ngày 6/8/2021.

2. Hội nghị COP26 đạt nhiều cam kết về giảm phát thải: Hội nghị lần thứ 26 Các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu (COP26) diễn ra tại Glasgow (Vương quốc Anh) đã nhất trí thông qua Hiệp ước khí hậu Glasgow, tái khẳng định cam kết duy trì mục tiêu hạn chế mức tăng nhiệt độ toàn cầu ở ngưỡng dưới 1,5 độ C. Nhiều nước cũng công bố thời hạn cụ thể để đưa mức phát thải ròng về 0, chấm dứt nạn phá rừng và cắt giảm 30% lượng phát thải khí mêtan gây hiệu ứng nhà kính vào năm 2030, chấm dứt đầu tư cho ngành nhiên liệu hóa thạch, cam kết tăng mức hỗ trợ tài chính cho các nước nghèo và các nước đang phát triển để đối phó với biến đổi khí hậu…

Hội nghị thể hiện một bước tiến trong tiếp cận toàn cầu đối với vấn đề biến đổi khí hậu.

Toàn cảnh một phiên họp của Hội nghị lần thứ 26 Các bên tham gia Công ước khung của LHQ về Biến đổi khí hậu (COP 26) tại Glasgow, Scotland (Vương quốc Anh) ngày 11/11/2021.

3. ASEAN nỗ lực tìm giải pháp cho ổn định và phát triển khu vực: ASEAN đã đạt được đồng thuận 5 điểm về giải quyết tình hình Myanmar, nhất trí thúc đẩy hợp tác ứng phó với COVID-19, khôi phục kinh tế và xây dựng Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN sau năm 2025. ASEAN cũng ghi dấu ấn về đối ngoại với việc thiết lập quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện với Trung Quốc và Australia, trao quy chế Đối tác đối thoại đầy đủ cho Vương quốc Anh, thể hiện vai trò trung tâm của Hiệp hội trong hợp tác với các đối tác, tổ chức bên ngoài khu vực.

4. Trung Quốc tuyên bố hoàn thành mục tiêu xây dựng xã hội toàn diện khá giả: Trung Quốc đánh dấu 100 năm thành lập Đảng Cộng sản (ngày 1/7/1921) và thông qua Nghị quyết lịch sử thứ 3 tại Hội nghị TW 6, khóa XIX bằng việc khẳng định hoàn thành mục tiêu xây dựng xã hội toàn diện khả giả và bước vào chặng đường mới xây dựng toàn diện nhà nước xã hội chủ nghĩa hiện đại, giàu mạnh, dân chủ, văn minh, hài hòa và tươi đẹp vào năm 2049. Trung Quốc đã đạt được những thành tựu nổi bật, toàn diện trên các lĩnh vực, thể hiện vai trò và tầm ảnh hưởng ngày càng cao. Trung Quốc hiện là nền kinh tế lớn thứ hai thế giới; đạt tổng khối lượng thương mại đứng đầu thế giới; là đối tác thương mại lớn nhất của 130 nền kinh tế; đóng góp khoảng 30% cho tăng trưởng kinh tế toàn cầu.

5. Tổng thống Mỹ Joe Biden thay đổi nhiều chính sách của người tiền nhiệm: Với chủ trương "kết thân đối tác, thăm dò đối thủ", Tổng thống Joe Biden đã từ bỏ nguyên tắc “nước Mỹ trước tiên”, thay đổi, thậm chí đảo ngược nhiều chính sách của người tiền nhiệm. Ông Biden đã đưa Mỹ tham gia trở lại một loạt tổ chức đa phương và thỏa thuận quốc tế, củng cố quan hệ với các đồng minh truyền thống, xây dựng các liên minh như AUKUS nhằm tối đa hóa lợi ích và khôi phục vị thế quốc tế của Mỹ.

Tổng thống Mỹ Joe Biden phát biểu tại Nhà Trắng ngày 16/12/2021.

Về đối nội, Tổng thống Joe Biden đã ký ban hành gói cứu trợ kinh tế “Kế hoạch giải cứu nước Mỹ” trị giá 1.900 tỷ USD, đề xuất kế hoạch xây dựng cơ sở hạ tầng trị giá 2.300 tỷ USD, thúc đẩy thông qua hai dự luật về siết chặt kiểm soát súng đạn và thực hiện một số cam kết về vấn đề nhập cư.

6. Taliban trở lại nắm quyền ở Afghanistan: Ngày 15/8, lực lượng Taliban đã kiểm soát thủ đô Kabul, trở lại nắm quyền tại Afghanistan sau 20 năm. Hiện chính quyền mới của Taliban chưa được quốc tế công nhận và quốc gia Nam Á này đang đối mặt với xung đột bạo lực, chia rẽ sắc tộc, nguy cơ khủng bố và khủng hoảng nhân đạo trầm trọng.

Lực lượng Taliban tuần tra trên đường phố ở tỉnh Laghman, Afghanistan, ngày 15/8/2021.

Cộng đồng quốc tế tăng cường các nỗ lực để ổn định tình hình Afghanistan và ngăn chặn các hoạt động khủng bố đa quốc gia trong bối cảnh Mỹ đã chính thức hoàn tất kế hoạch rút toàn bộ lực lượng khỏi Afghanistan ngày 31/8/2021 sau 20 năm tham chiến.

7. Thủ tướng Đức Angela Merkel rời chính trường sau 16 năm: Ngày 26/10/2021, Tổng thống Đức Frank-Walter Steinmeier đã trao quyết định kết thúc nhiệm kỳ cho Thủ tướng Angela Merkel. Với 4 nhiệm kỳ cầm quyền liên tiếp kể từ năm 2005, bà Angela Merkel đã ghi đậm dấu ấn là một nữ chính trị gia quyền lực, dẫn dắt nước Đức và Liên minh châu Âu (EU) vượt qua những thời điểm khó khăn của các cuộc khủng hoảng tài chính, nợ công và người di cư, để lại nhiều thành tựu cả về đối nội và đối ngoại. Được đánh giá là nhà lãnh đạo có ảnh hưởng nhất châu Âu, 14 lần được tạp chí Forbes bình chọn là người phụ nữ quyền lực nhất thế giới, bà Merkel đã đưa Đức trở thành nền kinh tế lớn nhất châu Âu và nước Đức trở thành biểu tượng của hòa bình và hòa hợp. 

Tổng thống Đức Frank-Walter Steinmeier (phải) trao quyết định kết thúc nhiệm kỳ công tác cho Thủ tướng Angela Merkel (trái) tại Cung điện Bellevue ở Berlin ngày 26/10/2021.

8. Khủng hoảng năng lượng và gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu: Tình trạng thiếu hụt năng lượng và gián đoạn chuỗi cung ứng trên quy mô toàn cầu ảnh hưởng nặng nề đến việc cung cấp và phân phối nhiều loại hàng hóa. Giá dầu, khí đốt và than đá tăng vọt, đẩy giá điện phi mã, kéo theo chỉ số giá tiêu dùng và lạm phát leo thang. Nhiều doanh nghiệp và nhà máy phải đóng cửa do thiếu điện và nguyên liệu sản xuất, ảnh hưởng tiêu cực tới đà phục hồi kinh tế thế giới.

Tàu Ever Given rời kênh đào Suez, Ai Cập ngày 7/7/2021.

Tháng 3/2021, chuỗi cung ứng qua kênh đào Suez từng bị tê liệt do sự cố tàu container siêu trọng Ever Given mắc kẹt gần 1 tuần, gây thiệt hại khoảng 400 triệu USD mỗi giờ. Vụ việc khiến hơn 400 tàu thuyền khác bị tắc nghẽn, cắt đứt tuyến lưu thông của khoảng 15% lượng hàng hóa vận chuyển bằng đường biển toàn cầu vào thời điểm đó.

9. Dấu ấn về du lịch và văn hóa trên vũ trụ: Hành trình khám phá không gian đạt được những bước tiến đáng kể nhờ sự phát triển vượt bậc của ngành du lịch vũ trụ tư nhân.

Tàu vũ trụ của Blue Origin quay trở về Trái Đất tại Tây Texas, Mỹ, kết thúc thành công chuyến bay thứ 3 đưa người vào vũ trụ, ngày 11/12/2021.

Ngày 20/7, tỷ phú người Mỹ Jeff Bezos đã tham gia chuyến thám hiểm không gian đầu tiên trên tàu vũ trụ New Shepard do công ty Blue Origin của ông nghiên cứu và thử nghiệm. Trên tàu còn có hành khách trẻ tuổi nhất bay vào vũ trụ là một sinh viên 18 tuổi người Hà Lan. Ba tháng sau, Blue Origin thực hiện chuyến bay thứ hai chở hành khách lớn tuổi nhất, nam diễn viên người Canada William Shatner, 90 tuổi.

Tháng 10, một đoàn làm phim Nga đã có 12 ngày trên Trạm vũ trụ quốc tế (ISS) để thực hiện bộ phim đầu tiên được quay ngoài vũ trụ mang tên “The Challenge” (Thử thách). Hãng thông tấn Nga TASS đã ký thỏa thuận mở văn phòng đại diện thường trực đầu tiên của một cơ quan báo chí truyền thông trên ISS.

10. Nhiều sự kiện thể thao quốc tế lớn được tổ chức trở lại: Sau 1 năm bị hoãn vì COVID-19, Thế vận hội mùa Hè Olympic 2020 và Thế vận hội thể thao người khuyết tật Paralympic 2020 đã được tổ chức tại Nhật Bản từ cuối tháng 7 đến đầu tháng 9/2021. Trong tháng 6 và tháng 7 cũng đã diễn ra Giải bóng đá vô địch châu Âu EURO 2020 tại 11 thành phố của châu Âu và Giải vô địch bóng đá Nam Mỹ Copa America 2021 tại Brazil... Việc tổ chức các sự kiện thể thao lớn trên quy mô toàn cầu đã giúp cho lĩnh vực này dần hồi phục, mang lại năng lượng tích cực cho những người hâm mộ sau thời gian dài chờ đợi do đại dịch COVID-19.

Với chiến thắng 1-0 trước chủ nhà Brazil trong trận chung kết trên sân vận động Maracana ở Rio de Janeiro ngày 10/7/2021, Argentina đã giành ngôi vô địch Copa America 2021 sau 28 năm chờ đợi. Trong ảnh: Niềm vui đăng quang vô địch của các cầu thủ Argentina trong trận chung kết Copa America 2021.